Marteniçka bileklik, mart ayının gelmesiyle beraber yapılan ve mart ayı boyunca takılan bir süstür. Tarihi çok eskilere dayanan gelenek, Bulgarlar tarafından kutlanmaktadır. Bu gelenek, el yapımı olmalı ve kırmızı beyaz bir yünden oluşmalıdır. Marteniçka nedir, ne zaman takılır? Marteniçka bileklik nasıl yapılır?
MARTENİÇKA NEDİR, NE ZAMAN TAKILIR?
Martenitsa, 1 Mart'tan başlayarak martın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür. Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan'a has bir gelenektir. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına "martenitsa" olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar.
Marteniçkalar el yapımıdır, asla satın alınamaz, yalnızca hediye edilebilir, mütevazı bir dilekle bileğe bağlanır, baharda çiçek açan ilk ağaç dalına bağlanır ve yeterince beklenirse dilek mutlaka gerçekleşir.
Bu bayram Bulgarcada "Çestita Baba Marta!" şeklinde kutlanır. Baba Marta – Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılırlar. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulur.
MARTENİÇKA NASIL YAPILIR?
Marteniçkaları satın alabilirsiniz fakat işin en keyifli en geleneksel ritüeli, kendi ördüğünüz marteniçkayı takmaktır. Peki marteniçka nasıl örülür? İşte en basit şekilde marteniçka yapılışı...
Bileğinizin kalınlığına göre, istediğiniz bilek boyundan biraz uzun gelecek biçimde hem beyaz hem de kırmızı ip kesin. Sonra beyaz ve kırmızı ipi uç uca bağlayın.
Düğüm noktası ortada kalacak biçimde, bir elinizle kırmızı ipin boşta kalan ucundan tutun, ipi gerdirin. Diğer elinizle de beyaz ipin boştaki ucundan tutun ve gerdirmeyi bırakmadan, beyaz ipi saat yönünde çevirmeye başlayın.
İpi çevirmekte zorlandığınız noktada gerdirmeyi bırakın, kırmızı ve beyaz ip birbirine dolanacak. Son olarak diğer uca da düğüm atın. İşte bilekliğiniz hazır!