Emekli ve memur maaş zamları için de bir referans oluşturan asgari ücret düzenlemesi 2022 yılı için birçok ezberi bozdu. Yapılan yüksek zam ve ek desteklerle hem çalışan hem işveren korunurken destek miktarı de rekor düzeyde arttı.
Gelir İdaresi Başkanlığı, asgari ücrete kadar olan kazançlara vergi istisnasına kadar merak edilen sorulara örneklerle yanıt verdi. Yarı zamanlı çalışanlara ücret ödemeleri, yeni işe başlayan ve işten ayrılan hizmet erbabına yapılan kıst ücret (saat, gün sayısı dikkate alınarak belirlenen ücret) ödemelerine istisna tam olarak uygulanacak. Eksik günü olanlar, part time çalışanlar da vergi istisnasından yararlanacak. Vergi istisnası prim gününe oranlanarak uygulanacak.
EN YÜKSEK ÜCRETE UYGULANACAK
Gelir İdaresi Başkanlığı vergi istisnasında uygulamanın nasıl olacağına yönelik tebliğ taslağı hazırladı. Vergi istisnası birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanacak. Hizmet erbabına ödenen aylık ücret, mesai, prim, ikramiye ödemeleri de ücret kapsamında değerlendirilecek.
TÜM ÖDEMELER ÜCRET KAPSAMINDA
Gelir vergisi genel tebliğ taslağında yasadaki ücret tarifi anımsatıldı. Gelir Vergisi Yasası'nda işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar (para dışındaki kıymetli eşyalar) ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlandığı, ücretin ödenek, tazminat, zam, avans, aidat, prim, ikramiye, gider karşılığı ödenmiş olması onun mahiyetini değiştirmeyeceği belirtiliyor.
Taslakta, "Dolayısıyla, hizmet erbabına ödenen aylık ücret (maaş), mesai, prim, ikramiye, gider karşılığı ve sair adlarla yapılan tüm ödemeler ve sağlanan menfaatler de ücret kapsamında değerlendirilecek" denildi.
MESAİ ÜCRETİDE İÇİNDE Mİ?
Tebliğ taslağına göre, hizmet erbabının asgari ücretiyle birlikte mesai ücreti, sosyal yardım, ikramiye gibi ücret sayılan gelirler elde etmesi durumunda toplam ücret gelirinin; ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan kısmı gelir vergisinden istisna olacak. Bu tutarı aşan kısım vergilendirilecek.
İSTİSNA ÖRNEKLERLE ANLATILDI
Tebliğ taslağında asgari ücretli olarak çalışan Ahmet Bey'in 2022 yılı için brüt ücreti 5 bin 4 lira olduğu, ücreti dışında aylık mesai ve sosyal yardım olarak da 996 lira ödeme yapıldığı örneği verildi. Ayşe hanımın brüt ücreti 6 bin liradan 72 bin liraya denk geliyor. Sigorta primi 10 bin 800 lira. BU durumda yıllık matrah 61 bin 200 lira oluyor. Hesaplanan gelir vergisi 10 bin 640 lira. Asgari ücret kümülatif matrah 51 bin 40 lira. Kesilecek gelir vergisi 2 bin 31 lira. Net ücret yıllık 59 bin 77 liraya denk geliyor.
Birden fazla işverenden ücret alanlarda vergi istisnası, sadece en yüksek olan ücrete uygulanacak. Diyelim bir işverenden aylık brüt 8 bin lira, ikinci işverenden 5500 lira ücret alan bir kişi sadece 8 bin lira aldığı ücret için vergi istisnasından yararlanacak. Diğer işverenden aldığı ücretinin tamamı vergiye tabi olacak.
YILLIK AVANTAJ 3608 TL
Çalışanın tabi olduğu gelir vergisi dilimi ne olursa olsun istisnayla vazgeçilen vergi aylık asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir ve damga vergisini geçemeyecek. Aylık hesaplanan vergiden 638 lira gelir verisi ve 38 lira damga vergisi olmak üzere 676 lira mahsup edilecek. Bu tutar gelecek yıl herkes için sabit olacak.
Böylece asgari ücretle maaş alana da 30 bin lira ücretle çalışana da aynı vergi istisnası uygulanacak. Ücretin asgari ücrete kadar vergi dışı bırakılmasıyla bekâr çalışana yıl boyunca aylık avantaj 300.39 yıllık da 3608 lira olacak.
EMEKLİ ÇALIŞANDA UYGULAMA
Mevcut uygulamada emekli çalışanların gelir vergisi matrahı diğer çalışanlardan farklı. Emekli çalışanların sigorta primleri normal çalışanlara göre daha az oranda yatırılıyor. Normal çalışanların ücretlerinden yüzde 14 SGK işçi yapı, yüzde 1 işsizlik payı kesilirken emekli çalışanların ücretinden yüzde 7.5 sosyal güvenlik destek primi kesiliyor.
BAKAN NEBATİ: YAPILAN MAAŞ ZAMMI VE VERGİ DÜZENLEMESİYLE 50 MİLYARDAN VAZGEÇTİK
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, devletin asgari ücretteki vergi muafiyetiyle yaklaşık 50 milyarlık bir gelirden vazgeçtiğini söyledi.