AKŞAM SPOR
KENAN KARCI
Önceki hafta bir Türk şirketi olan Limak'ın inşasını üstlendiği yeni Barcelona Spotify Camp Nou Stadı'nı gezdik. Yeni Camp Nou'yu bir Türk şirketi olan Limak'ın inşa etmesi bizim için gurur vesilesi. Bu konuda anlatacak çok şey var. Ama öncelikle vurgulamalıyım ki; gencecik, pırıl pırıl Türk mühendislerinin böyle önemli eserlerin vücut bulması, ön saflarda yer alması gençlerimiz için bir özgüven ve motivasyon unsuru. Alana girdiğimizde bizi karşılayan mühendislerden biri de Nihat Özdemir'in kızı Ebru Özdemir'in 'Türkiye'nin Mühendis Kızları' projesinden yetişen Destina Cücen. Özdemir, Destina'yı bize gururla tanıtıyor, onun Çanakkale Köprüsü projesinde de yer aldığını vurguluyor. 960 milyon euroya inşa edilecek stadyum, dünyanın birçok ülkesinde yatırımları bulunan Kuveyt'te ve Suudi Arabistan'da 10 milyar dolarları bulan ihaleleri üstlenen Limak için çok karlı bir proje değil. Ama Barça'nın yıldızlarının yıllarca dünya tarafından izlenip alkışlanacağı mekana imza atmak prestij açısından müthiş bir şey.
Limak'ın bu stadyum inşaatını yüzünün akıyla teslim etmesi, Dünya Kupası'nı düzenleyecek Suudi Arabistan'da ve stadyumlarını yenilemek isteyen Avrupa ülkelerinde müthiş bir referans da olacak. Limak Holding'in kurucusu ve eski TFF Başkanı Nihat Özdemir, "Bundan sonra birçok stat projesi alabiliriz" diyerek bu tespitimizi destekliyor. Cam Nou'nun Proje Müdürü olarak görev yapan Gökhan Candoğan ile sohbet ediyoruz, "Biz Çanakkale Köprüsü'nü, Yusufeli Barajı'nı yaptık. Yaptığımız en zor proje Yusufeli'ydi. Stat bizim için o kadar da zor bir iş değil" sözleriyle Özdemir'i destekliyor.
Peki bu kadar vitrin bir işi Avrupalı şirketler nasıl Limak'a kaptırdı? Şirket bunu 3 nedene bağlıyor.
1- Barcelona tarafı Limak'ı araştırmış. Şirketin kurulduğu 1976 yılından beri hiçbir iş ortağıyla mahkemelik olmaması en büyük referanslardan biri olmuş.
2- Stadı yapmak için teklif veren şirketlerin hiçbirinde aynı anda 120 ton ağırlığı kaldırabilecek vinç yokmuş. İhaleyi alan şirket, vinç siparişi verse onların sadece yapımı 1 yıl sürdüğü için Limak bu konuda da rakiplere üstünlük kurmuş. Çünkü bu kapasiteye sahip olan ve Kuveyt Havaalanı'nda kullanılan vinçlerini Barcelona Stadı'na nakletmeyi taahhüt etmiş.
3- Barça'ya ihalenin verilmesinde etkili olan bir başka konu da teminatlar. Limak dışında hiçbir şirket inşaatın gecikmesi halinde ceza, erken bitirilmesi halinde prim ödenmesini kabul etmemiş. Limak bu şarta da 'Evet' deyince imzalar atılmış.
Projeden Sorumlu Limak Yönetim Kurulu Üyesi Reşit Yıldız'ın anlattıkları da ilginç: "Şimdilik stat inşaatı planlananın yaklaşık 2 ay önünde gidiyor. Bu yüzden Limak, ilk etabı planlanan süreden önce teslim ettiği için 1 milyon euro primi hak etti. Hedefimiz Temmuz 2026'dan önce projeyi tamamlamak. Ancak burada çalışma şartları çok zor. En büyük sorunlardan biri de 08.00'da başlayıp, 17.00'de durmak zorundasın. Mesai 08.00'de başlamasına rağmen ekskavatörlerden biri saat 07.45'te çalışacağı yere gitmek için park yerinden hareket etmiş. Bunu videoya çeken bir mahalle sakini, 'Mesai saatleri dışında çalışıyorlar' diye şikayette bulunmuş." 4.5 yıl süren Çanakkale inşaatında 3 vardiya çalışan ve sadece 10 Kasımlarda 09.05'te 1 dakika saygı duruşu için duran Türk mühendisler de bu sıkıcı (!) iş temposuna ayak uydurmaya çalışıyor.
