Halka arz, bir şirketin paylarının satışına yönelik olarak halka yapılan her türlü yoldan çağrı ve bu çağrı neticesinde gerçekleşen satış işlemini kapsayan sürecin tamamına deniyor. Bir diğer ifadeyle halka arz işlemi, şirketlerin ve bu şirketlerin sahip oldukları varlıkların küçük paylara bölünerek satışa çıkarılmasını ifade ediyor. Vatandaşlar tarafından yoğun talep gören bir konu olan halka arz ile şirketin tüm yatırımcılara hissedar olma yolu açılmış oluyor.
Şirketler farklı amaçlar gözeterek halka arz yöntemine başvuruda bulunabilir. Finansman durumu ve büyüme oranları iyi olan bir firma yatırımlarına fon kazandırmak ve faaliyetlerini genişletmek maksadıyla halka arz olurken, finansal kaynak açığı bulunan şirketler ise banka kredisi veya borçlanma yapmadan yatırım gerçekleştirmek ya da borçlarını ödeyebilmek için paylarını halka arz edebilir.
Şirketlerin prestijini ve kredibilitesini arttıran, değer artışı sağlayan uygulama ile şirketler genel anlamda fayda görürken, yatırımcılar da şirketlerin büyüme potansiyelini yakalayabilir. Halka arz yolu ile hisse senedi alan bir yatırımcı bir çok avantaja da sahip olur. Bunlar kar payından, oy hakkına kadar sıralanabilir.
Birincil ve ikincil halka arz olmak üzere iki çeşidi bulunur. Birincil halka arz, daha öncesinde halka açık olmayan şirketlerin yaptığı halka arz işlemini ifade ederken, ikincil halka arz işlemi ise daha önce halka arz olunmuş ancak arz oranının düşük gelmesi nedeniyle bu işlemin ikinci kez yapılmasına denir.
- Aracı kurumlar ile iletişime geçmek,
- SPK ile iletişime geçmek,
- Şirket verilerinin Borsa İstanbul ve SPK uzmanlarınca incelenmesi sonrası verilerin uygunluğu durumunda halka arz işlemleri fiilen başlamış olur.
Borsa İstanbul ve SPK'ya müracaat eden bir şirketin gerekli incelemelerden geçmesi ve halka arz izahnamesinin onaylanmasının ardından talep toplama aşamasına geçilir. Bu aşamada yatırımcının bazı noktalara dikkat etmesi önerilir. Örneğin şirketin izahnamesi, araştırma raporları, fiyat tespit raporu ve finansal tabloları incelenmelidir.
Talep toplanan hisse senedinin kodu piyasa ekranında arama alanına yazılarak bulunur. Alım satım ekranı açıldığında, işlem yapmak istenlien hisse adedi ve tutar bilgileri belirli alanlara girilerek arz başvurusu gerçekleştirilir.
Halka arz talep toplama sonuçları, talep toplama sürecinin sona ermesinin ardından ortalama 3-5 iş günü içerisinde açıklanır.
Halka arzın gerçekleşmesinin ardından, hisse senetleri yatırımcılara dağıtılır. Yatırımcılar hisse senetlerini satın aldıkları fiyattan satma ya da tutma seçeneğine sahip olmuş olur.
Borsa İstanbul'da halka arz edilecek olan şirketler Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)'nun her perşembe yayınladığı bültenlerden ya da halka arz uygulamaları üzerinden takip edilebilir.