Muhammed Gökalp
Hipertimezi hastalığı Taş Kağıt Makas dizisinin başrol karakteri Umut ile gündeme geldi. Dizide sıradan bir hayatı olan Umut'un, sıradan olmayan bir hastalığı vardır: Hipertimezi. Çocukluğundan beri Hipertimezi'yle yaşamayı öğrenen Umut, hayatı boyunca gördüğü, duyduğu hiçbir şeyi unutmaz. Peki, hipertimezi nedir? Hipertimezi belirtileri nelerdir? Hipertimezi dünyada kaç kişi var?
Hipertimezi, kesin nedeni bilinmeyen bir durumdur. Dünya üzerinde az sayıda kişide rastlanan ve hipertimestik sendromu ismiyle de ifade edilen hipertimezi, az sayıda kişide görüldüğü için nedeni konusunda kesin bir bilimsel çalışma söz konusu değildir. Hipertimezi'ye biyolojik, genetik ve psikolojik faktörlerin neden olduğu öne sürülür.
Biyolojik faktör: Yapılan kısıtlı çalışmalar, kişilerin beyinlerindeki amigdala bölgesi ile birlikte alt ve üst parietal lob gibi gibi alanlarda aktivitenin arttığını ortaya koymuştur. Bu aktivitelerin hipertimezi'yi meydana getirdiği değerlendirmesi yapılabilir.
Genetik faktör: Hipertimezi'ye neden olan bir diğer faktörün ise genetik olduğu konuşulur ancak bu konuda çalışmalar devam etmektedir.
Psikolojik faktör: Yaşadığı ve başından geçen olayları sürekli ve takıntılı bir şekilde düşünen kişiler bu olayları hatırlamaya daha yatkındır. Bu takıntı durumu da kişide hipertimezi oluşmasını tetikleyebilir.
Hipertimezi kişilerinin aşırı hatırlama yeteneği, genellikle kişinin yaşam deneyimleriyle sınırlıdır. Bu kişiler başından geçen olayları ve anıları tüm detaylarıyla hatırlar. Hipertimezisi olan kişiler genellikle bu durumu "kontrol edilemez" olarak ifade eder. Akıllarına gelen veya sorulan tarihi düşünmeleri, yaşadıklarını hatırlamaları için yeterlidir ve herhangi bir çaba harcamadan, o günde olanları kafalarında anında canlandırıp gözlerinin önüne getirirler.
Hipertimezi ortaya çıktığı andan itibaren kişiler yaşadıkları şeyleri ince ayrıntısına kadar hatırlayabilirler daha o andan öncesi için bu yeti işlevsel değildir. Oldukça nadir bir hastalık türüdür ve dünya üzerinde sadece 20 hipertimezi hastası bulunur.