Anadolu'da 4'üncü yüzyıldan sonra Roma baskısından kaçan ilk Hristiyanların temel din öğretilerinin gerçekleştirildiği büyük merkezlerden biri olan Belha Manastırı, Nevşehir'in Avanos ilçesine 18 kilometre uzaklıktaki Özkonak Beldesi yakınlarında bulunuyor.
Belha Manastırı, Roma döneminden beri kutsallığına inanılan ayazma suyu, zindanı, mutfağı, gözetleme kulesi ve Roma Hamamı ile ayakta kalmayı başarabilen kültür varlıklarından biri olarak yer alıyor.
Belha Manastırı geçmiş dönemde görkemli yapısıyla kız ve erkeklerin farklı mekanlarda din eğitimi aldıkları önemli manastırlardan biri olarak da kullanıldı.
Büyük bölümü tahrip olmuş olan Belha Manastırı'nın çökmüş olan ön bölümüne sonradan dört sütunlu bir giriş yapılarak tamamen çöküşü önlendi.
Diğer odalarının çoğu yok olan manastır, restorasyon çalışması ile turizme kazandırılmayı bekliyor.