Aksam.com.tr
Doğa Yurduneri
İngiliz teknoloji şirketi Dyson, dünya çapında 11 ülkeden 12 bin 309 katılımcı ile gerçekleştirdiği ve bu sene Türkiye'nin ilk defa dahil olduğu 'Küresel Ev Tozu Araştırması'nın sonuçlarını açıkladı. İlkinin 2020 yılında gerçekleştirildiği ve insanların temizlik alışkanlıklarını ve davranışlarını ortaya koyan araştırma, ev tozu ve bunun sağlık üzerindeki etkileri konusundaki farkındalığı da ölçtü. Çalışmada ayrıca, Türkiye'de yaşayanların temizlik alışkanlıklarına ilişkin çarpıcı detaylar tespit edildi.
Araştırmaya göre; COVID-19 salgınıyla birlikte insanlar, evlerindeki hijyen konusunda fazlasıyla endişe duymaya başladı. Bu konuda en çok endişelenenlerin, Türkiye'de yaşayanlar olduğu ortaya çıktı. Bununla birlikte; Türkiye'de her 5 kişiden 2'sinin, haftada 5 ila 7 kez evini temizlediği ve her 5 kişiden 4'ünün, ayda en az bir kez derinlemesine temizlik yaptığı görüldü.
Yine pandemiyle birlikte temizlik yapma sıklığının arttığını söyleyenlerin oranı, bu sene de oldukça yüksekti. Katılımcıların yüzde 46'sı, pandemi öncesine göre daha fazla temizlik yaptığına işaret etti. Bununla birlikte; bu konuda ülkeler arasında en yüksek oranın, Türkiye'de yaşayanlar olduğu ve 3 kişiden 2'sinin temizlik sıklığını artırdığı görüldü. Araştırmaya genel hatlarıyla bakıldığında; Türkiye'deki katılımcıların, diğer ülke katılımcılarına göre temizlik konusunda fazlasıyla hassas olduğu ortaya çıktı.
Paylaşılan diğer bilgilere göre; global çapta araştırmaya katılanlar, 2020'deki yüzde 33'lük orana kıyasla, yüzde 44'lük bir oranla yalnızca evleri tozlu olduğunda veya yerde görünür toz ve kir olduğunda temizlik yapmaya motive olduğunu belirtiyor. Ayrıca katılımcıların yüzde 56'sı, temizliği rutin bir aktivite olarak görüyor. Ankete katılanların yüzde 29'u, geçen yıla göre dışarıdan evlerine toz ve polen getirme konusunda daha fazla endişeliyken diğer tüm ülkelere kıyasla Türkiye'de yaşayanların yüzde 46'sı, bu konuda çok endişe duyduğunu dile getiriyor.
Çin, Fransa ve Birleşik Krallık'ta yaşayanlar, eve girmeden önce kıyafetlerini silmeye geçen yıla göre daha fazla önem veriyor. Türkiye'de ise her 3 kişiden 2'si, eve girer girmez kıyafetlerini değiştirdiğini belirtiyor. Katılımcılara kendilerini en çok hangi tozların rahatsız ettiği sorulduğunda ise global düzeyde katılımcıların yüzde 37'si "Zemindeki", yüzde 27'si de "Havadaki" cevabını veriyor. Türkiye'deki katılımcıların ise yüzde 28'i zemine işaret ederken yüzde 35'i, havadaki tozlardan rahatsız olduğunu söylüyor.
Bununla birlikte; Türkiye'deki katılımcılar, tozu sağlıklarını etkileyen bir faktör olarak görüyor ve bu katılımcıların yüzde 43'ü, evlerindeki tozu herkese sağlıklı bir ortam yaratmak için yok etmek istiyor. Tüm bu sonuçlara rağmen, tozun içeriği ve toz akarlarının hangi durumlarda ve ortamda ürediğine dair yeterli bilgiye sahip olunmadığının da altı çiziliyor.
Dyson'da Mikrobiyoloji Araştırma Görevlisi olarak görev alan Monika Stuczen, insanların temizlik alışkanlıklarına ilişkin değerlendirmesinde "Birçok toz partikülü mikroskobik boyutta olduğundan, insanların yalnızca zeminde görünür toz tespit ettiklerinde temizlik yapmaları endişe verici bir durum. Aslında tozlar görünür olduğunda, evlerde toz akarları olması büyük olasılıktır" ifadelerini kullanıyor.
