Fikriyat
Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde yaşamış ünlü Osmanlı hekimi Ahi Çelebi, böbrek ve mesane taşına karşı kaleme aldığı eserinde yer alan tedavi önerileri merak ediliyor.
15. yüzyılda yaşamış ve döneminin önemli hekimlerinden olan Ahi Çelebi, Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman devirlerinde yaşamış ve hekimbaşılık yapmıştır.
Fikriyat'ta yer alan habere göre, babası da kendisi gibi hekim olan Ahi Çelebi'nın adı bazı kaynaklarda, Mehmet, Ahmet ve Mahmud olarak geçmektedir. Hekimbaşı Ahi Çelebi olarak tanınan ünlü Osmanlı Hekimi, tıbba dair ilk bilgilerini hekim olan babasından öğrenmiştir.
Tıp alanından birçok önemli eser yazan Ahi Çelebi'nin en çok bilinen kitabı böbrek taşları ve mesane taşları üzerine kaleme almış olduğu "Risale-i Hasatü'l-kilye ve'l-mesane" adlı eseridir. Ünlü Osmanlı hekimi, 2. Bayezid'ın saltanatı döneminde Türkçe olarak yazdığı ve 10 bölümden oluşan eserinde böbrek ve mesane taşları hakkında verdiği tavsiyelerle tıp alanında oldukça dikkat çekmiştir.
"ASİL KİŞİLER ARASINDA RASTLANIR, ÇÜNKÜ..."
Ahi Çelebi, "Risale-i Hasatü'l-kilye ve'l-mesane" adlı meşhur tıp kitabının önsözünde neden böyle bir kitap kaleme aldığını şu sözlerle açıklıyor:
Böbrek ve mesanede bulunan taş hakkında bilgi verdim. Çünkü bu hastalık insanlar arasında çok görülür. Özellikle asil kişiler arasında rastlanır. Çünkü bu insanların lüks yiyecek maddeleri yeme alışkanlıkları vardır ve hayat çok rahat olduğundan bu hastalık ortaya çıkar.
OSMANLI BAŞHEKİMİ AHİ ÇELEBİ UYARISI: BÖBREKTE TAŞ YAPAN YİYECEKLER
Tok iken hamama girmek gibi taş oluşumuna neden olabilecek her türlü hareketten kaçınmak gerektiğini belirten ünlü hekim Ahi Çelebi, böbrekte ve mesanede taş yapan yiyecekler hakkında meşhur kitabında şu ifadeleri kullanır:
İçilen inek sütünün bozukluğu da taşın hasıl olmasının sebepleri arasındadır. Bundan dolayı, eğer süt safravi olursa, oğlanın bağırsaklarını kurutur, idrarın yoğunlaşmasından dolayı taş teşekkül eder.
Öküz eti, katı yumurta, deve eti, büyük balık, suda olan büyük kuşların eti, kavrulmuş kalye, hamursuz ön aşları, sütlü pirinç, kuzu başı ve eti, paça, kadayıf, pelte, ham yemişler ve tertipsiz, düzensiz yemek yemek sebeplerindendir
OSMANLI BAŞHEKİMİ AHİ ÇELEBİ'NİN BÖBREK VE MESANE TAŞLARINA KARŞI ÖNERDİĞİ DOĞAL YÖNTEMLER
15. yüzyılda yaşamış ve döneminin önemli hekimlerinden olan Ahi Çelebi'nin ünlü tıp kitabında yer alan böbrek ve mesane taşlarına karşı önerdiği basit ve doğal yöntemler işte karşınızda...
* Karanohut, kaynatılıp suyu içilirse ya da yenirse böbrek taşlarını parçalar ve onları aşağıya doğru hareket ettirir.
* Hatmi, kaynatılıp her gün kırk dirhem şekerle karıştırıp içerlerse ve yemeği yenirse, böbrekteki taşı parçalar, eğer kaynatılıp suyunun içine oturulursa o da yararlı olur.
* Helyon yani merecev ve kuşkonmaz otu olarak biliniyor. Kuşkonmaz otu tohumundan 3 dirhem alınıp balla macun kıvamına getirilir. Bir denk balsam yağı ile bir süre yerlerse böbrek taşını ezer.