HABER MERKEZİ
1919'da yayımlanan bir belediye talimatnamesi, Osmanlı İstanbul'undaki trafik sorunlarının bugünkülerden farksız olduğunu gözler önüne serdi. Hız sınırı, yol ortasında yolcu indirme, park yasağı ve kaldırımları işgal eden seyyar satıcılar... Yüz yıl önce de İstanbul'un gündemi aynıydı.
Tercüman'ın haberine göre; 1919 yılında yayımlanan ve Osmanlı İstanbul'unda trafiği düzenleyen bu talimatnameyi okuduğunuzda, aradan bir yüzyıldan fazla zaman geçmesine rağmen değişen pek bir şey olmadığını fark edeceksiniz. Hız sınırı, yolun ortasında yolcu indirip bindirme, park problemi, merkezî lokasyonlarda tezgâh açarak geçişi engelleme, kaldırımların işgali... Her gün dışarıya adımımızı attığımızda karşılaştığımız sorunlar yüz yıl önceki gibi duruyor.
İstanbul sokaklarında "murûr ve uburun tanzimine", yani bugünkü Türkçe ile söylersek trafiğin düzenlenmesine dair belediye tarafından yayımlanan bu yönetmelik, Türk basın tarihinin en uzun süreli çıkan günlük gazetelerinden birinde, "İkdam"da yayımlanmış.
MEŞRUTİYET'TEN MİLLÎ MÜCADELE'YE: BELGELERDEN GAZETELERE
Talimatname, Ali Şükrü Çoruk'un Ketebe Yayınları'ndan çıkan "İmparatorluk Yıkılırken Toplum ve Siyaset" adlı yeni çalışmasından. Kitapta yazar, II. Meşrutiyet, Mütareke ve Millî Mücadele dönemlerine dair belgeler ile devrin gazeteleri ışığında pek çok konuyu ele alıyor. Mesela Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Kütüphanesi'nde korunan Hüseyin Hilmi Paşa Evrakı arasında bulduğu belgeler II. Meşrutiyet'in ilanında İttihat Terakki'nin nasıl bir yol izlediğini gözler önüne seriyor.
Yine Millî Mücadele esnasında Amerika'da bulunan gazeteci Zekeriya Sertel'in İstanbul'da yayımlanan "Vakit" gazetesine gönderdiği bir mektuba odaklanan yazı dikkat çekici: Sertel mektubunda, kendisini Mustafa Kemal Paşa'nın özel temsilcisi olarak tanıtan V. K. isimli bir dolandırıcının Millî Mücadele adına Amerika'da yaşayan Osmanlılardan ve Müslümanlardan para topladığını anlatıyor.
Kitaptaki yazılardan biri de trafiğin düzenlenmesine dair talimatnamenin tanıtıldığı "İşgal Yıllarında İstanbul'un Trafik Meselesi" başlığını taşıyor.