BÜLENT ŞANLIKAN
Küresel ölçekte internet sistemlerinde yaşanan yazılım krizi, dünyayı alarma geçirdi. Dün ABD merkezli teknoloji şirketi Microsoft'a siber güvenlik yazılımı sağlayan CrowdStrike'in sistemlerindeki aksaklık sonrası dünya çapında işletmeleri etkileyen büyük bir kesinti yaşandı. Bazı ülkeler yoğun etkilenirken, Türkiye'nin de içinde bulunduğu bazı ülkeler ise sıkıntıyı hafif atlattı. Microsoft, bulut hizmetlerinde sıkıntı oluşurken havalimanları, bankalar, hastaneler gibi çok sayıda şirketin internet üzerinden sunduğu hizmetlerde aksamalar yaşandı. Bazı televizyon kanallarının yayınları bile kesti. Yaşanan kesinti, birçok uçuşun durdurulmasına ve iptal edilmesine neden oldu.
DÜZELTME YAPILDI
Dün öğle saatlerine kadar yaşanan kaosun ardından açıklamada bulunan CrowdStrike Üst Yöneticisi (CEO) George Kurtz, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, yaşanan kesintiden Mac ve Linux bilgisayarlarının etkilenmediğini, Windows ana bilgisayarları için tek bir içerik güncellemesinde bulunan bir sorundan etkilenen müşterilerle aktif çalıştığını belirtti. Kurtz, "Bu bir güvenlik olayı ya da siber saldırı değil. Sorun tespit edildi, izole edildi ve bir düzeltme yapıldı" dedi.
HAVA TRAFİĞİ AKSADI
Sorun nedeniyle dünya genelinde birçok sistemde teknik aksaklık yaşanırken özellikle Almanya, İngiltere, Fransa başta olmak üzere Avrupa, ABD, Avusturalya ve Asya'da havalimanlarında şirketin internet üzerinden sunduğu hizmetler neredeyse tamamen çöktü. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), bu aksaklıktan 'varış noktalarına bakılmaksızın havayollarının tüm uçuşlarını etkilediği' bilgisini paylaştı. İngiltere'nin ve dünyanın en büyük havalimanlarından Heathrow'un X hesabından yapılan paylaşımda, yaşanan küresel sorun nedeniyle sistemlerin etkilendiği belirtildi. Singapur Changi Havalimanı, küresel teknik arıza nedeniyle aksamalara karşı yolcuları uyardı.
OTOBÜS VE TREN AKSADI
Pek çok ülkede otobüs ve tren istasyonlarında da duyurular yapıldı. İngiltere'de de ana şehirlerarası ulaşım araçlarından trenlerde de sorunlar yaşandı. Ulusal Demiryollarından yapılan açıklamada, 15 tren hattında gecikme, erteleme ve iptal olduğu ifade edildi.
AMELİYATLAR DURDU
Hollanda'nın Achterhoek bölgesindeki Slingeland Hastanesi bir süreliğine çok acil hastalar dışında, hizmet verilmeyeceği, ayakta tedavi hizmetlerinin iptal edildiği ve yeni hasta kabul edilmeyeceği kaydedildi. İngiltere'deki sağlık ocağı randevu sistemleri de küresel sorundan etkilenince işlemler elle yapıldı.
ABD FELÇ OLDU!
Küresel yazılım sorununun etkileri, ABD'de çok yoğun hissedildi. Hava yolu şirketleri Delta Airlines, United Airlines ve American Airlines gibi firmalar birçok seferi iptal etti. Sağlık alanında da birçok hastanede ameliyatlar ve randevular iptal edildi. Kargo şirketleri FedEx, UPS ve DHL de teslimatlarda gecikmeler olacağını açıkladı.
