Savunma sanayiinin pek çok kaleminde önemli adımlar atan Türkiye için uzmanlar, sürecin birim maliyet kısmından da ümitli. Türkiye'nin sistem mühendisliği süreçlerine kimi zaman bağlı kalmadığını belirten uzmanlar, bu durumun birçok dezavantajı olsa da proje takvimini kısaltabiliyor. Dolayısıyla bu da daha az maliyet olarak döndüğünü öngörüyor. Bu nedenle de testleri Türkiye'de yapabilmenin büyük bir etken olduğunu belirtiyorlar.
TRT Haber'in haberine göre Savunma Sanayii Araştırmacısı Kadir Doğan, ne kadar hızlı ve etkin bir geliştirme süreci ortaya koyuluyorsa, o kadar düşük tekrarlanmayan mühendislik maliyetleri ortaya çıkıyor. Dolayısıyla ürünün maliyetleri azalıyor.
Bir savunma ürününde maliyetlerin ikiye katlanabileceğini belirten Doğan şunları ifade etti:
Birincisi tekrarlanmayan maliyetler. Bunlar içerisinde tekrarlanmayan mühendislik maliyetleri ilk sırada geliyor. Yani projenin araştırma ve üretim geliştirme maliyetleri, patent ücretleri, altyapı kurulumu gibi gider kalemleri... Buradaki maliyetler ürünün genelde geliştirme aşamalarında karşılaşılan, kaçınması çok kolay olmayan, genelde tek seferlik veya birkaç seferlik maliyetler. Dünyada genel kanı bu süreçlerin doğru bir şekilde uygulandığı takdirde uzun vadede maliyetlerin düşeceği ve sürdürülebilir bir yapı kurulacağıdır. Türkiye, sistem mühendisliği süreçlerine kimi zaman bağlı kalmıyor, bu durumun birçok dezavantajı olsa da proje takvimini kısaltabiliyor. Dolayısıyla bu da bize daha az maliyet olarak dönüyor. Gelecek yıllarda bugünkü maliyetlerimiz daha da düşecek."
Maliyetlerden bahsederken pek de öne çıkmayan bir konuya dikkat çeken Doğan test süreçlerine dikkat çekerek şunları belirtti:
"Yurt dışında birçok savunma sanayii şirketi test süreçlerinde izin almak, alan bulmak veya ilgili diğer şartları sağlamak için ciddi problemler yaşıyor" diyen Doğan, "Devletimiz bu konularda diğer ülkelere kıyasla inanılmaz cömert. Bu da şirketlerimizin test süreç ve maliyetlerini azalttığı gibi ürünlerin geliştirme süreçlerini de kısaltıyor. Dolayısıyla maliyet de ciddi oranda azalıyor"
SİHA'ların diğer savunma sanayii ürünlerine örnek olabilieceğini belirten Doğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bir ürünün maliyetlerinin azaltılması hiç kolay olmayan, çok fazla etmene bağlı bir süreç. Nihayetinde sizi etkileyen etmenlerin hepsini çok iyi bir şekilde yönetmeniz şart. Bu açıdan bakıldığında özellikle SİHA konusunda nasıl maliyet etkin ürün geliştirdiğimiz çok daha iyi anlaşılabiliyor. Bu alanda ulaştığımız noktaya diğer ürünlerde de gelmek tabii ki mümkün. Türk SİHA'larının rol-model olacağı bir ekosistemden bahsedebiliriz. Ancak bunu söylerken her ürünün kendine has isterleri ve muhtemel sıkıntıları olabileceğini de göz ardı etmemek gerek."