Bugün 1 Muharrem 1445 Hicri yılbaşı idrak ediliyor. Muharrem ayı içerisindeki ibadetlerini eksiksiz yerine getirmek ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) tavsiyelerini uygulamak isteyenler "Muharrem ayı orucu ne zaman tutulur? Muharrem ayı orucu kaç gün tutulur?" sorularının yanıtını araştırıyor. İşte detaylar...
Mübarek gün ve gecelerde farz, vacip hükmünde bağlayıcı özel bir ibadet şekli yoktur. Sahih kaynaklarda Muharrem ayına özel bir nafile namazın olduğuna dair herhangi bir rivayet mevcut değildir. Ancak Hz. Muhammed (s.a.v.) 10 Muharrem'de birkaç defa oruç tutmuş, Müslümanlara da tutmalarını tavsiye etmiştir.
İbn Abbas r.a. ise bu konuyu şöyle ifade etmiştir:
Rasulullah s.a.v. Medine'ye gelince yahudilerin Aşure günü oruç tuttuklarını gördü ve onlara bu tuttuğunuz oruç nedir, diye sordu. Dediler ki:
"Bu hayırlı bir gündür. Allah o günde Firavun'u ve adamlarını suda boğdu, İsrailoğulları'nı düşmanlarından kurtardı. Hz. Musa a.s. da (şükür ifadesi olarak) o gün oruç tuttu. Biz de Allah'a şükretmek için bu orucu tutuyoruz"
"Ben Musa'ya sizden daha yakınım, buyurarak o gün oruç tuttu ve Müslümanlara da tutmalarını söyledi". (Buharî, Savm, 69, Enbiyâ, 22)
Rasulullah (s.a.v.) Ramazan orucunun farz kılınmasıyla bu orucu isteğe bırakmış, ayrıca Muharrem'in sadece 10'unda değil, Yahudilerle aynı olmaması için bir gün öncesine ya da sonrasına bir günlük oruç daha eklenerek tutulmasını tavsiye etmiştir. (Buharî, Savm, 69)
Muharrem ayı içerisinde oruç tutmak müstehabtır. Bu ayın başında, sonunda veya ortasında yani 13, 14, 15'inci günlerinde ya da 9, 10 veya 10 ve 11'inci günlerinde oruç tutulabilir.
Resûl-i Ekrem (s.a.s.) şöyle buyurmuşlardır: "Ramazan orucu dışında en faziletli oruç, Allah'ın ayı Muharremde tutulan oruçtur. Farzlar dışında en faziletli namaz da gece namazıdır." (Müslim, Sıyâm, 202-203; Ebû Dâvûd, Savm 55; Tirmizî, Salât, 212; Nesâî, Kıyâmü'l-leyl, 6)
Muharrem ayının onuncu gününe de, âşûrâ günü denmektedir. Resûlullah (s.a.s.), "Âşûrâ günü orucunun önceki yılın (küçük) günahlarına keffâret olacağını umarım." (Tirmizî, Savm, 48) buyurarak, ümmetine bu günde oruç tutmayı tavsiye etmişlerdir. Âşûrâ günü oruç tutmakla ilgili olarak İbn Abbâs (r.a.) şöyle anlatıyor:
"Resûlullah (s.a.s.) Medine'ye gelince, Yahûdilerin âşûre günü oruç tuttuklarını gördü. Onlara, 'Bu da ne (niçin oruç tutuyorsunuz)?' diye sordu. 'Bu, salih (hayırlı) bir gündür. Allah, o günde İsrâiloğullarını düşmanlarından kurtardı. (Şükür olarak) Mûsâ o gün oruç tuttu.' dediler. Resûlullah (s.a.s.) da, 'Ben Mûsâ'ya sizden daha yakınım' buyurup o gün oruç tuttu ve müslümanlara da tutmalarını tavsiye etti." (Buhârî, Savm, 69; Müslim, Sıyâm 127; Ebû Dâvûd, Savm, 65)
Hz. Peygamber (s.a.s.) döneminde Yahûdiler sadece Muharrem ayının 10. (âşûrâ) gününde oruç tuttuklarından, onlarınkine benzememesi için öncesine veya sonuna bir gün ilave edilerek oruç tutulmasını tavsiye etmiştir. Bazı rivayetlerde ise bir öncesine ve bir sonrasına ilave ederek üç gün oruç tutulmasını tavsiye etmiştir (Müttekî, Kenzü'l-ummâl, VIII, 570). Bu nedenle âşûrâ günü oruç tutulurken önemli olan âşûrâ gününü yalnız tutmamaktır. Bir önceki veya sonraki günü ilaveyle iki gün oruç tutulabileceği gibi her ikisini de ilave ederek üç gün de tutulabilir.