Ömer Faruk Madanoğlu \aksam.com.tr
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın[IAEA]başkanı, Avrupa'nın en büyük nükleer santralindeki durumun "tamamen kontrolden çıktığını" söyledi.
Rus Ordusunun Zaporizhzhia Nükleer Santralini ağır silahlarını depolamak için kullanması ayrıca Rus ve Ukrayna kuvvetleri arasındaki cephe hattına "tehlikeli" sayılabilecek bir seviyede yakın olması nedeniyle risk altında olduğu iddia ediliyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bu hafta başlarında Rusların tesisi Ukrayna güçlerine saldırı başlatmak için askeri üs olarak kullandığını söyledi.
Ukraynalı haber sitesi Euromaidan Press , Rus ordusunun Zaporizhzhia nükleer santralini bir "nükleer kalkan" haline getirdiğini yazdı.
IAEA Başkanı Rafael Grossi, New York'taki BM merkezinde düzenlediği basın toplantısında, "Durum çok kırılgan. Nükleer güvenliğin her ilkesi şu ya da bu şekilde ihlal edildi ve bunun devam etmesine izin veremeyiz." dedi.
Grossi, Ukraynalı işçilerin tesisisin günlük işleyişini yönetmelerine hâlâ izin verildiğini aktarırken, "Sağlıksız iletişimler oradaki güvenlik koşullarını değerlendirmeyi imkansız hale getirmesinden dolayı endişeliyiz." dedi.
The Independent'ın haberine göre Grossi, nükleer güvenliğin her ilkesi ihlal edildiği için IAEA'nın Zaporizhzhia'daki koşulları acilen kontrol etmesi gerektiğini iddia etti.
Grossi, santralin herhangi bir nükleer tesiste asla olmaması gereken şeylerin hepsinin yapıldığı bir yere dönüştüğü konusunda uyardı ve bir IAEA denetim ekibinin reaktörün durumunu kontrol etmesine izin vermek için her iki tarafa da ateş kes önerisinde bulundu.
Grossi, "Uluslararası bir görevli olarak, uluslararası bir örgütün başkanı olarak, her iki tarafa da bu görevin devam etmesine izin vermeleri için yalvarıyorum. Orada ateşkes için yalvarıyorum. " ifadelerini kullandı.
Ruslar Mart ayında santrali ele geçirdiğinde bir idari bina hasar gördüğü, reaktörlerin sağlam olduğu iddia edildi.
Rus kuvvetleri Çernobil'deki hizmet dışı bırakılan nükleer santralden geri çekildikten sonra, geri dönen Ukrayna birlikleri kaotik sahneler buldu.
Ruslar, 344 araç, 1.500 radyasyon dozimetresi, yaklaşık 700 bilgisayar ve neredeyse her türlü yangın söndürme ekipmanı dahil olmak üzere çok miktarda güvenlik ekipmanı yağmalamıştı.
Çernobil'deki spektrometri ve radyokimya laboratuvarlarının başkanı Leonid Bohdan Washington Post'a şunları söyledi:
1 Mayıs 1986'dan beri burada çalışıyorum ve 30 yıldır üzerinde çalıştığım her şey bozuldu ve yağmalandı.