Milyonlarca kiracıyı ilgilendiriyor! Böyle bir hak yok

Fiyatlarda artış oranı İstanbul'da yüzde 10 - 15 oranında gerçekleşti. Öte yandan kira borcu bir para borcu olduğu için kiracının bu nedenle 'ben kiramı ödemek istemiyorum' deme hakkı yok.

Ama eğer pandemi nedeniyle işleri bozulmuş; tamamen salgın sürecinde ekonomik bir sorun yaşıyorsa kira borcunun uyarlanmasını, yani belli bir dönem düşürülmesini mahkeme yoluyla talep etme hakkı var.

Kiracı aynı zamanda her yıl TÜFE 12 aylık ortalaması oranında kira artışı yapmak durumunda. Ama eğer pandemi nedeniyle işleri bozulmuş; tamamen salgın sürecinde ekonomik bir sorun yaşıyorsa kira borcunun uyarlanmasını, yani belli bir dönem düşürülmesini mahkeme yoluyla talep etme hakkı var.

Kononavirüs pandemisine rağmen kiralık konut fiyatlarındaki artış dikkat çekiyor. Kiralık konut sayısı, konut arzı azaldığı için mevcut talebe yeterli gelmiyor.

İstanbul'da kiralarda son bir yılda artış oranı yüzde 10 - 15 arasında değişiyor. Yeni konut üretiminin yavaşlaması ve yatırım için alınan konut sayısının düşmesi, kiralık oranlarındaki artışlara etken olarak gösteriliyor.

Kira artışı devam etti

EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, "Ev kiralarının artışı devam etti, özellikle geçen temmuzdaki kredi kampanyasından sonra azalan stok nedeniyle piyasa daralmaya devam etti.

Talepteki büyüme oranı azalsa da arz talepten daha az olduğu için fiyatlar arttı. Üstelik yatırım için ev almak artık cazip olmadığından kiralanan ev miktarı azaldı, arz daraldı, bu da kiralama fiyatlarını yukarı çekti" dedi.

Sarıyer lider!

Milliyet'in haberine göre İstanbul'da son 1 yılda kiralar ortalama yüzde 11 artış gösterdi. 2019 yılı sonlarından itibaren kiralık konutlarda başlayan artış, pandemi sürecinde de devam etti.

Endeksa.com CEO'su Görkem Öğüt, "Şu an hem kiralık, hem satılık ev arzında bir daralma olduğunu görüyoruz. Pandemi ile birlikte evlerde geçirilen süre arttı ve yeni yaşam koşullarımıza göre ev ihtiyacı arttı, yeni konut üretimi çok yavaşladı. Bunun sonucu olarak konut piyasasında bir daralma gözlemleniyor" diye konuştu.

İstanbul özelinde ilçeler bazında kiralık konutlarda en dikkat çekici artışlar yine Boğaz hattında kendini gösteriyor. Cansel Turgut Yazıcı, Beşiktaş ilçesi özelinde Levent ve Ulus olmak üzere; Emirgan, Kanlıca, Beykoz bölgeleri ile Kadıköy'ün öne çıktığını belirtiyor.

Endeksa verilerine göre ise İstanbul'da en yüksek kira Beşiktaş, Sarıyer ve Bakırköy'de ödeniyor. Ortalama kiralar Beşiktaş'ta 2 bin 855 lira, Sarıyer'de 3 bin 343 lira, Bakırköy'de ise 3 bin lira.

Aydın dikkat çekiyor

Türkiye geneli kiralık ev piyasasında ise pandemi nedeniyle dikkat çekici artışlar yaşanan bölge ve şehirler var. Verilere göre, pandemi ile birlikte yazlık bölgelerdeki kira değerlerinin artış gösterdiği görülüyor. Uzaktan çalışmanın etkisi ile yazlık bölgelerde daha uzun süreler geçirilmeye başlandığını belirten Görkem Öğüt, "Yazlık bölgeler içinde ise Aydın'daki kira artışı dikkat çekiyor.

Aydın'da konut fiyatları diğer yazlık bölgelere göre düşüktü, pandemi sebebi ile artan talep ile birlikte fiyatlar da arttı. Endeksa'nın verilerine göre Aydın'da kiralar son bir yılda yüzde 23 artış gösterdi, ortalama kira ise 1273 lira. Muğla'da konut kiralarında yıllık değer artışı yüzde 14 seviyesinde, ortalama kira 2 bin lira. Antalya'da ise konut kiralarında yıllık değer artışı yüzde 8, ortalama kira 1609 lira" dedi.

'Ev sahibi ve kiracılar uzlaşabilir'

Kiralık konutlar dışında mevcut kiralar için ise bahar ve yaz ayları, genellikle yıllık artış oranının belirlendiği zamanlar oluyor. Bu nedenle ev sahipleri ile kiracılar arasında kira artış oranına yönelik görüşmeler yapılıyor. TÜFE'ye göre bu ay yüzde 13 kira zammı öngörülüyor. Ancak koronavirüs salgınının oluşturduğu ekonomik daralmanın kiracıları olumsuz etkilediği belirtilirken, ev sahiplerine kiracılarla belli bir dönem uzlaşıya gitmeleri öneriliyor. Bu kapsamda iki taraf için de değerlendirmeler yapan Gayrimenkul Hukuku uzmanlarından Avukat Ali Güvenç Kiraz, şunları söyledi:

"Kira borcu bir para borcu olduğu için kiracının bu nedenle 'ben kiramı ödemek istemiyorum' deme hakkı yok. Kiracı aynı zamanda her yıl TÜFE 12 aylık ortalaması oranında kira artışı yapmak durumunda. Ama eğer pandemi nedeniyle işleri bozulmuş; tamamen salgın sürecinde ekonomik bir sorun yaşıyorsa kira borcunun uyarlanmasını, yani belli bir dönem düşürülmesini mahkeme yoluyla talep etme hakkı var.

Diğer bir seçenek ise, kiracı ile mal sahibinin belli bir dönem için uzlaşıya gitmesi olabilir. Örneğin kira sözleşmesine ek protokol yaparak, birkaç ay kira artışı yapılmamasını, ya da kira indirimini karara bağlayabilirler. Burada önemli olan iki taraf da sözlü anlaşma yerine bunu kağıda dökmeliler. İleride çıkacak herhangi bir anlaşmazlığa karşı kendilerini korumuş olurlar."