Koronavirüsün belirtilerinde son günlerde yaşanan artışlar endişelere neden oldu. Yeni varyantlarla beraber koronavirüs belirtileri her geçen gün artmaya devam ediyor. Bayram ile birlikte vaka sayıların önümüzdeki günlerde bir hayli artış olabileceği tahmin ediliyor. Söz konusu uzmanlardan gelen açıklamalar milyonlarca insanın yakından takip ettiği konular arasında yer alıyor. Peki Koronavirüsün belirtileri değişti mi, vakalar artmaya devam edecek mi?
Dünya genelinde vakalar artışa geçti. Normalleşmeye sürecinde görülen yükselişin nedeni bulaşıcılığın artması.
Pandemi nedeniyle dünya 2020 ve 2021 yıllarının büyük çoğunluğunu karantinada geçirdi. Vakaların azalmasıyla normal hayata geri dönülse de koronavirüs vakaları yeniden artışa geçti.
Uzmanlar, tedbirlerin azalması ve yeterince hızlı yapılamayan aşının da etkisiyle vakaların arttığına dikkat çekiyor. Aşıyla beraber maske ve mesafe gibi tedbirlere uyulmasının, salgını kontrol altına almada yardımcı olması bekleniyor.
KORONAVİRÜS VAKALARI NEDEN ARTIYOR?
Pandemi nedeniyle dünya 2020 ve 2021 yıllarının büyük çoğunluğunu karantinada geçirdi. Vakaların azalmasıyla normal hayata geri dönülse de koronavirüs yeniden 'tırnaklarını' gösterdi.
PEKİ, BU ARTIŞIN SEBEBİ NE?
Tarihin en hızlı bulaş özelliğine sahip koronavirüsün omicron varyantı, salgını daha geniş coğrafyalara yayarak vakaların hızlı yükselişine neden olmuştu.
Bilim insanlarına göre şu andaki bazı bölgelerdeki vakaların sebebi de yine omicronun mutasyonu olan BA.2.75.
Geçtiğimiz ay Hindistan'da tespit edilen ve şimdiden birçok ülkeye yayılan yeni varyant Çin'de de yayılıyor.
Şimdiden en az 9 ülkeye yayılan varyantın başat proteininde 9 mutasyon bulunuyor. Ayrıca sadece birkaç haftada dünyanın farklı noktalarında 80'den fazla dizilimi tespit edildi.
Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Necmi İlhan, artan vaka artışını TRT Haber'e değerlendirdi.
"ÖZENSİZ DAVRANMAK VAKALARI ARTIRDI"
Prof. Dr. İlhan, "Tedbirlerin azalması ve özensiz davranılması vakaları artırdı. Varyantları kontrol edemiyoruz fakat önlemler bizim elimizde" diyerek, vaka artışının en önemli nedenini açıklıyor.
Türkiye'de ve dünyada koronavirüsün en yaygın olanı BA.2 tipi ve bunun alt varyantları.
"BULAŞTIRICILIĞI YÜKSEK, ÖLDÜRÜCÜLÜĞÜ DÜŞÜK"
İlhan, şu anki vakaların hala omicronun mutasyonları olduğunu söylüyor.
"BA.4 ve BA.5'in de giderek daha çok baskın olmaya başladığına şahit oluyoruz. Bunlar omicron dediğimiz varyantın daha farklı tipleri aslında. Virüsün değişme sebebi de hayatta kalmak.
Ama şu an en önemli olan durum öldürücülüğü ve bulaştırıcılığı. Şu andaki vakaların öldürücülüğün çok yüksek olmadığına dair bilgimiz var. Ya da tersten bakarsak şu andaki vakaların bulaşıcılığı yüksek, öldürücülüğüyle ilgili net bir bilgi yok."
Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı haftalık koronavirüs vaka sayılarına göre, vaka sayısı bir ayda 7 katına çıktı. Fakat son açıklanan 27 Haziran-3 Temmuz haftasında 57 bin vaka olmasına rağmen vefat sayısı 25 oldu.
BAYRAM TATİLİ DÖNÜŞÜNDE TÜRKİYE'Yİ BU DURUM NASIL ETKİLEYECEK?
Vaka artışlarındaki son durumu ve yeni varyantların etkisini Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sıla Akhan, TRT Haber'de değerlendirdi.
