Afetlerin hassas burunları! Zorlu sınavla sertifika sahibi oluyorlar

Parkur ve enkazda canlı arama şeklinde iki bölümden oluşan sınavı geçen köpekler sertifika alarak afetlerde can kurtaracak.

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023'teki depremlerde görev yapan arama kurtarma köpekleri, onlarca kişinin yerini tespit ederek kurtarılmalarını sağladı.

AFAD tarafından yılda bir kez yapılan iki aşamalı sınavı geçen arama kurtarma köpekleri sertifika alarak afetlerde görev yapabiliyor.

Türkiye genelindeki tüm arama kurtarma köpeklerinin katıldığı tek sınav olan "2024 Köpekli Arama Timleri Eğitim ve Görev Yeterlilik Sınavı", AFAD Deprem Simülasyon Merkezi'nde devam ediyor.

AFAD'ın bu yıl yaptığı sınava polis, jandarma, itfaiye teşkilatı, AFAD, ANDA, İHH ve çeşitli derneklerden geçen yıla göre yüzde 50 artışla, 142 eğitimli köpek için başvuru yapıldı.

Parkurdan oluşan sınavın ilk bölümünü geçebilen 66 köpek, ikinci bölümde gece-gündüz şeklinde yapılan enkazda canlı arama sınavına tabi tutuldu. İlk etapta elenen 14 köpek ise ikinci aşamanın sonunda telafi sınavına tabi tutulacak.

Gruplar halinde sınava alınan köpekler, enkazda buldukları canlı sayısına göre puanlandırılıyor.

2 haftalık sınav sonucunda başarılı olan köpeklere sertifika verilecek. Sertifika almaya hak kazanan köpekler afetlerde can kurtaracak.

Sınava geçen yıl giren 92 eğitimli köpekten başarılı olan 35 köpek sertifika almıştı.

6 Şubat depremlerinin ardından başvurular yüzde 50 arttı

İstanbul AFAD Arama Kurtarma Birliği Köpekle Arama Ekibi Sorumlusu olan ve sınav komisyonunda yer alan Tamer Ünal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AFAD'ın 15 yerleşkesinde bulunan köpek eğitim merkezlerinde, talep eden kurum, STK ya da gönüllülerin uygun şartları taşıyan köpeklerinin eğitime alınabildiğini söyledi.

Eğitimlerin ardından bu köpeklerin ve kurumların yetkinliklerini belgelemek için Köpekli Arama Timleri Eğitim ve Görev Yeterlilik Sınavı yapıldığını anlatan Ünal, şu bilgileri verdi:

"Sınav, eğitim yeterlilik ve görev yeterlilik olarak iki aşamadan oluyor. Eğitim yeterlilikte köpeklerimizin itaatini, yönlendirmesini, çevikliğini, odaklı havlamasını ve enkazda canlı bulma kapasitesini test ediyoruz. 50 metrekare alandaki enkazda 2 canlıyı bulmaları zorunlu, bunu bulan köpekler üst seviye olan sınava geçebiliyor.

Görev yeterlilik sınavı gündüz ve gece olarak iki etap halinde yapılıyor. Aslında hem eğitmeni hem de köpeği test eden bir sınav bu. Görevlerde başlarına gelen her şeyi simüle etmeye çalışıyoruz. Eğitmen ile köpeğinin stresli ortamla baş edebilmelerini, saklı bulunan kazazedelere ulaşabilmelerini sağlayacak bir sistem kurarak, onların enkazda başarılı olmalarını bekliyoruz. Gündüz ve gece 3'er olmak üzere 6 kazazededen 5'ini bulan köpek başarılı oluyor."

Sertifika sahibi köpeklerin de 2 yılda bir tekrar sınava tabi tutulduğunu anlatan Ünal, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından eğitim ve sınavlara başvuru sayısının arttığını bildirdi. Ünal, geçen yıl 92 başvuru sonucunda 35 köpeğin sertifika aldığını, bu yıl ise başvuruların yüzde 50 artışla 142'ye ulaştığını ifade etti.

"Köpekleri, insanların nefes alışını bulmaya yönelik kodluyoruz"

AFAD'ın kapılarının arama kurtarma köpeği yetiştirmek isteyenlere açık olduğunu belirten Ünal, şunları söyledi:

"Ülkemizde yeteri kadar arama kurtarma köpeği yetişmesi için çaba sarf ediyoruz. Enkazda kullandığımız köpekleri, insanların nefes alışını bulmaya yönelik kodluyoruz. 'Hava koklayan' köpekler yetiştiriyoruz. Arazide yaptığımız aramalarda da insanların vücudundan dökülen derileri bulmaya yönelik kodluyoruz. Enkazda uygun şartlarda hava çıkışı varsa, hiçbir cihaz belki canlıyı tespit edemeyebilir ama köpekler yanılmaz. Köpekler bizim işimizi çok kolaylaştıran, insanları canlı bulmamızı sağlayan canlılar. Köpeklerimiz birine enkazda ulaşamayınca mutsuz oluyor, çalışma motivasyonu ve doğru eğitimle kişiye ulaşmak için ellerinden geleni yapıyorlar."

"Sertifikalı köpek sayısı 71'e ulaştı"

AFAD bünyesinde köpek eğitmenliği yapan Sait Açıkalın da Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra sınava arama kurtarma köpeği için yapılan başvuruda artış olduğunu kaydetti.

Açıkalın, "Şu ana kadar sınavda başarılı olan 36 köpekle birlikte Türkiye'deki sertifikalı köpek sayısı 71'e ulaştı. Sınavın tamamlanmasıyla bu sayının artmasını bekliyoruz." dedi.

Protein tozuyla hayatta kalan kardeşleri tespit eden Paşa ve Paz da sınava girecek

Açıkalın, arama kurtarma köpeklerinin sayısının halen yeterli olmadığını, bu sebeple yılda 1 kez düzenlenen sınav sayının arttırılması için çalışıldığını aktardı.

6 Şubat depremlerinden sonra arama kurtarma köpeklerinin öneminin bir kez daha anlaşıldığını ifade eden Açıkalın, şunları söyledi:

"Bizim köpeklerimiz havlayarak sinyal veriyor, vücut dilini biliyoruz, kuyruk sallamalarından canlı tespiti yapıp yapmadığını anlayabiliyoruz. 6 Şubat depremlerinde görev alan Paz ve Paşa da bu yıl sınava giriyor. Bu 2 köpeğimiz Kahramanmaraş merkezli depremlerde çok fazla canlı tespit etmişti. Paşa ve Paz, 9'uncu gün, protein tozu yiyerek hayatta kalan 2 kardeşe ulaşmıştı. 9'uncu gün köpeklerimizin sinyal vermesine biz de şaşırmıştık."

Açıkalın, köpeklerin burunlarının çok hassas olduğunu ifade ederek, "Cihazların enkazda 'canlı var' dediği yerde canlı çıkmıyordu, cihazların 'yok' dediği yerde biz köpeklerimizle canlı tespit ettik. Köpeklerin burnu bu konuda inanılmaz güvenli. Sertifika almış bir köpeğin havladığı yerden canlı çıkmama ihtimali olmuyor. Bu yüzden köpeğin güvenilirliği çok daha fazla." dedi.