Türkiye'de Hıdrellez Bayramı, 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanıyor. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdrellez günü, Hızır ve İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu savıyla kutlanmaktadır. Hızır ve İlyas efsanesi nedir? Hıdrellez hikayesi ne? gibi soruların yanıtları tüm vatandaşlar tarafından yoğun bir şekilde araştırılıyor. Baharın müjdecisi Hıdırellez bu yıl koronavirüs gölgesinde geçecek. Hıdrellez hakkında merak edilenlerin tümünü sizler için derledik...
Miladi 6 Mayıs, Rumî 23 Nisan'a rastlayan günde Hızır ve İlyas (a.s) buluşarak sohbet ederler ve bu günlerde vakitlerini Allah yolunda olmanın ve birlikteliklerinin verdiği sevinçle kuvvet bulurlardı. Hızır (a.s)'ın Allah'ın lütfu ile dolaştığı yerde yeşillikler çıkar ve çorak yerler çiçeklere bezenirdi. İşte bu olaya dayanarak, halk zamanla bu günlerde buluşup Hızır ve İlyas (a.s)'ın geleneğini sürdürmek amacıyla şenlikler tertip eder olmuşlar.
Günümüzde kullanılan manası ise; İnsanların kıştan kurutuluşlarının bir işareti ve bahar güneşinden faydalanma, piknik yapma, stres atma, eğlenme, nişan, düğün, sünnet törenleri tertip etme, uğursuzlukları giderme, adak adama, dilekte bulunma gibi düşünceleri gerçekleştirme amacıyla gelenekselleşen "bahar bayramı" inancıdır.
Rivayete göre, Hızır (as), İlyas (as) ve İskender-i Zülkarneyn, birlikte (Ab-u Hayat) aramaya çıkmışlar. Ve bir müddet sonra "Karanlıklar ülkesine dalmışlar". Hızır ve İlyas Ab-u hayat suyunun kaynağını bulup içmişler. Fakat İskender'e söylememişler. Hızır ve İlyas'ın sağ olduğuna ve yaşadığına inanılmaktadır. Hızır karada, İlyas da denizde, yardıma muhtaç olanlara yetişirler.
Nuh peygamberin gemisinin fırtınaya tutulduğu, yeryüzünü suların kapladığı, tufanda, gemide ki insanların feryat edip "Ya Hızır bizi kurtar" diye dua ettikleri söylenir. Güvercin, (Aslında karga) ağzında zeytin dalı ile gemiye döndüğünde karanın yaklaştığı, suların da çekilmesiyle insanların karaya çıktıklarına inanılır. Yine rivayete göre Hızır ile İlyas yılda bir defa (6 Mayıs gününün gecesi), bir gül ağacının dibinde buluşurlar. O nedenle de her yıl 6 Mayıs Hıdır Ellez (hızır-İlyas) günü olarak kutlanır.
Hızır (a.s.) Hz. Mûsâ döneminde yaşayan, kendisine ilâhî bilgi ve hikmet öğretilen kişidir. Kur'ân-ı Kerîm'de adı geçmemekle birlikte müfessirler tarafından Hz. Hızır'a ait olduğu kabul edilen Kehf sûresindeki kıssa özetle şöyledir: Hz. Mûsâ (a.s.) genç adamına iki denizin birleştiği yere ulaşmaya karar verdiğini söyler, bunun üzerine beraberce yola çıkarlar. İki denizin birleştiği yere varınca yanlarına aldıkları kurutulmuş balığı bir kenarda unuturlar, balık da canlanarak denize atlar. Bir müddet sonra Mûsâ (a.s.) genç adamına azığı getirmesini söyler; fakat genç adam olup biteni hatırlayarak daha önce bunu Hz. Mûsâ'ya (a.s.) bildirmeyi unuttuğu için üzüntüsünü dile getirir.
Bunun üzerine Hz. Mûsâ (a.s.) aradıkları yerin orası olduğunu söyler ve geriye dönerler. Burada kendisine Allah tarafından "rahmet ve ilim" verilmiş olan sâlih bir kul ile karşılaşırlar. Hz. Mûsâ (a.s.), sahip olduğu ilimden kendisine de öğretmesi için onunla arkadaş olmak istediğini söyler; Kur'an'ın adını bildirmediği bu kişi, iç yüzüne vâkıf olamayacağı olaylar sebebiyle bu beraberliğe sabredemeyeceğini belirtirse de Hz. Mûsâ'nın (a.s.) ısrarı üzerine, meydana gelen olaylar hakkında açıklama yapmadıkça kendisine soru sormaması şartıyla teklifi kabul eder. Hz. Mûsâ'nın 8a.s.) bu şarta uyacağına dair söz vermesi üzerine yolculuğa başlarlar.
Hz. İlyas, soyu Hz. Harun'a dayanan bir peygamberdir. İsmi Kur'an-ı Kerim'de geçen peygamberlerdendir. Şam bölgesindeki Bek şehrinde ömrünü geçirmiştir.
Hz. İlyas'ın hayatı da bir nevi Hz. Muhammed'e benzer. Hz. İlyas da peygamberlik döneminde putperestlikle savaşmış ve aynı şekilde 40 yaşında peygamberlik görevi verilmiştir. Ba'l adındaki bir puta tapan Baalbek kavmini doğru yola sevk etmek için görevlendirilmiştir.