Milyonların merak ettiği detaylar netleşti... EYT'liye hem emekli maaşı hem tazminat!

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamındaki sigortalıların emeklilik hakları netleşmeye başladı. Bu durumda emekli maaşı Ocak'tan itibaren hesaplanırken kıdem tazminatı hakkı da doğacak. İşte detaylar...

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) emekli olacağı güne kilitlenmiş durumda. 'EYT Yasası'nın Meclis'ten geçmesi sonrası Aralık ayı itibariyle başvuru süreci de başlayacak.

Milyonlarca EYT'liyi ilgilendiren çalışmada sona yaklaşılırken ilk etapta 1.5 milyon kişinin emekli olabileceği ve kalanların da kademeli olarak emeklilik haklarından faydalanacağı belirtiliyor.

Sabah'ta yer alan habere göre: Prim ve yıl şartını tamamlayanlar öne çıkarken bu şartları eksik olanlar da tamamladıkları tarihlerde emeklilik hakkına kavuşacak.

MAAŞLARA ÜÇLÜ HESAP

EYT kapsamında emekli olacak olan sigortalılar başvurdukları aydan sonraki ayın başından itibaren maaş hakkına kavuşacak. Yani Aralık ayında başvuran bir EYT'linin emekli maaşı 1 Ocak tarihinden itibaren hesaplanacak. Hesaplama ise üç ayrı dönem için yapılacak.

Burada öncelikli olarak 2000 yılı ve öncesi döneme bakılacak. Bu dönem için Aylık Bağlama Oranı (ABO) yüksek tutulurken ayrıca bir güncelleme katsayısı kullanılıyor.

Ardından 2000 ile 2008'in 10. Ayına kadarki dönem için bir hesaplama yapılacak. Burada Aylık Bağlama Oranı biraz düşerken devreye büyüme hızının katkısı giriyor. Böylece bu dönem için ayrı bir hesaplama daha yapılıyor.

2008'in 10. ayı sonrası dönem için yapılan hesaplama da ise yeni bir ABO (Aylık Bağlama Oranı) büyüme hızının yüzde 30'u ve bir önceki yılın enflasyon rakamı dikkate alınıyor.

Böylece üç ayrı yapılan hesaplar birleştirilerek EYT'linin emekli maaşı ortaya çıkartılıyor. Burada yüksek maaş SGK'ya bildirilen kazançlara göre ortaya çıkıyor. Üç ayrı hesapta tüm maaşlar dikkate alındığı için kazançları yüksek bildirilen EYT'liler yüksek maaş alacak.

AYRILANLARA YENİ TAZMİNAT

Maaş hesabının dışında EYT'liler için bir de tazminat ödemesi yapılacak. EYT'lilerin büyük kısmı şu anda belli işyerlerinde çalışıyorlar. Emeklilik kararı aldıklarında tazminat hakkına da kavuşacaklar.

Yasalarımız aslında işten kendi isteği ile ayrılanların tazminat almasına izin vermiyor. Ancak bunun istisnaları bulunuyor. İstisnalarından birisi de emeklilik.

Dolayısıyla emeklilik için işten ayrılacak bir EYT'li istifa etmesine rağmen tazminatı hak ediyor. burada ihbar tazminatı oluşmuyor. Ama kıdem tazminatı ödeniyor.

Kıdem tazminatı son brüt maaş üzerinden çalışılan süreye göre hesaplanıyor. Burada her yıl Ocak ve Temmuz aylarında belirlenen kıdem tazminatı tavanı bulunuyor.

Buna göre şu anda her yıl için ödenecek en yüksek kıdem tazminatı 15 bin 371 lira. Bu tavan Ocak ayında memur maaşlarına gelecek artış oranında yükselecek.

Şu anda memurlar için toplu sözleşme artışı yüzde 8. Bunun üzerine enflasyon farkı da gelecek. Burada enflasyon beklentilerine göre ortalama yüzde 30-40 arasında bir artış geldiği var sayılırsa tavan tazminat da 19.982 lira ile 21.519 lira arasında değişecek.

HESAPTA GİYDİRİLMİŞ ÜCRET

Tazminat hesabı yapılırken son brüt maaşa bakılacak. Ancak brüt maaş hesabında sadece kazanç değil yıl içinde ödenen tüm nakit paralar da katılıyor. Buna giydirilmiş brüt ücret deniliyor.

Bu ücret belirlenirken nakit olarak ödenen, düzenli olan ödemeler dikkate alınıyor. Prim mesai gibi değişken ödemeler brüt ücrete eklenmiyor ancak ikramiye, yemek parası, kıyafet parası, görev tazminatı, kasa tazminatı gibi düzenli ödemeler brüt ücrete ekleniyor.

Örneğin brüt maaşı 10 bin lira olan bir işçiye her yıl dini bayramlarda birer maaş ikramiye verildiğini varsayalım.:

Bu işçinin brüt ücreti şöyle hesaplanıyor:

Brüt ücret : 12.000 TL

Brüt ikramiye: 24.000 TL

Ücrete eklenecek ikramiye: 24.000/12= 2.000 TL

Giydirilmiş brüt ücret: 14.000 TL

Bu işçinin tazminatı 12 bin liradan değil 14 bin lira üzerinden hesaplanacak.

GÜN AY HESABI YAPILIYOR

Tazminat hesaplanırken çalışılan tüm günler hesaba katılıyor. Yani yönce yıl sonra ay ve sonra da gün hesabı yapılarak tazminat ortaya çıkartılıyor.

Yukarıdaki işçinin tazminatını hesaplayalım. Bu işçi 8 yıl 4 ay ve 10 gün çalışmış olsun.

Giydirilmiş brüt ücret: 14.000 TL

8 yıllık tazminat: 112.000 TL

4 aylık tazminat: 14.000/ 12 X 4 = 4.667 TL

10 günlük tazminat : 14.000/ 360 x 10 = 389 TL

Toplam tazminat: 117.056 TL

SADECE DAMGA VERGİSİ

Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesilebiliyor. Bunun dışında herhangi bir kesinti yapılamıyor. Kıdem tazminatı tek seferde ve nakit olarak banka yoluyla ödeniyor. İşçinin rızası olmadan taksite bölünemiyor.

15 YIL 3600 İLE TAZMİNAT HAKKI

EYT'lilerin bir de 3600 gün ile tazminat alma hakkı bulunuyor. Eğer emeklilik için daha gününüz varsa ve işten de ayrılmak istiyorsanız yine tazminatınızı alarak ayrılma hakkınız var.

Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayan EYT'liler SGK'dan alacakları bir yazı ile işyerlerine müracaat ederek tazminat alabiliyor. Bunun için 15 yıl ve 3600 günü tamamlamak yeterli oluyor.

15 yıl süresi çoktan doldu. 10 yıllık primi olan tüm EYT'liler SGK yazısı ile tazminatlarını alabilirler.

Milyonlarca memura müjde! Fazla mesai ücreti 2 katına çıkacak

SSK ve Bağ-Kur'lu herkesi yakından ilgilendiriyor... Köklü bir değişiklik gelecek