Suriye’de çözüm askeri yöntemle sağlanamaz

Rusya, Fransa ve Almanya; Türkiye liderliğinde, Suriye’de çözüm için İstanbul’da dörtlü zirve gerçekleştirdi. Zirve sonrası liderlerle ortak açıklama yapan Başkan Erdoğan, Suriye ihtilafının küresel bir sorun haline dönüşmesinin sebebinin uluslararası toplumun meseleyi sahiplenmemesi olduğunu söyledi. 

KAYNAĞINDA BERTARAF EDECEĞİZ

“Bugün Fransa ve Almanya’nın da katılımıyla Astana’da yakalanan sinerjiyi daha ileriye taşıyabileceğimizi gördük” diyen Erdoğan, şöyle devam etti: “Meseleye sadece askeri yöntemlerle çözüm bulunamaz. Sahada tam olarak ateşkesin sağlanması ve hakim kılınması ile akan kanın bir an önce durdurulması hedefimiz var. Anayasa komitesinin yıl sonu itibarıyla tamamlanması çağrısında bulunduk.” 

Fırat’ın batısında olduğu gibi doğusunda da milli güvenliğe yönelik tehditlerin kaynağında bertaraf edileceğini ifade eden Başkan Erdoğan, “Türkiye, ne sınırlarında ne de Suriye’nin herhangi bir bölgesinde terör gruplarının palazlanmasına müsamaha göstermeyecektir” diye konuştu. Suriyeli sığınmacılara yardım konusunda AB’nin taahhütlerini yerine getirmesini  isteyen Erdoğan, yapılan görüşmelerden İran’ın da bilgilendirileceğini söyledi. Erdoğan, şu ana kadar yaklaşık 60 bin kişinin İdlib’e dönmüş olmasının İdlib mutabakatının başarısı olduğunu kaydetti.  

Liderler akşam yemeğinde bir araya geldi.

ESAD MUTEBER DEĞİL

Suriye'nin zalim lideri Esad’ın gelecekteki durumunu değerlendiren Başkan Erdoğan, “Esed’in durumunu belirleyecek olan irade Suriye halkının iradesidir. İçeride ve dışarıdaki tüm Suriye halkı, onunla ilgili kararı verecektir. Tabii bize göre Esed, 1 milyona yakın vatandaşının maalesef hayatına kast etmiş bir insan konumundadır. Bize göre muteber bir konumda değildir. Hala oradaki katliamlar devam etmektedir” dedi. 

İSTANBUL HATIRASI

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, dörtlü zirveye katılmak için gelen konukları Almanya Başbakanı Merkel, Rusya lideri Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron’la İstanbul manzarası önünde  fotoğraf çektirdi.

LİDERLER EL ELE

Başkan Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Vahdettin Köşkü’nde düzenledikleri basın toplantısı sonrası el ele poz verdiler.

ORTAK BİLDİRİ YAYINLANDI

Suriye konulu dörtlü zirvenin ardından yayınlanan bildiride liderler, tüm ilgili tarafların hükümlere riayet etmesi suretiyle sağlanacak kalıcı bir ateşkesin önemini vurguladı.

Türkiye'nin ev sahipliğindeki Suriye konulu dörtlü zirvenin ardından ortak bildiri yayınlandı. Bildiride liderler, teröre karşı mücadeleye devam etme gerekliliğinin altını çizerken, kalıcı bir ateşkesin önemini vurguladı.

TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ TEYİT EDİLDİ

Liderler, Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğü ile Birleşmiş Milletler Şartı’nın amaç ve ilkelerine olan kuvvetli taahhütlerini teyit etti. Süregiden ihtilafa askeri çözüm getirilemeyeceğine ve ihtilafın yalnızca BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararıyla uyumlu olarak müzakere edilmiş bir siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceğine dair güçlü inançlarının altını çizen liderler, bu çerçevede, Suriye ihtilafına muteber ve sürdürülebilir çözüm bulunmasına katkı sağlamayı amaçlayan tüm uluslararası girişimler arasında eşgüdümün artırılmasının önemini vurguladı. 

KALICI ATEŞKES VURGULANDI

Teröre karşı mücadeleye devam etme gerekliliğinin altını çizen liderler, Muhtıra’da öngörülen etkili önlemlerin tam olarak uygulanması ve tüm ilgili tarafların Muhtıra hükümlerine riayet etmesi suretiyle sağlanacak kalıcı bir ateşkesin önemini vurguladı.

