Kuzgun Acar ne zaman öldü, eserleri neler? Kuzgun Acar kimdir, neden doodle oldu?

Kuzgun Acar'in doğum günü için arama motoru devi bugün kullanıcılarını sürpriz bir Doodle'ı hazırladı. Ana sayfasındaki özel tasarım ile Kuzgun Acar'u hatırlayan Google, kullanıcıılarını şaşırttı. Google, demir, çivi, tel ve ahşap gibi malzemeler kullanarak gerçekleştirdiği yapıtlarıyla tanınan Türk heykeltıraş Kuzgun Acar'in doğum gününü 'doodle' ile kutladı.

Kuzgun Acar ne zaman öldü, eserleri neler" Kuzgun Acar kimdir, neden doodle oldu"

Kuzgun Acar, Türkiye'de modern heykelin öncülerinden biri olarak bilinir. Ünlü heykellerinden biri 1967'de yaptığı Kuşlar'dır. Dünyaca ünlü arama motoru Google tarafından 28 Şubat tarihinde sürpriz bir doodle ile ana sayfaya taşınan Abdülahet Kuzgun Çetin Acar kimdir, ne zaman öldü, eserleri neler?

KUZGUN ACAR KİMDİR?

Abdülahet Kuzgun Çetin Acar, demir, çivi, tel ve ahşap gibi malzemeler kullanarak gerçekleştirdiği yapıtlarıyla tanınan Türk heykeltıraştır. Türkiye'de çağdaş heykel sanatının öncülerinden kabul edilir.

Doğum tarihi: 28 Şubat 1928, İstanbul

Ölüm tarihi ve yeri: 4 Şubat 1976, İstanbul

Ünlü yapıtları: Kuşlar (1967)

Defnedildiği yer: Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul

Eğitim: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

Kitaplar: Kuzgun Acar

Libya kökenli Ayşe Zehra Hanım ile Nazmi Acar Bey'in oğlu olarak 28 Şubat 1928 günü İstanbul'da dünyaya geldi. Yoksul bir çocukluk ve gençlik dönemi geçirdi. Sultanhahmet Ticaret Lisesi'ni bitirdikten sonra 1948'de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi heykel bölümüne girdi, Rudolf Belling'in öğrencisi oldu. Daha sonra Ali Hadi Bara ve Zühtü Müridoğlu'nun atölyesine geçerek öğrenimini onların yanında tamamladı.

Öğrencilik yıllarında Bara'nın sanat anlayışından etkilenerek soyut çalışmalara yöneldi ve soyut heykele tutku derecesinde bağlandı. 1953 yılında mezun olduktan sonra serbest çalışmaya başladı ve aynı yıl ilk kişisel sergisini düzenledi. Demir, çivi, tel ve ahşap malzeme ile heykeller üretti.

20. asrın ürettiği fevkalâde sanatçılardan biridir Kuzgun Acar. Bir heykeltıraş olacağını bilmeden yaşadığı ilk yıllarının ardından yurt içi ve yurt dışında heykel dalında prestijli ödüller kazanır. Bir dönemin Unkapanı'nda, Ankara'sında onun eserleri boy gösterir. Dahası da var; o, yonttuğu taşların, yaptığı heykellerin altında hep bir çığlık saklar. Bunu belirtmekten de çekinmez: 'Yaptığım her yontuda mutlaka bir çığlık vardır.' Peki nedir bu çığlık? Nasıl bir aile yaşantısı vardır? Eserlerine daha sonra ne olur? Okudukça zenginleşeceğiniz bir yaşam öyküsü sizleri bekliyor. Görsellerde Acar'ın çalışmalarını da görebilirsiniz.

1. Erken yıllarda Kuzgun Acar

Heykeltıraş, 28 Şubat 1928'de İstanbul'da dünyaya gelir. Habeşistan kökenli olduğu düşünülen Ayşe Zehra Hanım annesi, ihtişamlı yaşamına değin ailesine sırtını dönen Nazmi Acar babasıdır. 20 yaşına ayak bastığı 1948 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi heykeltıraş bölümüne girer. Burada büyük Alman heykeltıraş Rudolf Belling'in öğrencisi olur. Daha ilk öğrencilik yıllarından itibaren soyut çalışmalara yönelen Acar, ömrü boyunca bu yaklaşıma sadık kalır. Heykelleri için gereken malzemeleri de çoğu kez hurdacılardaki metal malzemelerden sağlar.

