Aksam.com.tr
Çeviri: Hasan Selçuk Turan
Facebook ve Instagram, WhatsApp ve Messenger yaklaşık altı saat boyunca tüm dünyada çöktü. Haftanın ilk iki gününde en yoğun olabilecek saatleri kapsayan kesintiye neyin neden olduğu ve düzeltilmesinin neden bu kadar uzun sürdüğü hakkında sorular soruluyor. Peki sorunda baş gösteren 6 bilgi nelerdi?
1. Facebook, Instagram, WhatsApp neden çöktü?
Türkiye saatiyle 18:00 civarında insanlar Facebook, Instagram, WhatsApp'a erişemediklerini fark etmeye başladılar.
Şirketin yönetim merkezinden bugün açıklamada, kesintinin nedeninin, şirketin veri merkezleri arasındaki ağ trafiğini koordine eden ve tüm Facebook hizmetlerini durduran kademeli bir etkiye sahip olan omurga yönlendiricilerindeki bir yapılandırma değişikliği olduğu doğrulandı.
Bu sadece Facebook'un değil, Facebook'un çalıştırdığı her şeyin de bir süreliğine ortadan kalkması anlamına geliyordu.
Otoritelerin konu hakkında ilk açıklaması Alan Adı Sistemi (DNS) ve Sınır Ağ Geçidi Protokolü (BGP) kaynaklı olduğuydu.
DNS esasen her web sitesinin konumu için adres sistemidir - IP adresi - BGP ise bu IP adresine ulaşmanın en verimli yolunu bulan yol haritası olarak çalışmakta.
Sosyal medya uygulamalarının yukarıda da geçen açıklaması esasen BGP'ye bir dizi güncelleme yoluyla Facebook'a giden bu yolların artık var olmadığı demekti.
2. Düzeltilmesi neden bu kadar uzun sürdü?
Sistemlerin onarılmasının uzun sürmesinin sebebi ise Facebook'un kendi dahili sistemleri aynı yerden çalıştırdığından, çalışanların sorunu teşhis edip çözmesinin zor olmasıydı.
Öte yandan problemin daha büyük boyutu içerideydi. Facebook personelinin kendi iletişim platformu Workplace'e erişemediği ve güvenlik geçiş sisteminin kesintiye uğraması nedeniyle ofislerine erişemediği bildirildi.
3. Sonunda nasıl düzelttiler?
Facebook şimdiye kadar neyin yanlış gittiği ve nasıl düzeltildiği hakkında fazla ayrıntıya girmese de, sosyal medya devi, sorunun kaynaklandığı sunucuları manuel olarak sıfırlamak için California'daki sunuculara teknik bir ekip gönderdiğine dair çok sayıda rapor çıktı.
4. Bu tür bir kesintiler gelecekte kendini tekrar eder mi?
Bu oldukça nadir görülebilecek bir durum, ancak tamamen önlenebilecek bir şey de değil. Bununla birlikte, Facebook kesintisi öncekilerle birlikte, insanların güvendiği çok sayıda çevrimiçi hizmet için tek bir arıza noktasına sahip olmanın sorunlarını ortaya koyuyor.
İnsanlar Facebook'a yalnızca arkadaşlarıyla ve aileleriyle bağlantı kurmak için güvenmekle kalmaz, aynı zamanda işletmeler onu çevrimiçi satış web siteleri de dahil olmak üzere diğer hizmetlere giriş yapmak için kullanır. Bazı ülkelerde, WhatsApp gibi hizmetler aracılığıyla baskın iletişim aracıdır. Bir kesintinin milyarlarca insan üzerinde birkaç saat boyunca bu kadar derin bir etki yaratabilmesi, düşünmek için biraz duraklama sağlayacaktır.
5. Kişisel verilerim risk altında mıydı?
Uzmanlar bu soruya ise "Facebook'un çalışır durumda olduğu zamandan daha fazla değil." şeklinde yanıt verdiler. Sorunun bir siber saldırı kaynaklı olması akla gelen ilk şüphelerdendi ancak şirket çalışanlarından edinilen bilgi, bir siber saldırının bu şekilde seyretmeyeceği yönünde oldu.
6. Arızanın zamanlaması dikkat çeken özelliği neydi?
Şirket, uygulamanın ergenlerin zihinsel sağlığını etkileyebileceğini riskinin ortaya çıkışının ardından çocuklar için Instagram başlatma planını durdurdu. Ardından Pazar günü, eski Facebook sivil bütünlük ürün müdürü Frances Haugen, Facebook'un büyüme ve kârı kamu güvenliğine öncelik verdiğine dair patlayıcı iddialarla halka açıldı. Çökmenin geçen hafta Facebook hakkında çıkan birçok haber üzerine gelmesi, Facebook'a güvenen işletmelere ağır maliyet verdi.
Bloomberg'e göre, kesinti, Facebook'un hisse fiyatının Pazartesi günü %4,9 düşmesine neden oldu ve Bloomberg'e göre kurucu ve CEO Mark Zuckerberg'in kişisel servetinin 6 milyar dolar düşmesine neden oldu.