Yıldız, Türk işçisinin ve teknikerlerinin inşaat konusundaki uzmanlığını övüyor. "Eğer burada yüzde yüz Türk işçi çalıştırmamıza izin verilseydi, inşaat çok daha önce biterdi" tespitinde bulunuyor. İşlerin ağır yürümesinde bir başka büyük engel de stadın tarihi dokusunun korunması. Bu yüzden çalışanlar çok hassas davranıyor. Camp Nou'nun tarihi zaferlere şahitlik eden katlarından birincisi aynı şekilde korunmuş. Yenilenen bölümler iki ve üçüncü katlar. Stat tamamlandığında 8 bin kişilik VIP kapasiteye ulaşacak. En büyük geliri de bu bölüm sağlayacak. Diğer kapasite de 105 bin kişiye çıkacak.
Camp Nou'nun kuşkusuz en zor bölümü çatı kaplaması olacak. Burada Çanakkale Köprüsü'nün modeli kullanılacak. Şu anda yerden 120 ton kaldırma kapasitesi olan 2 vince bir 3. vinç daha eklenecek. Çatı 92 halat yardımıyla yukarı kaldırılacak ve gerilecek. Ortasında güneş enerjisi üretilecek ve 4.2 megavat kapasiteye ulaşacak.
Camp Nou Stadı'nın yapımı basit bir inşaat değil. Avrupa'nın en büyük kulübü, bundan sonra kupaları Limak damgalı statta kaldıracak. Milyonlarca futbolsever burada tarihi anlara tanıklık edecek. Şirket de Barcelona'nın yeni simgesi olan stadın yapımına büyük önem veriyor. Sadece inşaatın değil, anıların da yaşaması için özel bir çalışma yapılıyor. Limak tarafından anlaşma sağlanan bir yapım şirketi inşaatın belgeselini hazırlıyor. Ancak sadece Limak değil, Barcelona da bu çalışmaları kendi taraftarı için belgeselleştiriyor. 2026 Temmuz'da stat tamamlandığında ortaya tarihi anları ölümsüzleştiren bir belgesel çıkacak ve rafl arda yerini alacak.
Stat gezisinin ardından Barça'nın müzesine doğru ilerliyoruz. İçeri girdiğinde karşılaştığın manzara anlatılacak gibi değil. Her adımda bir zafer, bir unutulmaz anıyla karşılaşıyorsun. Onlarca kupa, yüzlerce forma, plaket... Derken gözümüze Stoichkov ve Messi köşelerini gezip, Cruyff'un köşesinde uzun süre durup, hayranlıkla bakıyoruz. O sırada Nihat Özdemir'e, "Barcelona'nın gelecek yüzyılına damga vuracak stadı inşa eden kişi, futbol felsefesinin mimarıyla karşı karşıya" diyorum. Gerçekten de tablo bu. Bir Türk şirketinin bu eserde adının olması tarihi bir ayrıcalık.
Stat tamamlandığında otopark kapasitesi 800 araçtan 1600'e çıkacak. 36 dönüm yeşil alanda toplam 24 bin ton çelik, 145 bin metreküp beton kullanılıyor. Camp Nou'nun yanına kurulan beton santrali, karbon salınımının azaltılmasını sağlamış. Stadın yıkılmasıyla elde edilen eski beton da bir fabrikada dönüştürülerek, inşaatta yeniden kullanılıyor. Yapılan anlaşmada betonun dönüştürülmesi şartı da var.
Limak İnşaat'ın, 'Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi' listesinde 50. sıraya yükseldiğini de belirten Özdemir, "Limak İnşaat, uluslararası inşaat sektörü dergisi Engineering News Record (ENR) tarafından hazırlanan 'Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi' listesinde ilk 50'ye girdi. Çanakkale Köprüsü de yılın projesi seçildi. Bu bizim inşaat konusundaki başarımızı anlatıyor" diyor.
Camp Nou'nun inşaatında görev alan işçiler yabancı ama 'Beyaz Yakalı' personelin çoğu Türk. Proje sorumlusu şu anda toplam çalışanın 800 kişi olduğunu, baharla birlikte bu sayının 2 bine ulaşacağını ve işi planlanan süreden daha önce bitirmeyi hedefl ediklerini vurguluyor.
Konu Barcelona'nın stadının yapımı olunca herkes, "Benim de çorbada tuzum, Camp Nou'da bir harcım" olsun sevdasında. İlgili mühendisler bu inşaatta çalışmak için hem Türkiye'den hem Avrupa'dan çok sayıda insanın talepte bulunduğunu ancak sözleşme şartları dışında işçi alma imkanı olmadığını da belirtiyorlar.