2. Hüzünlü aile hikâyesi

Ailesi, anne babasıyla alakadar çeşitli söylentiler vardır. Bunların hangisi doğru bilemesek de hepsinin ortak noktası şudur: baba Nazmi Acar şatafatlı, gösterişli bir hayat sürerken sanatçı annesiyle beraber yokluk içinde büyür. Uzun müddet oğlunu kendi nüfusuna almayı kabul etmeyen baba Nazmi Acar ve yaşamak için çeşitli işlerde çalışan, en sonunda alkole sığınıp Bakırköy'de tedavi gören anne Ayşe Zehra Hanım onun ailesidir. Sanatçı bu yıllarına dair şunları aktarır: "İlginçti aslında yaşamımız. Babam çok olanaklıydı, ama tavırlıydı bize karşı. Ben üç yaşındayken ayrılmışlar. Ben bir işçi ananın çocuğu olarak büyüdüm. Zaten hep otomobil halı yıkadım. Mencusat ustabaşılığı yaptım. Belki de hâlâ süre gelen hırçınlığım bundan geliyor.'

3. Lise yılları

Bu çalkantılı dönemin şen şakrak geçmediği aşikârdır. Kuzgun Acar on iki yaşında bastığında babası onu kendi nüfusuna geçirir. Geçirir ama onu bunu yapmaya Kuzgun'un amcası zorlar. Bu durum yine de babası tarafından aşağılanmasına engel olamaz. Bir öğretmen olan Kuzgun'un amcası, yeğenini Sultanahmet'te İstanbul 1. Ticaret Lisesi'ne kaydeder. Mezuniyetten sonra babasının desteğiyle bir ayakkabı bağı imalathanesi açsa da dikiş tutturamaz ve iflas eder.

4. Heykeltıraşlığa doğru

Bu sarsıntılı yılların, mezuniyet ve iflasının ardından Kuzgun için yeni bir devir başlar. Bu yeni devri sanatçı şu cümlelerle ifade eder: "Önce ben bilmiyordum heykeltıraş falan olacağımı. Bilemezdim de çünkü hep Michelangelolar var zannediyordum yeryüzünde. Onlarla da aşık atamayacağımı biliyordum. Ama o kadar çok seviyordum ki, bir özel uğraş olarak yapabilir miyim diye girdim Akademi'ye. Orada Zühtü Müridoğlu, Hadi Bara diye iki tane kocaman ustanın kocaman yüreğiyle karşılaştım."

5. Üniversite ve yeni bir Kuzgun Acar

Ticaretin onun ruhuna uygun olmadığını fark eder Acar. Bu fikrini şüphesiz ki üniversitenin heykeltıraş bölümüne girdiği zaman da pekiştirir. Öyle ki henüz bir üçüncü sınıf üniversite öğrencisiyken ilk sergisini açmaya koyulur. 1952 yılında Maya Sanat Galerisi'nde açtığı ilk sergisinde; yontma kadın heykelleri ile dekoratif işlerini sergileme şansı yakalar.

6. Sanat camiasıyla içli dışlı

Akademiye girdiğinden beri, atölyesine hayranlık duyduğu bir isim vardır: ünlü şair ve ressamlarımızdan Bedri Rahmi Eyüboğlu. Onun atölyesi hakkında 'Orada daha bir renk, daha bir ışık anlatılıyordu" der. Okuduğu okul ve bölüm ona pek çok şair ve yazarla ömür boyu sürecek dostluğun kapılarını aralar. Sait Faik Abasıyanık, Bilge Karasu, Can Yücel gibi sanatçılarla olan muhabbeti bir ömür devam eder. Acar, 1953 yılında Akademi'den 'Yüksek Heykeltıraş' olarak mezun olur.

