Sağlık alanında 9 yerli mikro çip... Aralarında kanser sensörü ve beyin çipi de var!

Sağlıkta 9 kritik alanda yerli çip üretimi için adım atıldı. 19 üniversite ve 7 özel sektör şirketinin yer aldığı ODTÜ'nün çip merkezinin üzerinde çalıştığı ürünler arasında kanser sensörü ve beyin çipi de var.

TÜBİTAK desteğiyle, ODTÜ Mikro Elektromekanik Sistemler (MEMS) Merkezi liderliğinde 19 üniversite ve araştırma merkezi ile 7 özel sektör kuruluşunun yer aldığı MAESTRO Mikro Medikal Teknolojiler Platformu, hastalıkların tanı, takip ve tedavisinde yerli çiplerin kullanıldığı ve bilimde çığır açması beklenen 9 farklı projenin geliştirilmesi için göreve başladı. ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve ODTÜ MEMS Merkezi araştırmacısı Doç. Dr. Ender Yıldırım, platformda hastalıkların tanısında, tedavisinde veya takibinde kullanılabilecek çeşitli mikro medikal uygulamalar için çipler geliştirdiklerini belirterek farklı ortaklarla birlikte çalıştıklarını anlattı.

ÜÇ ÜRÜN HAZIR

Yıldırım "Kronik ve kompleks hastalıkların tanı ve takibi için hızlı adım atabilmeyi sağlayan çipler geliştiriyoruz. Ayrıca kanser gibi hastalıkların tedavisine yönelik sistemler üzerinde de çalışıyoruz. Bunun için insan vücudu dışında, çip içerisinde büyütülen 3 boyutlu hücre kültürleri üzerinde ilaçların test edilebildiği platformlar geliştiriyoruz" dedi. 9 teknik proje yürütüldüğüne işaret eden Yıldırım "Projelerden ticarileştirilebilecek ürünler çıkmaya başladı. Üç ara ürünümüz ticarileşmeye hazır durumda. 4 yıllık destek sürecinin sonunda 9 teknik projenin çıktıları ticarileşmeye mümkün olduğunca hazır hale getirilmiş olacak" dedi.

BEYİN İÇİN MİKRO ÇİP

ODTÜ MEMS Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi ve ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Külah ise "Amacımız, ülke için katma değeri yüksek yerli ve milli mikro medikal çiplerin geliştirilmesi. Bıçakcılar ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin Cerrahisi ile birlikte kafa travmalarında beyin içinde, beyin yüzeyinde ilerleyen dalgaları takip edebilen, bu sayede travmanın sonuçlarını izleyebilen, bazı etkileri erkenden haber verebilen, gerekirse dışarıdan ilaçla müdahale edebilen bir mikro çip geliştiriyoruz. Bunun tamamlanması ve ürüne dönüşmesi, ilgili alanda çığır açabilir" dedi. Haluk Külah, geliştirilen projelere ilişkin, "9 projenin her birinin ilgilendiği alanda çığır açması, yenilik getirmesi söz konusu" diye konuştu.

AKILLI KONTAKT LENS

Projeler hakkında bilgi veren Haluk Külah, "Boğaziçi Üniversitesi'nden araştırmacıların kurduğu bir filiz şirket olan GlakoLens yürütücülüğünde ODTÜ MEMS Merkezi altyapısı kullanılarak göz içi basıncı ölçen akıllı kontakt lensler geliştiriliyor. Piyasaya çıkmasının daha yakın olduğunu söyleyebilirim. Bu olduğu zaman tamamen yerli bir ürün kazandırılmış olacak" diye konuştu. Ayrıca TÜBİTAK MAM ile birlikte yaptığımız çalışmalarda kandan kardiyovasküler hastalıklarla ilgili erken bilgi verebilecek biyosensörler ve damar tıkanıklıklarında kullanılan akıllı stentler geliştirilmesi hedefleniyor" dedi.

KANSERİ TESPİT EDEN BİYOSENSÖR

Haluk Külah, yürütülen bir diğer projenin 3 boyutlu hücre kültürlerinin büyütülebildiği çiplerin geliştirilmesi olduğunu söyledi. Yeditepe Üniversitesi'nde yürütülen projede ise bu çipler kullanılarak, kanser tedavisine yönelik yenilikçi ilaçlar geliştirildiğini belirten Külah, "Sabancı Üniversitesi tarafından yürütülen projede ise kan örneğinden kanser tespiti yapabilen bir sistem geliştirilmekte. ODTÜ'nün iki projesinde ise akciğer kanserinin erken tespitine yönelik bir biyosensör ve çocukluk dönemi kanserlerinin tedavisi sonucunda ortaya çıkabilen kısırlık probleminin etkilerini ortadan kaldırabilecek bir çip üstü organ platformu geliştirmekteyiz" dedi.