Kimler kurban kesebilir? Kurban kesmek farz mı?

Kurban kesmenin dinen bir hükmü bulunuyor. Birtakım görüşler bu ibadetin farz olduğunu savunurken, bazıları ise vacip olduğunu düşünüyor. Hz. Peygamber'in birçok hadisinde ise kurban kesmenin kimlere yükümlü olduğunu belirtilmiştir. Diyanet tarafından da bu konuda açıklamalar yapılmıştır.

31 Temmuz Cuma günü Kurban Bayramı'nın ilk günü idrak edilecek. Müslümanlar kurban kesme ibadetlerini bu mübarek günde gerçekleştirecekler. Kurban kesmenin hükmüne dair ise çeşitli görüşler bulunuyor. Farz olduğunu söyleyen grupların yanı sıra, bu ibadeti vacip olarak sayanlar da var.

KURBAN KESMEK FARZ MI, VACİP Mİ?

Mezheplerin çoğuna göre udhiyye kurbanı kesmek sünnettir (İbn Rüşd, Bidâye, I, 429). Hanefî mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 146). Kurban, -fıkhî hükmü ne olursa olsun- müslüman toplumların belirli simgesi ve şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak asırlardan beri özellikle milletimizin dinî hayatında önemli bir yer tutmaktadır.

Ayrıca Hz. Peygamber'in birçok hadisinde hali vakti yerinde olanların kurban kesmesi emredilmiş veya tavsiye edilmiş, hatta “Kim imkânı olduğu halde kurban kesmezse bizim mescidimize yaklaşmasın” (İbn Mâce, “Edâhî”, 2; Müsned, II, 321), “Ey insanlar, her sene, her ev halkına kurban kesmek vâciptir” (Tirmizî, “Edâhî”, 18; İbn Mâce, “Edâhî”, 2) gibi ifadelerle bu gereklilik önemle vurgulanmıştır.

KİMLER KURBAN KESEBİLİR?

Diyanet İşleri, kurban kesmenin kimlere farz olduğu hakkında açıklama yaptı. Allah’ın rızasına ermek maksadıyla kesilen kurbanın, belirli şartları taşıyan hayvanın usulüne göre kesilmesi uygun görülmüştür. Akıl sağlığı yerinde, hür, mukim ve dinî ölçülere göre zengin sayılan mümin, ilâhî rızayı kazanmak gayesiyle kurbanını kesmekle hem Cenab-ı Hakk’a yaklaşmakta, hem de maddi durumlarının yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyenlere yardımda bulunmaktadır (Serahsî, el-Mebsût, XII, 8; İbn Nüceym, el-Bahr, VIII, 197). Bu ibadetin ruhunda Hakk’a yakınlık ve halka fedakârlıkta bulunma anlayışı vardır. Kurban, bir müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir.

KURBAN KESERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Kurban keserken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

  1. Usulüne göre bir kesim yapmış olmak için hayvanın yemek ve nefes borularıyla, iki atardamarından en az birinin kesilmesi gerekir. Bu şekilde yapılan bir kesim sırasında, hayvanın omuriliğinin kesilmesi mekruhtur. Bu konuda etlik kesim ile kurbanlık kesim arasında bir fark yoktur.
  2. Hayvanın canı çıkmadan başının gövdesinden ayrılmamasına özen gösterilmelidir.
  3. Kurban edilecek hayvana acı çektirilmemeli ve eziyet edilmemelidir. Bu nedenle hayvanlar ehil kişiler tarafından kesilmeli ve boğazlama işlemi süratli bir şekilde yerine getirilmelidir.
  4. Çevre temizliği için gerekli tedbirler alınmalıdır.
  5. Hayvanların bir diğerinin kesimini görecek şekilde yan yana bulundurulmamalarına azami özen gösterilmelidir.