''Aşıların etkinliğini koruduğunu söyleyebiliriz''
Prof. Dr. Akhan, yeni varyantın oldukça önemli bir varyant olduğunu belirterek, ''Vakaların azaldığı dönemde yeniden bu kadar pik yapabilmesi özellikle yaza geldiğimiz ve olayların sakin geçmesini beklediğimiz bir dönemde böyle büyük bir pik yapabilmesi çok önemli bir varyant olduğunu gösteriyor. Hem tutunmasında hem enfeksiyon yapabilmesinde bir artış söz konusu. Burada ilk halinden farklılaşmış olsa bile virüsteki değişimler aşıların etkinliğini koruduğunu söyleyebiliriz'' dedi.
Yeni varyantın en büyük özelliğinin aşıdan kaçabilme özelliği olduğunu vurgulayan Akhan, şunları söyledi:
''Aşılarını hiç olmayanlarda şuanda mesela hastaneye başvuranlarda büyük bir artış var. Gerçekten beklenmeyecek düzeyde ilk baştaki gibi semptomatik geçiren bir hasta grubu var. Baktığımızda bu kişilerin ya hiç aşısız kişiler olduğunu ya da iki tane aşı olduğunu ama üzerinden bir yıl geçmiş kişiler olduğunu görüyoruz. Yani şuan için aşıların etkinliği azalmış olsa bile çünkü bu varyantın en büyük özelliği aşılardan kaçabilme özelliği.
Ama biz virüsle mücadele ederken sadece bu b hücrelerinin antikor cevabıyla mücadele etmiyoruz aynı zaman da T hücre cevabıyla da mücadele ediyoruz. Aşılar bunları halen kapsayabilecek düzeyde olduğunu hatırlatma dozlarını ne kadar yaparsak o kadar az semptomatik o kadar hafif düzeyde geçirebileceğimizi söyleyebiliriz. Bu dönemde hatırlatma dozlarını geciktirmemek varyantı ciddiye almak gibi tedbirleri almalıyız. Solunum sisteminin bütün semptomlarıyla karışımıza geliyor. Yani boğaz ağrısıyla karşımıza geliyor. Başında bariz bir ateş oluyor. Sonraki dönemde yine akciğer fonksiyonlarında bozulmaya neden oluyor.''
''KUVVETLİ BİR TUTUNMA ÖZELLİĞİ OLDUĞUNU GÖSTERİYOR''
Akhan, ''Bayram dönüşünde vaka sayılarında daha fazla artış olur mu?''sorusuna şu cevabı verdi:
''Böyle bir yaz aşamasında olaylar bizim çok lehimizdeyken bütün dünyada BA.4-BA.5 dediğimiz varyant hakim hale geçiyor. Yani yüzde 50'nin üzerinde bir döngüsü var şuanda. Ama gittikçe ağırlığını koymaya başlıyor. Şuan BA.1 gibi geçirenler biraz daha hafif geçirebilirler fakat BA.4 ve BA.5 biraz daha hakimiyetini artırmaya başladı. Böyle hakimiyet kurabildiğine göre daha kolay bulaşması söz konusu. Yazın böyle bir artış gördüğümüze göre gerçekten kuvvetli bir tutunma özelliği olduğunu gösteriyor. Vakalar artabilir, bizim bu dönemde hatırlatma dozlarımızı yaptırmamız, korunma yöntemlerine dikkat etmemiz, kalabalık ortamlarda az kalacaksak bile maske takmamız çünkü daha kısa zamanda bulaşabiliyor. Bir semptomu varsa herkeste aynı semptomun olması gerekmiyor. Herkeste farklı semptom gösteriyor. Bir semptomu varsa test yaptırması gerekiyor.
''HERKESİN HATIRLATMA DOZU YAPTIRMASINDA FAYDA VAR''
Hatırlatma dozunun son derece önemli olduğunu vurgulayan Akhan, ''Geçirmiş olan kişilerdeki bağışıklık geçirdim şuanda yaptırmama gerek yok yanlış bir kavram oluyor. Yine varyantta da bir değişim var. BA.1'i geçirmişse BA.4 ve BA.5'i geçirebilmesi söz konusu. Biraz daha kısa süreli bir bağışıklık oluyor. Aşılarını son dozunun üzerinden 20 hafta geçmiş herkes bir hatırlatma dozu yaparsa bu destek olur. Kronik hastalığı varsa mutlaka yatırması gerekir. Diğer kişilerde bunu yaptırırsa hem toplumdaki dolaşımın azalması hem de kendilerinin nasıl geçireceğini tahmin etmesi zor olduğu bir dönmedeyiz. Bu yüzden de herkesin hatırlatma dozu yaptırmasında fayda var. Şuan da en az bağışık olanlar geçiriyor. Şuan hiç aşı olmamış olanlar aşısını yaptırmamış olanların hızlı hareket etmesi gerekiyor'' dedi.