Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güngör Yılmaz, Tokat'ın Niksar ilçesinde yetiştirilen "Allah diyen sarısı" patates türünün ıslahı ve tescili için çalışma yürüttüklerini bildirdi.
Prof. Dr. Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Niksar ilçesine bağlı Günebakan köyünde yetiştirilen ve ismini yörenin eski adından alan "Allah diyen sarısı" patates türünün ıslahı ve tescili için çalışma yürüttüklerini söyledi.
Bu patatesin iç renginin sarı, proteince zengin, lezzetli ve yağışlarla yetişebilen bir çeşit olduğunu anlatan Yılmaz, "Patatesin normal şartlarda sulamasız yetişmesi mümkün değil ama bu türün susuzluğa karşı direnci diğerlerine göre daha iyi. Sulamasız yetiştirildiği için gübreleme de minimum düzeyde kalıyor" dedi.
Yılmaz, Türkiye'de organik patates pazarı oluşturulsa "Allah diyen sarısı"nın organik patates için en üst düzey aday olduğunu belirtti.
TÜBİTAK'ın desteklediği proje kapsamında patates ıslahı yönünde yoğun çalışmalar yaptıklarını anlatan Yılmaz, "Değişik melezleme programlarımız, farklı kombinasyonlarımız var. Bunlardan biri de 'Allah diyen sarısı'nı, yerel patatesi iyileştirmek. Bunun için üç farklı ebeveynden geni aktarmaya çalışıyoruz. Kuraklık yönünden daha iyi hale dönüştürmek için melezleme ebeveyn kullanıyoruz. Patates siğili, patates kanseri çok önemli bir hastalık, patates tarımını Türkiye'de de dünyada da tehdit eden bir hastalık. Gelecekteki risklere karşı 'Allah diyen sarısı'nı da dayanaklı hale getirmek için melezleme programlarımız devam ediyor" diye konuştu.
"Dışarıdan olunca ıslah yöntemini firma bize vermiyor"
Prof. Dr. Yılmaz, yurt dışından gelen temel tohumluğa ciddi paralar ödendiğini, Türkiye'nin patateste dışa bağımlılığını azaltma gayreti içerisinde olduklarını belirterek, ülkede çok sayıda çeşit bulunduğunu ancak bunların tamamına yakınının yabancılar tarafından ıslah edilerek geliştirildiğini söyledi.
Türkiye genelinde az sayıda ıslah çalışması yapıldığına dikkati çeken Yılmaz, "Bunlardan biri de fakültemiz, bizim ekibimizin çalışmalarıdır. Allah diyen sarısı çeşidini bir noktaya getirip tescil edilmesi için çalışıyoruz hatta başka çeşitlerin de TÜBİTAK'ın destekleriyle önümüzdeki yıllarda ulusal milli çeşit listesinde yerini alacağını umuyoruz. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezine 2014 yılında başvurduk. Orada denemeler iki yıl sürüyor. Tahminen 2016 yılının ilk çeyreğinde tescillenmiş olur. Güngör Yılmaz ve ekibi tarafından geliştirilen ülkemizin ilk yerli çeşitlerinden biri olacak" ifadelerini kullandı.
Yerli çeşitleri Türkiye'de üreteceklerinin altını çizen Yılmaz, "Çeşit dışarıdan olunca ıslah yöntemini firma bize vermiyor, telif hakkı çeşit bizim olursa, ülkemizde bir firmanın olursa kamu ya da özel, o zaman biz burada temel tohumluğunu üretiriz. Dışarıya gidecek döviz içeride kalır" değerlendirmesini yaptı.
Yılmaz, ıslah çalışmaları sonucunda üreticinin yerli tohumu üretmesini sağlayacaklarını, bunun da tohumluk maliyetinin düşeceğini ve artı ekonomik getiri sağlayacağını kaydetti. AA