Basit bir kan tahlili olan CRP yani C-reaktif protein, vücudunuzda bulunan yaygın enfeksiyon ve iltihap ile ilgili bilgi veren bir değerdir. CRP oranı kan testi ile belli olmaktadır.Son yıllarda da kanserin seyrini göstermede önemli olduğu saptanmıştır. Ayrıca eğer doktorunuz romatoid artrit, lupus gibi bir iltihaplı hastalıktan şüpheleniyorsa sizden CRP testi yaptırmanızı isteyecektir.
Adını C proteinine yapışan kan hücrelerinden alan CRP, karaciğerde üretilir ve seviyesi kanın test edilmesiyle ölçülür. CRP yüksekliği bir çok hastalığının habercisi olabilir. Farklı laboratuvar koşulları dışında sağlıklı vücut yapısına sahip bir kişide yapılan kan sayımı sonucunda CRP değerlerinin litrede 0 ila 0,5 miligram arasında olması beklenir.Peki, CRP değeri aslında nedir? CRP düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?
CRP: C-REAKTİF PROTEİN NEDİR?
Yüksek duyarlıklı C-reaktif protein (hs-CRP) ve ultra-duyarlı C-reaktif protein (us-CRP) olarak da adlandırılan CRP değeri tarafından üretilen bir maddedir.Yaygın iltihabi olayların teşhisinde ve takibinde sık kullanılır. CRP yüksekliği enfeksiyonlar başta olmak üzere birçok hastalığa bağlı gelişebilir. Vücutta gelişen yaygın iltihabi durumlarda çeşitli maddeler (mediatörler) açığa çıkar. Açığa çıkan bu maddeler karaciğerde CRP üretimini tetikler.
CRP HANGİ SEBEPLERLE YÜKSELİR?
Kandaki CRP seviyesi birçok sebepten dolayı yükselebilir. Bu nedenle tek hastalığa özgül bir laboratuvar bulgusu değildir. Dolayısıyla tanı koymak için kullanılmaz. Bu sebeple diğer sonuçlara bakılarak klinik şüphelerini destekleyici olarak CRP ölçümü yapılır. Ayrıca tanısı konulmuş çeşitli hastalıkların seyrini takipte kullanılmaktadır. Yani yüksek CRP seviyelerinin vücutta akut iltihabi bir reaksiyon veya bir enfeksiyon olduğuna işaret eder. Ülkemizdeki çoğu doktor farklı amaçlarla da olsa bu testi kullanmaktadır. Vücuttaki enfeksiyonun varlığını araştırırken oldukça sık kullanılan bir testtir. Bu testi yükselten enfeksiyonlardan bazıları şunlardır:
Boğaz enfeksiyonları: Bakterilerin neden olduğu faranjit, bademcik iltihabı gibi hastalıklarda yükselir.
Böbrek ve idrar yolları enfeksiyonları: Hafif idrar yolları enfeksiyonunda aşırı yükselme beklenmez. Ancak iltihabi durum böbreklerde ise ciddi yükseklikler görülebilir.
Zatürre: Akciğerlerdeki iltihaplanma nedeniyle ciddi yükselmeler görülebilir.
Selülit: Ciltte kızarıklık, şişlik, ısı artışı ve ağrının görüldüğü bir tablodur. Kabaca cildin enfeksiyonu denilebilir.
Bağırsak enfeksiyonları: Bazı bakterilerin neden olduğu bağırsak enfeksiyonlarında yükseklik görülebilir. Bulantı, kusma, ishal ve ateş gibi belirtiler sık görülür.
Menenjit (Beyin zarı iltihabı): Bakterilerin neden olduğu menenjitlerde genellikle CRP yüksekliği görülür.
Abseler ve Verem (tüberküloz)
Eklem enfeksiyonu (septik artrit)
Kalp dokusunun enfeksiyonları: İnfektif endokardit.
Açık bir yaranın enfeksiyonu: Örn: Ameliyat sonrası yaranın mikrop kapması.
Bakteri kaynaklı enfeksiyonlar iltihabi bir süreci başlatırlar ve bu testte ciddi yükselmelere neden olurlar.
CRP YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
CRP, vücudun bir bölgesinde iltihap olduğunu göstermektedir. Yüksek CRP seviyeleri de kalp arterlerinde iltihaplanma olduğunu gösterebilir, bu da kalp krizi riskinin artması anlamına gelebilir. Bununla birlikte, CRP testi son derece nonspesifik bir testtir ve CRP seviyeleri herhangi bir inflamatuar (İLTİHAP) durumda yükselebilir. Fakat iltihabın nerede olduğu bilinmemektedir. Damar sorunları olduğunda da CRP yükselir. İltihaplı bağırsak hastalığı, eklem iltihapları ve bağışıklık sistemi hastalıklarında da CRP yüksek çıkmaktadır.
CRP DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
CRP'nin düşük değerde olması, vücutta kanser ve iltihap olmadığına işarettir. Teşhisi koyulan bir hastalığın tedavi edildiğini gösterir. Kullanılan bazı ilaçlarla da, kanda CRP düşüklüğü olmuş olabilir. Bu durumda doktorunuz ilaçları değiştirecektir. CRP düşüklüğü, genel olarak olumlu bir durumda oluşur.