Paradigma kelimesi Türk Dil Kurumu'nun çevrim içi sözlük sayfasından değerler bütünü olarak ifade edilmektedir. Belirli dönem ve zamanlara ait olabilen paradigmalar gelişebilir. Bu yüzden paradigmalar çok yönlüdür. Paradigma kuramının ilk olarak ortaya koyan isim olarak Thomas Samuel Kuhn verilmektedir.
PARADİGMA NEDİR, ANLAMI NE?
Paradigma, bilim insanlarının dünyaya bakış açısını şekillendirmek amacıyla kullanılmakta olan görüş demektir. Çok yönlü bir nitelik barındıran paradigma, yaklaşım ve modelleri çevreleyen ve araştırmacı bireyin olay ve olgularla alakalı durumdaki bakış açısını yahut dünya görüşünü ifade etmesine paradigma denmektedir. Bundan dolayı bilimsel konular üzerinde gerçekleştirilen her türlü araştırmada paradigmalar etken niteliktedir. Ayrıca araştırmacı bireyin kendi felsefi düşüncesine göre nicel, nitel yahut karma paradigmalardan birinden yararlanılabilir.
Gerçekleştirilen araştırmalar neticesinde paradigmanın değişikliğe uğraması yahut yeni bir paradigmanın söz konusu olması, problemlerin çözümünde başarısızlığın ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Fakat yeni ortaya çıkan paradigmalar kendinden önceki paradigmanın yerini almayı sürdürür. Bunun nedeni bilime hâkim olma düşüncesinde, sürekli değişime uğrayan paradigmaların var olması ve gerçekliğin tam olarak bilinemiyor olmasının gerekliliği söz konusudur.
Thomas Samuel Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı adlı kitabında düşünsel çerçeve, kuramsallığın belirli bir terimi olarak ve kendisi de yirmi çeşit paradigmada kullanarak anlatır. Ana anlamı, bir bilim çevresine belli bir süre için, bir model sağlayan evrensel olarak kabul edilen bilimsel başarılar, olarak tanımlanır.
Thomas Samuel Kuhn bilimsel anlamında paradigmayı şöyle formüle etmektedir:
Yani Kuhn'a göre paradigma, kabul görülmeye öncelikle hakim olan bir düşüncenin belli bir zaman dilimi içindeki ilk örneğidir. Uzun deneyimleri ve kanıtlarını içerisinde barındırır. Diğer anlamıyla paradigma, bir düşüncenin genel onayı (genel kabul görüleni) tasarımsal olarak varsayışının bir yansımasıdır ve bu da birçok sorunun yanıtlarını da beraberinde taşıyarak sunar. Bu tanımlamada paradigmanın bilimsel çalışmalardaki olgusu, model sunmak ya da bu suretle görüngüleri önceden açıklamak deneyidir.