Yazarlar

Psikolog Derya Yalçınkaya

Psikolog Derya Yalçınkaya

Çatışan kardeşlerden geçinen kardeşlere

Kimseye güvenemediğimiz bu 2000’li yılların en yakın hissettiren, beraber büyüdüğümüz, tüm özelimizi ve sevgimizi paylaşmak zorunda olduğumuz kardeşlere… Ne oluyor da güvenin yerini kin, dostluğun yerini düşmanlık, sadakatin yerini sadakatsizlik alıyor. Özellikle anne babanın ‘Çocuğum tek büyümesin, onun bir kardeşe her şeyden çok ihtiyacı var.’ düşüncesi ile hayata getirdiği ve sonrasında profesyonel destek almak zorunda kaldığı bir savaş ortamına neden sağlıklı çözüm yolları bulmak bu kadar zor?

Tartışan çocuk olmak başka o tartışmaya sağlıklı çözüm yolları bulmaya çalışan anne baba olmak bambaşka. Anne baba olarak ilk odaklanılması gereken konu: ‘Çocuklar neden kavga ediyor?’ olmalıdır. İki farklı tutum gibi; farklı bireyler oldukları için birbirleri ile zıtlaşan, kardeş oldukları için bir araya gelmek durumunda kalan. Kardeş kardeşe karmaşık duygular besleyebilir. Bazen iyi, bazen kötü… Her çocuk bir numara olmayı tercih ediyor. Bunu güzellikle yapamayan bir numara olmanın yolunu kötülükte arayabilir. Anne babaların çocuklarının nasıl hissettiklerine odaklanıyor olmaları bu süreci daha kolay atlatmalarına yardımcı oluyor. Rekabetçi yaklaşımın işe yaramadığını deneyerek tecrübelendiren onca danışanıma rastladım. O zaman rekabet değil işbirliği diyoruz ve ikisinin de keyif aldığı şeyi yapmasına olanak veriyoruz. Ayrıca rekabetçi yaklaşımın fiziksel semptomları yani baş ağrısı, mide ağrısı gibi durumları tetiklediği ifade ediliyor. Her çocuk belli kişilik özellikleri ile dünyaya geliyor fakat bu özelliklerin üzerinde anne babanın rolünü unutmamak gerekiyor.  Davranışlarımız kadar sözlü yaklaşımında süreçte bizlere destek olduğunu söylenebilir.

ANNE BABANIN SÜRECİ YÖNETMESİNE YARDIMCI OLACAK YÖNTEMLER

  • Öncelikle çocuklarınıza sıfatlar takmayınız yani onları rollere hapsetmeyiniz.’Yaramaz çocuk’ yerine ‘Yaramazlık yaptığın davranışların var.’demek çok daha uygundur. Kişiye değil davranışa yapılan yorumlar düzeltilebilir ve kardeşlerinde birbirlerine bu şekilde sıfatlar takması rol model aldıkları anne babaları tarafından bir şekilde engellenmiş olur.
  • Tartışan iki çocuğunuzu gördüğünüzde dikkatinizi zarar gören kardeşe yönlendiriyor olmanız, hata yapan çocuğun kendi içinde pişmanlık yaşamasına yardımcı olur. Aynı zamanda mağdur tarafın da güçlenmesi anlamına gelir. Kaba davranışlar sergileyen çocuğun kaba olduğunun vurgulanması yerine bu özelliğinden nasıl kurtulması gerektiğini anlatın ona. Sizin bu yapıcı davranışınız sonucunda izin verin sorunlarını kendi başlarına çözmek için araştırma yapsınlar. İhtiyaç duyduklarında onları güzelce ne yapmaları gerektiği hakkında bilgilendirin.
  • Çocukların birbirlerine duydukları öfkeyi anlamak bile onlara büyük destektir. Bu durumda anlaşılmanın huzurunu yaşayacaklardır. Yani olumsuz duyguları yok saymak yerine duygularını onaylayın.
  • Eşyalarını paylaşmak konusunda sıkıntı yaşayan çocuklar için anne babalar cesaretlendirici role play (canlandırma) yapabilirler. Gerginliğin oluştuğu bu gibi durumlarda anne babalar öncelikle sakinliğini koruyup ardından kendilerine şu soruyu hatırlatmalıdır; ‘Çocuğun şuan neye ihtiyacı var?’.
  • Sürekli birbirlerini şikayet eden çocuklarınız için küçük bir not defteri alın ve şikayetlerini oraya yazmalarını önerin. Bu şekilde sizi de çok yormamış olacaklardır.
  • Onları asla birbirleri ile kıyaslamayın hatta olumlu kıyaslamalardan da kaçının.
  • Çocuklarınız ile ilgili olumlu geribildirimleri birebir yapıyor olmanız onların sağlıklı büyüme aşamasında özgüvenlerini desteklemesine yardımcı olacaktır. Burada amaç anne babaların çocuklarını kendilerine özgün birer birey olarak hissettirmesidir.
  • Anne babalar çocuklara ‘Eşit davranacağım’ düşüncesi ile kendilerini yormak yerine, ihtiyaçlarına odaklanarak onları değerli hissettirmeleri süreci olumlu yönetecektir.
  • Lütfen baş etmekte zorlandığınız durumlarda profesyonel destek almaktan kaçınmayınız.
Psikolog Derya Yalçınkaya Diğer Yazıları