Aksam.com.tr
Doğa Yurduneri
İngiltere merkezli teknoloji şirketi Dyson'ın kurucusu adına oluşturulan James Dyson Vakfı tarafından 29 ülkede düzenlenen uluslararası tasarım yarışması James Dyson Ödülü, artık Türkiye'deki genç mühendisleri de desteklemeye başladı. ArtıkTürkiye'den de mühendislik ve tasarım öğrencilerinin veya yeni mezunlarının katılabildiği yarışmada; ulusal kazananların 5 bin, uluslararası kazananların ise 30 bin sterline kadar para ödülü kazanabileceği ifade edildi.
Paylaşılan bilgilere göre; James Dyson Ödülü, 16 Mart tarihinde başvurulara açıldı. Bu sene ilk defa Türkiye'den de yarışmacı kabul edecek organizasyonun, genç mucitlerin katılımını beklediği belirtildi. Mühendislik ve tasarım bölümlerinde okuyan ya da mezuniyetinin üzerinden dört yıldan fazla zaman geçmemiş herkesin projesi ile katılabildiği yarışmanın 2022 yılı için belirlenen para ödülü miktarları da açıklandı. Bu yılın Eylül ayında açıklanacak ulusal kazananların, buluşlarını geliştirmek için önceki yıllarda verilen miktarın iki katından fazla ödül alacağı ve 5 bin sterlin kazanma hakkı elde edeceği bildirildi. Yarışmanın, bugüne kadar 285'ten fazla buluşa para ödülü ile destek olduğu biliniyordu.
Kurucu ve Baş Mühendis James Dyson, ödüle ilişkin açıklamasında "Benim için James Dyson Ödülü'nün önemi, bir problemi akıllıca çözmektir. Genç mucitlerin bir şeyleri sorgulaması ve meydan okuması çok önemli. Gençlerin dünyayı değiştirmek istediğine gerçekten inanıyor ve teşvik edilmeleri gerektiğini düşünüyorum. Gelecek onların dünyasıdır. Ödül, genç mucitlere fikirlerinin peşinden koşmak için gerekli güveni ve alanı veriyor. Geçmişteki uluslararası kazananlarımızın yüzde 70'i, buluşlarını ticarileştirebildi. Ödülün bu yıl Türkiye'de ilk kez düzenlenecek olması bizi çok heyecanlandırıyor. Radikal ve ezber bozan fikirleri görmek için sabırsızlanıyorum. İyi şanslar!" Ifadelerine yer verdi.
Aktarılan detaylara göre; James Dyson Ödülü, 2005 yılından bu yana girişimci ruha sahip lisans öğrencilerini ve yeni mühendislik ve tasarım mezunlarını problem çözen yeni bir şey tasarlamaya davet ediyor. Geçen yıllarda geri dönüşüm için plastik maddeleri tanımlama, bıçak yaralanmalarında aşırı kan kaybını önleme ve evde tıbbi teşhislerin iyileştirilmesi gibi projelerin öne çıktığı yarışmada; ulusal kazananları yerel jüri, uluslararası kazananları ise James Dyson bizzat kendisi belirliyor. James Dyson Ödülü ayrıca, kazananlarına önemli bir yatırım desteği ve yüksek profilli bir medya görünürlüğü sağlıyor. Böylece mucitlerin fikirlerini gerçek hayata uyarlayabilmeleri için gerekli olan ilk önemli kariyer adımları atılıyor.
Yarışmada, katılımcılardan problem çözen bir şey tasarlamaları isteniyor. Bu problem, herkesin günlükk hayatta karşılaştığı bir problem olabileceği gibi küresel bir problem de olabiliyor. Ödül kurulu, çözümün etkili olması ve dikkate değer bir tasarım düşüncesi göstermesine dikkat ediyor.
Yarışma kapsamında, bir ulusal kazanan ve iki ulusal ikinci ödüllendiriliyor. Dyson mühendislerinden oluşan bir panel, kazananlar arasından 20 başvurudan oluşan uluslararası 'Top 20' listesini seçiyor. En iyi 20 proje, daha sonra uluslararası kazananları seçen James Dyson tarafından inceleniyor. James Dyson tarafından seçilen uluslararası kazananlar, 30 bin sterline kadar para ödülü alabiliyor. Uluslararası ikinciler ve ulusal kazananların her biri, 5 bin sterlin para ödülü almaya hak kazanıyor.
Paylaşılan diğer bilgilere göre; yarışmaya, 6 Temmuz 2022 günü gece yarısına kadar başvuru yapılabiliyor. Katılımcılar, James Dyson Ödülü'nin resimi internet sitesinde yer alan çevrim içi bir başvuru formuyla yarışmaya başvurabiliyor. Daha sonra katılımcıların; buluşlarının ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve geliştirme süreçlerini açıklaması bekleniyor. En iyi başvuruların; gerçek bir problemi çözen, net bir şekilde açıklanan, gelişim gösteren, prototip oluşturmayı sağlayabilen ve destekleyici görüntülere ve bir videoya sahip olan başvurular olduğu ifade ediliyor. Jüriler, COVID-19 salgınının bir sonucu olarak prototip oluşturma ve ürün geliştirme sürecindeki kısıtlamaları da dikkate alıyor.
Adayların, mühendislik ve tasarım ile ilgili lisans veya lisansüstü bir derse en az bir yarıyıl kayıtlı veya son dört yıl içinde kayıt yaptırmış olmaları gerekiyor. Bu derslerin de James Dyson Ödülü'ne katılmak için seçilen ülke veya bölgedeki bir üniversitede olması bekleniyor.
