TM Dijital Haber Merkezi
Virginia Üniversitesi'ndeki araştırmacılar ve diğer kurumlar tarafından yapılan yeni bir araştırma, zebra balıklarında gelişimden sonra başka bir hücre tipine dönüşebilecek bir tür pigment hücresi keşfetti.
Araştırmacılar, zebra balığı üzerindeki bazı siyah pigment hücrelerinin gri ve daha sonra beyaz olduklarını fark ettiklerini, bunlara yakından baktıklarında gen ifadesinde ve pigment kimyasında çarpıcı değişiklikler bulduklarını açıkladılar.
ŞAŞIRTICI BİR KEŞİF: 30 YILDAN BU YANA İLK DEFA FARK EDİLDİ
Virginia Üniversitesi (UVA) Biyoloji Bölümü'nden David Parichy, “Hücrelerin düz görünüşte saklanan gizli bir geçmişi olduğunu fark ettik. Zebra balığı üzerinde, 30 yıldan fazla bir süredir yakından çalışılıyor (onlar hakkında çok şey biliyoruz) ama bu dönüşüm ilk defa fark ediliyor. Bu çok şaşırtıcı bir keşif.” dedi.
Eşsiz hücre popülasyonu, tek bir balığın yaşam döngüsü boyunca siyahtan beyaza değişen renkte olan pigment melanini tutar. Bu özel hücreler, diğer zebra balıklarına bir sinyal gibi göründüğü kanatçıkların kenarlarında bulunur.
Gelişmiş bir hücrenin doğrudan başka bir hücre tipine farklılaşma yeteneği son derece nadirdir. Normalde böyle bir değişiklik, başka bir şey olarak ayırt edilmeden veya dönüşmeden önce hücreyi döndürerek deneysel müdahale gerektirir.
KEŞİF, HÜCRELERİN YAPISI HAKKINDAKİ GENEL İNANILIRLIĞI KÖKÜNDEN DEĞİŞTİRİYOR
Academy of Sciences (Ulusal Bilimler Akademisi) dergisinde çevrimiçi olarak yakın zamanda yayımlanan yeni bulgu, bazı gelişmiş hücrelerin, genel olarak inanıldığından daha fazla değişebilir olduğunu göstermektedir.
Çalışmayı yönlendiren Parichy, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Uzun süredir, gelişimsel biyolojideki düşünce, bir hücrenin gelişimini tamamladığında bu şekilde kalmasıdır. Bunun her zaman böyle olmadığını keşfediyoruz. Aslında, ilk gelişimlerinden sonra bile yeni bir şeye dönüşebilecek nadir hücre popülasyonları var. Dogma, bunun olmaması gerektiğini söylüyor.” ifadelerini kullandı.
Kök hücreler bir hücre tipinde veya başka bir hücrede gelişir ve daha sonra farklılaşmış hücreler normalde bu şekilde kalır; bir cilt hücresi bir cilt hücresi olarak kalır, kas hücreleri kas kalır... gibi. Ancak yeni keşfedilen hücreler, insanlara benzeyen melanositler olarak adlandırılır. Başlangıçta melanin içerir, sonra onu kaybeder ve yerine beyaz bir pigment yapar. Bu hücreler aksi takdirde melanin yapmalarını ve yeni görünümleri için gereken yeni genleri açmalarını sağlayacak moleküler yolakları (hücre içinde meydana gelen bir dizi kimyasal tepkime) engeller.
Bu değişim yeteneği, hem hücrelerin nasıl farklılaştığını, hem de hayvanlarda bile hücrelerin yeni bir şey haline gelmesinin nasıl mümkün olabileceğini anlamak için iyi bir çalışma modeli haline getirir.
KEŞİF, HASTALIKLARIN TEDAVİSİ İÇİN ÇIĞIR AÇABİLİR
Parichy, bu keşfin, araştırmacıların çeşitli hücre tiplerinin yerine dokuları yapmak için mevcut hücreleri kullanmak isteyebilecekleri rejeneratif tıp için olası etkilerine sahip olduğunu söyledi. Böyle bir yetenek; inme, omurilik yaralanması, kalp krizi veya diğer travma sonrası hastaların tedavisinde faydalı olabilir.
Hücrelerin farklılaşan hallerinin nasıl değiştirebileceğini bilmenin rejeneratif tıp için çok önemli olduğunu söyleyen Parichy, “Bu nedenle bir türün bunu doğal olarak yaptığı bir örneğe sahip olmak çok değerli.” dedi.
KÖK HÜCRE TEDAVİSİNDE KULLANILABİLİR
Araştırmacılar halihazırda kastan ciltte çeşitli hücre tipleri oluşturmak için kök hücreler kullanıyorlar. Kök hücre tedavisinde bu gelişmiş hücreler önemli bir rol oynayabilir. Parichy, kendisi ve diğer araştırmacıların, bu pigment hücrelerinin oldukça sıra dışı dönüşümünden öğrendiklerini, sürecin daha iyi anlaşılması ve belki de hücrelerin yeniden programlanması yoluyla nasıl manipüle edilmesi gerektiğini öğrenmeyi umuyor.
BALIKLAR, BU HÜCRE İLE KENDİ ARALARINDA İLETİŞİM KURUYORLAR
Çalışma ayrıca, bu değişken hücrelerin zebra balıklarının sosyal etkileşimlerini etkilediğini gösterdi. Hücreler, sosyal etkileşimler sırasında yayılan kanat uçlarında bulunur. Bu nedenle, beyaz renge dönüşen bu siyah hücreler, balık ve hayvanların doğal olarak birleşmesini etkileyebilir. Bunun sonucunda yiyecek ve arkadaşlara erişim sağlanabilir, ayrıca avcılardan kaçınılabilir.