Tarihte İnegöl'ün fethi ile ilgili bilgiler Kuruluş Osman izleyicileri tarafından merak ediliyor. Dizide bu hafta Osman Bey ve alpları İnegöl surlarına dayanmışken Nayman da Osman Bey için en kıymetli olan mülkü almanın peşindedir. Peki, tarihte İnegöl ne zaman ve nasıl fethedildi?
Babası Ertuğrul Bey'in ölümü üzerine 1281 yılında beyliğin başına getirilen Osman Bey Bizans'a karşı fetihlere başlar. 1284 yılında Ermeni Beli'nde Bizanslılarla yapılan savaşta kardeşi Savcı Bey'in oğlu Baykoca'nın şehit düşmesi üzerine geri çekilir. Baykoca hanedanın ilk şehidi olup, mezarı İnegöl'ün Hamzabey Mahallesindedir.
Geri çekilmeye rağmen bu ilk askeri harekatla Osmanlı tarihi de başlamıştır. Altı yüzyıl boyunca hüküm sürecek bir devletin temelleri Söğüt, Bilecik, Domaniç ve İnegöl dörtgeninde kısa sürede atılmış olur.
Bu savaştan bir süre sonra Osman Bey İnegöl yakınlarındaki Kulaca Kalesine baskın yaparak kaleyi ele geçir ve ahalisini teslim alır. Bu fetih olayı Aşıkpaşazade tarihinde Hicri:684 Miladi:1285 olarak kaydedilmiş olup, bu fethin Osman Gazinin ilk fethi olduğu belirtilmiştir.
Bu gelişmelerden endişe duyan İnegöl tekfuru, diğer tekfurlar ile ittifak kurar. Bu ittifaktan haberi olan Osman Bey silah arkadaşı Turgut Alp'i İnegöl'ün fethi için görevlendirir. Turgut Alp'in uyguladığı kuşatma planıyla, çevresi iyice daralan İnegöl 1299 tarihinde fethedilir. Bu fetihten sonra İnegöl ve çevresinin yönetimi Turgut Alp'e verilir.
İnegöl'ün fethinden sonra Bursa'nın fethinde de önemli yararlılıklar gösteren Turgut Alp, yerleştiği Genci Köyünde(günümüzdeki adı Turgut alp Köy Mahallesi) vefat eder. Türbesi Turgut Alp köy Mahallesinin İnegöl'e bakan geniş bir tepenin üzerinde olup, her yıl Hıdrellez günü türbe çevresinde adına bir anma töreni yapılmaktadır.
İnegöl'ün bir mahallesine, bir köyüne, bir Anadolu Lisesine ve bir camisine Turgut Alp'in adının verilmesi de bu başarılı komutana duyulan vefanın bir göstergesidir.
İnegöl'ün fethinden sonra İnegöl ve çevresinde iskân hareketleri başlamıştır. Kayı boyuna bağlı Türkmenlerin bir kısmı Bizans'tan kalan Rum köylerine; bir kısmı ise yeni kurulan köylere yerleştirilmiştir. İmar hareketlerinin hızlandığı Yıldırım Bayezid döneminde; İnegöl'e bir cami ve hamam, Kurşunlu kasabasına ise kızı adına bir cami ile bir kervansaray yaptırılmıştır. Daha sonra Fatih ve II. Bayezid Dönemi vezirlerinden İshak Paşa, İnegöl'e bir külliye inşa ettirmiştir.
Hüdavendigar livası tahrir defterlerindeki 1478- 1521 ve 1573 yıllarındaki kayıtlara göre; İnegöl halkının daha çok ziraatla uğraştığı, tarım ürünlerinden başta çeltik olmak üzere, buğday, arpa, yonca, burçak ve soğan yetiştirildiği, birçok köyde de değirmen olduğu bilinmektedir. Ayrıca bazı köylerde kürek imalatı yapıldığı, bazı ailelerin de Osmanlı Sarayı için avcılıkta kullanılan doğan, şahin gibi av kuşlarını yetiştirdiği tespit edilmiştir.