7. Prestijli ödüller dönemi

Bir konservatuvar hocası ve bir piyanist olan Münire Abdüşef ile 1955'te evlenirler. Bu yıllarda kendini yoğun bir şekilde çalışmalara vererek gelecek ödüllerin de kapılarını aralar. Venedik Bienali kapsamında gerçekleşen Venedik Devlet Resim ve Heykel Sergisi'nden mansiyon aldığında tarih 1962'dir. İstanbul'da 23. Devlet Resim ve Heykel Sergisi'nde birinci olur. Fakat belki de en ses getiren, en önemli ödülü 1962 yılında Paris'te aldığı ödüldür: Paris Genç Sanatçılar Bienali'nde kazandığı birincilik ödülü sanat çevresinde güçlü bir yankı yapar; zira o yıllarda yerli bir sanatçının yurt dışından ödül almasına neredeyse imkansız gözüyle bakılır. Bu ödülle beraber yabancı sanatçılara verilen iki burstan birini kazanmasıyla Fransa'ya gider ve 1962 yılında Paris Modern Sanatlar Müzesi'nde açtığı sergideki iki yapıtı müze tarafından satın alınır.

8. Tan Oral'ın Paris ödülü hakkındaki yorumu

Bir film yönetmeni ve usta bir karikatürist olan Tan Oral, Kuzgun Acar'ın dostlarından biridir ve Acar'ın Paris'ten aldığı ödülü şöyle yorumlar: 'Bugünün kuşaklarının anlaması zor. O kadar içine kapalı bir Türkiye'de yaşıyorduk ki... Bir Türk sanatçısının Avrupa'da birincilik alması hepimizi müthiş etkilemişti. Yine İstanbul Üniversitesi'nde tiyatro yapan bir grup öğrencinin Almanya'nın Erlangen şehrindeki tiyatro festivaline gitmesi, ardından Aziz Nesin'in, Turhan Selçuk'un kendi alanlarında aldıkları Altın Palmiye ödüllerinin hepimizin üzerinde çok olumlu, şaşırtıcı etkisi olmuştu.'

9. 'Kuşlar' heykeli ve Unkapanı

1970'lerin ortalarında, İstanbul Unkapanı'ndaki Manifaturacılar Çarşısı görkemli bir sanat eserine tanıklık eder. Acar bundan yaklaşık 42 yıl önce tamamladığı Kuşlar heykelini Manifaturacılar Çarşısı 1. Blok duvarına asar. Daha sonra pek hayırlı bir akıbeti olmayan bu soyut çalışma ise 2015–2016 yıllarında restore edilip Unkapanı'ndaki yerine tekrar döner.

10. Sürüp giden çalışmalar

Acar sanat hayatına 1976'daki vefatına dek devam eder. 1972'de Galata Sanat Galerisi'nde Tan Oral, Gültekin Çizgen ve Orhan Taylan ile karma sergiler açar. Cumhuriyet'in ellinci yılı kapsamında 1973'te Gülhane Parkı'na yaptığı heykel bir süre sonra kaldırılır. 1974'te Maden İş Sendikası'nın Gönen'deki tesislerine hurda malzemeler ile 13 metrelik bir rölyef yapar. Döneminin en büyük rölyefi olan Ankara Kızılay'daki sökülen Türkiye heykeli daha sonra bir hurdacıya satılır.

11. Acar'ı anlamak

Sanatçı, içinde hep bir isyan ve hırçınlık barındırır. Malzemelerini hurdacılardan toplar ve kaynakçı gözlüğüyle çalışır. Sivil bir sokak tiyatrosu için özel masklar yapar. Devinim ve hareket adamıdır. Bu nedenledir ki tüm heykellerinde durağanlığa karşı, eylemsel bir tema bulunur. Ekonomik sıkıntılar yaşadığı yıllarda otomobil yıkar, meyhanecilik ve bar fedailiği yapar. Hayatının son günlerinde Marmara Adası'na "Balıkçılarla birlikte ağ çeken bir Atatürk heykeli" yapmayı tasavvur eder.

Tüm Mor Papatya haberleri için tıklayın