İki gününüzü bu tarihi kenti gezmeye ayırın! Medeniyetlerin beşiği Diyarbakır

Diyarbakır bin yıllık camileri ve kiliseleriyle görülmeye değer kentlerimizden biri. Kent en eski uygarlıklardan, İslam ve Türk devletlerine kadar uzanan tarihiyle zengin bir müze konumunda.

Diyarbakır, köklü tarihi ve kültürüyle ülkemizde gezilmesi gereken en önemli şehirlerimizden birisi. Kentin öne çıkan turistik noktalarını bu yazıda sizin için derledik. Minaresindeki kitabelerden anlaşıldığı üzere Nisanoğlu Ebul Kasım tarafından 1155-1160 yılları arasında yaptırıldığı bilinen Hazreti Süleyman Camii Diyarbakır'ın önemli durakları arasında. İç Kalede, Oğrun Kapı'nın güneyindeki burcun kenarında yer alan caminin en önemli özelliği Hz. Ömer döneminde Diyarbakır'ın fethinin buradan başlamasıdır. Caminin bitişiğinde Osmanlılar Dönemi'nde yapılan Halid Bin Velid'in oğlu Süleyman ile Diyarbakır'ın Araplar tarafından alınışı sırasında şehit düşen diğer sahabelerin burada yattığı Meşhed bulunmakta. Diyarbakır'ın bir diğer önemli tarihi yeri ise Ulu Cami. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekte. MS 639 yılında Müslümanlar tarafından Diyarbakır feth edilmiş ve kentin en büyük kilisesi olan Mar Toma Kilisesi camiye çevrilmiş. Anadolu'nun en eski camilerinden. Müslümanlar tarafından 5. Harem-i Şerif (Mukaddes Mabed) olarak bilinir. 1091 yılında esaslı bir onarım geçirmiş. Plan itibarıyla Şam Emeviye Cami'nin Anadolu'ya yansıması olarak yorumlanır.

TARİHİ KİLİSELERİ GÖRÜN

Görülmesi gereken yerlerden Saint George Kilisesi İçkale'nin kuzeydoğu köşesinde yer alır. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekte. Ancak inşaa tarzı ve yapıda kullanılan malzemeden dolayı MS 2'nci yüzyıla ait olduğu düşünülmekte. Bazı kaynaklarda, Artuklu hükümdarlarının bu hamamda ve sarayda Cizreli bilgin Eb-ül İz El Cezeri'nin imal ettiği robotları kullandıkları yazılmakta. Surp Giragos Ermeni Kilisesi de Diyarbakır'ın en önemli yapılarından biri. Kilisedeki kitabelere göre 1515-1518 yılları arasında inşa edilmiş, 1880 yılında tamamen yandıktan sonra aynı yerde 1883 yılında yeniden yapılmış. Kilisenin, Gotik tarzdaki 5 katlı görkemli çan kulesi ise 1916 yılında yıktırılmış. Beş nefli, beş apsisli ve apsisin iki yanındaki vaftiz bölümleri ile oldukça büyük bir yapıdır. Üçüncü yüzyıldan kalma Meryem Ana Kilisesi de es geçilmemesi gereken yerlerden biri. Zamanla birçok onarım görmüş olup, Bizans Devri'nden kalma mihrabı, Roma biçimi kapısı ilginçtir. Kilisede bazı azizlerin türbesi bulunmaktadır. Diyarbakır'ın en güzel Süryani Kadim Yakubi Mezhebi kilisesidir.

KENTİN SİMGESİ MİNARE

1573 yılında yaptırılan Hasan Paşa Hanı kentin görülmeye değer yerleri arasında. Avlulu, iki katlı olarak inşa edilmiş. 1500 yılında Akkoyunlu Kasım Bey tarafından yaptırılan Şeyh Mutahhar Camii, dört sütun üzerinde inşa edilmiş minaresiyle en ilginç anıtlardan biri. Kentin simgesi olan yapı dört ayaklı minare mutlaka görülmeli.

BİN YILLIK KÖPRÜLERİ GÖRÜLMEYE DEĞER

Diyarbakır'da görülmeye değer iki tarihi köprü yer alıyor. Dicle ve Malabadi köprüleri. On Gözlü Köprü denilen Dicle Köprüsü, on kesik kemer üzerinde inşa edilen bloklarla Dicle'nin iki yakasını birleştirir. Köprünün 1064 - 65 yılında Ubeyd adlı bir mimara yaptırıldığı sanılmakta. Ancak bazı araştırmacılar daha eski tarihleri belirtmekte. 1147 tarihli Malabadi Köprüsü ise Artukoğulları Dönemi'nde inşa ettirilen ve 12'nci yüzyıl Selçuklu Dönemi anıtsal mühendislik-mimarlık başyapıtlarından. Malabadi Köprüsü; üzerinde bulunan insan, güneş ve arslan figürlü kabartmaları ve bünyesinde bulunan barınağı, helası ile özgün ve az sayıdaki köprü örneklerimizdendir.

ARKEOLOJİ MÜZESİ'NDE BİNLERCE ESER VAR

Kentte keyifle gezeceğiniz değerli müzeler de bulunuyor. Ünlü şairimiz Cahit Sıtkı Tarancı'nın 1773 yılında inşa edilen evi 1974 yılında restore edilerek Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Müzesi olarak ziyarete açıldı. Diyarbakır ve çevresinden sağlanan çoğunluğu Hitit, Asur, Roma, Bizans, Artuklu, Akkoyunlu ve Osmanlılara ait eserlerin sergilendiği Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ilgi çekici eserleri barındırıyor. Bunların içinde Bizans lahitleri, Roma heykelleri, çivi yazılı Asur stelleri, Urartu çanak çömlekleriyle süs eşyaları ve Grek, Roma, Bizans sikkeleri en ilgi çekici İslâm öncesi eserleri yer alıyor.