Testislerde sperm üretimi bozulmuş infertil erkeklerin baba olmalarında en yakın tedavi umudu kök hücrelerden sağlıklı sperm yapımıdır. İşte bu konuda yeni bir haber geçtiğimiz aylarda İngiltere’de The Francis Crick Institute’den geldi. Araştırıcılar, farelerde deriden aldıkları hücrelerin çekirdekleri içerisine bazı genler yerleştirerek bunları sperme dönüştürdüler ve arkasından yumurta hücresi içerisine, tüp bebek yöntemi ile enjekte ederek sağlıklı yavruların dünyaya geldiğini gösterdiler. Üstelik bu fareler Klinefelter’li olup normalden fazla X kromozomu taşımalarına rağmen, işlemler sırasında fazla X kromozomları da kaybolarak tamamen sağlıklı spermler elde edildi. Kromozom sayısının bozuk olduğu başka durumlar için de aynı sonucun elde edilebildiği gösterildi. Enstitü araştırmacıları bu yöntem sayesinde XXY ve XYY kromozom yapısına sahip infertil farelerden sağlıklı genetik yapıya sahip yavruların dünyaya getirtilebileceğini söylemekteler. Bu yöntem, Klinefelter sendromu gibi genetik bozukluğa bağlı azoospermik erkeklerin tedavisinde önemli bir adım olarak görülmekte. Basında da geniş yakın uyandırmış olup, The Guardian gazetesinde “Yeni sperm yaratma metodu genetik bozukluğa bağlı erkek infertilitesini çözebilecek” şeklinde duyuruldu.
Çalışmayı gerçekleştiren ekip tekrarladıkları denemelerde insanlarda da deri hücrelerinden normal genetik yapıya sahip kök hücrelerin elde edilebileceğini ve teorik de olsa bunlardan çocuk yapabilecek spermlerin geliştirilebileceğini ileri sürmekteler.
Bununla birlikte teknik henüz tam anlamıyla güvenilir olmayıp, rutin uygulamaya geçilebilmesi için üzerinde çalışılmasına ihtiyaç duyulmakta. Çünkü bu teknikte kök hücreler testis içerisine yerleştirilmekte ve burada olgunlaşıp sperme dönüşmekteler. Ancak farelerin bir kısmında kök hücrelerin sadece sperm yönünde gelişmekte kalmayıp, tümör de oluşturdukları görüldü. Dolayısıyla bu riski ortadan kaldırmadan insanda uygulamaya geçilmesi ciddi risk taşımakta. Konunun uzmanları laboratuvarda gerçekleştirdikleri sperm oluşturma tekniğinin diğer tüm azoospermik erkekler için de uygulanabilir bir örnek olabileceğine dikkat çekmekteler. Ancak tüm ülkelerde kök hücreden elde edilecek spermlerin tedavide kullanılmasına henüz yasal olarak müsaade edilmemekte. Bu nedenle de araştırmalar hayvan deneyleriyle sınırlı kalmakta. Ama görünen o ki, azoospermik erkeklerde deri hücrelerinin laboratuvarda sağlıklı genetik yapıya sahip sperm haline dönüştürülmesi ve bununla çocuk dünyaya getirilmesi hiç de hayal değil.