HEMEN MÜDAHALE EDİLDİ
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Microsoft'a siber güvenlik hizmeti veren CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel iletişim kesintisine ilişkin, "Zarara uğrayan, etkilenen sistemlerle ilgili bazı kurumlarımızda hemen müdahaleyle aksaklığın önemli bir bölümünü atlattık. Zarara uğrayan ya da etkilenen sistemlerle ilgili kurumlarla derhal irtibata geçtik. Bazı kurumlarımızda hemen müdahaleyle beraber, buradaki aksaklığın önemli bir bölümünü atlattığımızı söyleyebilirim" dedi.
MİLLİ TEKNOLOJİ HAMLESİ HAYATİ ÖNEME SAHİP
Küresel düzeyde etkili olan yazılım sorunu nedeniyle sosyal medya hesabından açıklama yapan BAYKAR Yönetim Kurulu Başkanı ve Teknolji Lideri Selçuk Bayraktar, 'Milli Teknoloji Hamlesi'nin önemine dikkat çekti. Bayraktar açıklamasında, şu ifadeleri kullandı: "Sadece birinin çökmesi bile dünyada bağlı olan tüm devletlerin kritik altyapısının neredeyse çökmesine neden oluyor. Refahı tüm dünyaya yayması umulan yüksek teknoloji ve inovasyon, an geliyor, dünya sistemini kilitliyor. Yüksek teknoloji küresel düzeyde tekelleştiğinde, işte bu kadar kırılgan. Yaşadığımız siber fiziksel ağlarla örülü dünyada, teknolojinin her alanında bağımsızlık toplumlar için vazgeçilmez. İşte tam da bu nedenle; tam bağımsız ve müreffeh bir Türkiye için Milli Teknoloji Hamlesi diyoruz."
TEKNOLOJİDE DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTMALIYIZ
Küresel kesinti krizini değerlendiren Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) Başkanı ve Dijital İletişim Uzmanı Said Ercan, şunları söyledi "Dünyada dijital kargaşa yaşadı. Krizin ana nedeni Microsoft'un güvenlik hizmeti sağlayıcısının güncellemeye gitmesi ve bu güncellemenin Microsoft'da gerçekleşmemesi diyebilirim. Bu işin teknik kısmı. Dünya çapında bu kadar büyük şirketlerin bir tek yazılım firmasının bulut sistemini kullanılması büyük bir engel. Microsoft'un hizmet sağlayıcısının güncellemesiyle büyük bir krizin ortaya çıkması çok da normal değil. Yaşanan bu olayla ulus devletlerin mutlaka kendi siber güvenliklerini öne çıkararak milli yedek Server'larını oluşturması gerektiğini gördük. Bu hem stratejik olarak hem de milli menfaatler adına önemli."
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ise "Burada en kritik nokta Rusya'nın 'Biz etkilenmedik' açıklamasıydı. Çünkü Rusya kendi güvenlik çözümlerini kullanıyor. Milli işletim sistemlerimizi daha kompleks çalışan güvenlik duvarlarımız bunların tamamını daha büyük yatırımlar ve daha büyük geliştiricilerle bunu başarabiliriz" dedi.
THY 84 SEFERİNİ İPTAL ETTİ
Küresel yazılım sorunundan İstanbul'daki Denizbank başta olmak üzere bazı bankalar etkilenirken, TÜVTÜRK araç muayene istasyonlarında da işlem geçici süre yapılamadı. Microsoft'a siber güvenlik hizmeti veren CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel iletişim kesintisi nedeniyle THY'nin 84 seferi iptal edildi. THY Basın Müşaviri Yahya Üstün, sosyal medya hesabından şu açıklamayı yaptı: "Uçuşlarda aksama yaşanmaması adına bazı seferler iptal edilecek olup, uçuşlarımız en kısa sürede kademeli olarak normal seyrine dönecektir."
İADE ÜCRETSİZ
THY seferi iptal olmayan yolcular için de ek hakların tanımlandığını duyurdu. Açıklamaya göre; değişiklik ve iade talepleri 25 Temmuz tarihine kadar ücretsiz yapılacak.