Diğer yandan; yapılan araştırmalar, yıllar içerisinde insanların temizlik alışkanlıklarında olumlu değişimler yaşadıklarını gösteriyor. Pek çok kişi, evini temizlerken artık yatak ve kanepe gibi yaygın olarak gözden kaçan alanları da süpürüyor. Bunun yanında, insanların birçoğu da bu noktaları ihmal etmeye devam ediyor.
Global Toz Araştırması'na göre; Türkiye'de yaşayanlar, temizlik yaparken bazı noktaları hiç atlamıyor ve diğer ülkelere göre detaylı temizliğe fazlasıyla önem veriyor. Halılar ve zeminler, en çok temizlenmesi gereken alanlar olarak değerlendirilirken Türk katılımcıların yüzde 64'ü kanepelerini, yüzde 45'i süpürgeliklerini, yüzde 21'i yataklarını ve yüzde 13'ü de perde veya jaluzilerini süpürmeye özen gösteriyor. Araştırmaya katılan ülkeler arasında Türkiye'de yaşayanların pencere ve duvar temizliğine verdiği önemin de dikkat çekici olduğu ifade ediliyor.
Dyson Küresel Toz Araştırması, insanların evdeki tozu temizlemede en etkili aracın elektrikli süpürge olduğunu düşündüklerini de ortaya koyuyor. Yine araştırmaya göre; Türkiye'de yaşayanların, yüzde 60 oranla ve açık ara farkla birden fazla sayıda elektrikli süpürgeye sahip olduğu görülüyor. ABD ise Türkiye'yi yüzde 48 oranla ikinci sırada takip ediyor. Global çapta 33.4 dakika olan ev süpürme ortalamasının, Türkiye'de neredeyse 8 dakika daha fazla olduğu belirtiliyor. Bu sıralamada ise Türkiye'yi, İspanya ve İngiltere takip ediyor.
Stuczen, konuya ilişkin olarak "Yüzeyleri temizlemek için ıslak bez kullanmak iyidir; ancak temizleme araçlarının sırası önemlidir. Zeminlerdeki tozu nemlendirmek, hatta çıplak gözle görülemeyen ince toz bile toz akarı ve küf oluşumu için daha elverişli bir yaşam alanı yarattığınız anlamına gelebilir. Tozlar, yüzeyleri silmeye başlamadan önce en etkili şekilde elektrikli süpürgeyle temizlenir. O zaman bile, süpürdüğünüz her şeyin içeride kalmasını ve eve geri atılmamasını sağlamak için etkili filtreleme ve sızdırmazlık teknolojisine sahip elektrikli süpürge kullanmak önemlidir" diyor.
Yaklaşık 20 yıldır evlerdeki gerçek tozu inceleyen Dyson ise ev tozunun karmaşık yapısını anlayarak elektrikli süpürgelerin evlerdeki koşullarla daha iyi başa çıkmalarını sağlamayı hedefliyor. Dyson mühendisleri; yalnızca gözle görülen tozu değil, görülemeyen tozun da yakalandığından emin olunması için kullanılan filtre ve contaları geliştirmeye çalışıyor.
Öte yandan, evcil hayvan sahiplerinin de COVID-19'la birlikte temizlik yapma konusunda daha hassas hale geldikleri görülüyor. Dünya genelindeki evlerin yüzde 43'ünde, artık bir evcil hayvan yaşıyor. Bu oranın, Türkiye'de yüzde 47 seviyesinde olduğu belirtiliyor. Yalnızca Birleşik Krallık'ta 2020'de 3,2 milyon hane, yeni evcil hayvan sahiplenmiş durumdayken araştırma; her 2 evcil hayvan sahibinden 1'inin, evcil hayvanlarının kendi yataklarında uyumasına izin verdiğini ortaya koyuyor.
Türkiye'de ise katılımcıların yüzde 40'ı; evcil hayvanının yatakta değil, yerde uyuması gerektiğini düşünüyor. Bununla birlikte, evcil hayvanların eve taşıyabilecekleri kirletici ve zararlı unsurlara dair farkındalık seviyesinin de endişe verici boyutta düşük olduğu görülüyor. Stuczen, bununla ilgili olarak açıklamasında "Pek çok insan; evcil hayvanların üzerinde bulunabilecek diğer parçacıkların farkında olmadığından, tüyleri en göze çarpan sorun olarak değerlendiriyor. Bu parçacıklar, mikroskobik boyutta olduğu için buna çok da şaşırmamak lazım" ifadelerine yer veriyor.