Ekip girişleri söz konusu olduğunda; tüm üyelerin, bu kriterlere uyum sağlaması isteniyor. Fakat en az bir ekip üyesinin, mühendislik veya tasarım alanındaki eğitimini tamamlamış olması gerekiyor.
-Para ödülü: Ulusal kazananlar buluşlarının gelişiminde bir sonraki aşamaya geçmek için 5 bin sterlin, uluslararası kazananlar ise 30 bin sterline kadar para ödülü elde ediyor.
-Medyada görünürlük: James Dyson Ödülü kazananları açıklandığında, ürün geliştirmeyi ve sosyal çevre edinmeyi desteklemek için kapılar açılıyor. Görünürlük arttığında kazananların; medyadan, kamudan ve endüstri profesyonellerinden daha çok ilgi gördüğü ifade ediliyor.
-Geçmiş kazananlardan destek: Ödül bu yıl, icatlarını ticarileştirenler için bir sosyal çevre ağı da başlatıyor. Böylece geçmişte ödülü kazananların bağlantı kurmaları, deneyimlerini paylaşmaları ve kazananlar arası mentorluk yapmaları için etkinlikler ve fırsatlar yaratılıyor.
Bir başvuruyu öne çıkaran faktörlerden en önemlileri, genellikle basit mantıkta yapılmış olması ve gerçek dünyadaki problemlere akıllıca çözümler sunabilmesi oluyor. Dyson mühendislerinin James Dyson Ödülü başvurularında ne aradığını öğrenmek, başvuruların değerlendirilmesi aşamasında katılımcılara avantaj sağlayabiliyor.
Son iki yılda rekor sayıda başvurunun yapıldığı James Dyson Ödülü kapsamında; 2021 yılında, ilk kez her biri 30 bin sterlin değerinde para ödülü alan üç uluslararası kazananın seçildiği biliniyor.
Yarışmaya katılan her ülke ve bölge, bir ulusal kazanana ve iki ulusal ikinciye ödül veriyor. Ulusal kazananlar, bir Dyson mühendisiyle iş birliği içinde bağımsız bir jüri tarafından seçiliyor. Ödül, bu sene Türkiye ve Tayland'da ilk kez düzenleniyor. Ulusal ödülü kazananlar, James Dyson'ın uluslararası kazananları seçtiği 'Top 20 Listesi'ne girmeye ve uluslararası arenada değerlendirilmeye de hak kazanıyor.
James Dyson Ödülü'nün Türkiye ayağı için bu yıl jüri grubunda; ODTÜ EÜTB ve TMMOB Mimarlar Odası Endüstriyel Tasarımcılar Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Gülay Hasdoğan, İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde Pazarlama İletişimi, Reklam ve Dijital Pazarlama dersleri veren gazeteci Dr. Fatoş Karahasan ve farklı branşlarda Dyson'da mühendis olarak görev alan kişilerin de bulunduğu bir temsilci grubu yer alıyor.
-2021 Uluslararası kazananı – HOPES (Singapur): Singapur Ulusal Üniversitesi öğrencileri tarafından icat edilen cihazla, evde glokom testi yapılabiliyor ve ağrısız bir şekilde göz tansiyonu ölçülebiliyor.
-2021 Sürdürülebilirlik kazananı – Plastic Scanner (Hollanda): Delft Teknik Üniversitesi'nden Jerry de Vos'un buluşu sayesinde el tipi bir cihaz kullanılarak, düşük maliyetle geri dönüşüm adına plastikler kolayca tanımlanabiliyor.
-2021 Tıp Ödülü – REACT (Birleşik Krallık): Loughborough Üniversitesi'nden Joseph Bentley tarafından icat edilen cihaz, bıçaklı saldırıya uğrayan insanların kanamasını durdurabiliyor.
-2020 Uluslararası kazananı – The Blue Box (İspanya): 23 yaşındaki Judit Giró Benet tarafından icat edilen bu buluşla, evde idrar örneği kullanılarak meme kanseri tespit edilebiliyor.
-2020 Sürdürülebilirlik kazananı – AuREUS System Technology (Filipinler): 27 yaşındaki Carvey Ehren Maigue tarafından icat edilen AuREUS System Technology projesi, atık mahsulden yapılmış yeni bir maddeyle UV ışığını yenilenebilir enerjiye dönüştürüyor.
Bununla birlikte; yarışmanın 2014 uluslararası kazananı 'mOm incubators', yeni doğan bebek bakımı için iyileştirilmiş koşullar sunan bir kuvözdü. Tüm bağımsız testleri başarıyla geçtikten sonra cihaz, üç Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Hizmeti yatırım ortaklığında kullanılmaya başlandı ve buluş, şimdiye kadar 20'den fazla çocuğun hayatına dokundu. 2017'de ABD ulusal ikincisi, el yıkamayı teşvik eden renkli bir sabun kalemi olan 'SoaPen' buluşunu ticarileştirerek 'Forbes'ın '30 Yaş Altı 30 İsim Listesi' isimli oldukça prestijli sayfasında yer aldı.
SoaPen, yakın zamanda genişleyen ürün portföyünü Amerika'ya göndermeye ve COVID-19 salgını sırasında talepleri karşılamak için bir el dezenfektanı da üretmeye başladı. Hastane personelinin çocuklara tıbbi prosedürleri anlatırken kullanması için tasarlanan bir iletişim aracı olan 2011'in Singapur ikincisi Rabbit Ray ise şu ana kadar 23 ülkede 44 hastane tarafından kullanıldı. Mucidi Esther Wang, ödüllü bir sağlık eğitimi şirketi olan Joytingle'ı kurdu ve 'Rabbit Ray' buluşu, aşılardan kemoterapiye kadar birçok alanda tıbbi prosedür iletişimini destekledi.