ULUSLARARASI TOPLUMA ÇAĞRI

İnsani yardım kuruluşlarına Suriye’dee hızlı, güvenli ve kesintisiz erişim sağlanması ile Suriye halkının acılarının hafifletilmesi için ihtiyaç duyan herkese acil yardım ulaştırılması gereksiniminin altını çizen liderler, bu çerçevede, Suriye’ye yapılan yardımı artırmaları için başta BM ve bağlı insani kuruluşları olmak üzere, uluslararası topluma çağrıda bulundu. 

MACRON: MACRON’DAN ERDOĞAN’LI TWEET 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye halkının kendi geleceği hakkında söz hakkına sahip olması gerektiğini söyledi. “Rejimin hamilerinin desteğiyle birlikte İdlib’e yapacağı askeri saldırı kesinlikle kabul edilemez” diyen Macron, şu değerlendirmeyi yaptı: “İdlib’te kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkesin tesis edilmesi son derece önemli. Bu taahhütlerin yerine getirilmesi ve kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkes olmasına çok önem veriyoruz. Tüm Suriyelilerin ülkelerine dönebilmesini sağlayacak siyasi bir çözüm olması gerekiyor. Suriye halkı kendi geleceği hakkında söz hakkına sahip olmalı. Yani şeffaf ve özgür seçimlerin uluslararası gözetim altında yapılması gerekiyor. Bu rejim artık tüm Suriyelileri temsil etmiyor. Çünkü milyonlarca Suriyeli ülkelerini terk etti. Bu yüzden de bir anayasal çerçeve kurarak tüm Suriyelilerin oy vermeye ve kendi geleceklerini tayin etmeye yönelik şartları oluşturmamız gerekiyor.” 

KAŞIKÇI CİNAYETİ: YERLİ İŞBİRLİKÇİ KİM? 

Başkan Erdoğan, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili soruya şu yanıtı verdi: “İkili görüşmelerimizde bu konuyu ele aldık ve gerekli bilgileri kendilerine verdim. Her şeyden önce içeride 18 tutuklu var. Bunlar ülkelerimize gelen kişilerdir. Bu kişileri Türkiye’ye kimler gönderdi? Bunun cevabını Suudi yetkililerin vermesi gerekir. Suudi yetkili mercileri yerli işbirlikçilere cesedin teslim edildiği söylendi. Bu yerli işbirlikçi kimdir? Her türlü cezai müeyideye çarptırılacaklarını söylüyorlar. Suçun işlendiği yer İstanbul’dur. Bu yargılamayı yapmayacaksa İstanbul’da yargılama çağrımızı yapmış bulunuyoruz. Suudi Arabistan, başsavcıyı buraya gönderiyor, başsavcımızla görüşmeler yapacaklar. Bunun neticesini de önemsiyoruz.” 

PUTİN: ÇÖZÜM DİPLOMASİ YOLUYLA MÜMKÜN

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye krizinde çözümün ancak diplomasi yoluyla mümkün olacağını söyledi. Dört ülkenin ileride de Suriye’deki durumun normalleşmesi için ortak çalışma yapmaya devam edeceğini vurgulayan Putin, şunları söyledi: “Bunun için elverişli şartlar sağlandı. Türkiye, Rusya ve İran’ın Astana formatı çerçevesinde yürüttükleri faaliyetler sayesinde ülkenin büyük bölümü teröristlerden arındırıldı. Ülke adım adım barışa doğru ilerliyor. Suriye’de çözüm ancak diplomasi yoluyla mümkün olabilir.” Putin, BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı çerçevesinde Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı çerçevesinde siyasi çözümün mümkün olacağını belirtti. 

MERKEL: ATEŞKES İÇİN ELİMİZDEN GELENİ YAPMAYA HAZIRIZ

Almanya Başbakanı Angela Merkel, İdlib’de sürdürülebilir bir ateşkes olması için ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını bildirdi. Suriye’de siyasi çözümün gerekli olduğunun altını çizen Merkel, hem yurt dışındaki hem ülkelerindeki Suriyelilerin bir araya gelerek oy kullanabileceği bir seçim yapılması gerektiğini söyledi. Merkel, Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönebilmeleri konusuna ilişkin ise “İnsanların geri dönebilmesi için siyasi bir çözüm gerekiyor” dedi. Suriye’de siyasi çözüm kapsamında, “Anayasa Komitesinin yıl sonuna kadar bir araya gelebilmesi için katkıda bulunmak istiyoruz” diyen Merkel, İdlib konusunda Soçi mutabakatında atılan adımlardan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, bu süreci desteklediklerini ifade etti. 

Erdoğan, liderlere Dolmabahçe Sarayı’nı gezdirdi.  

SON DURAK İSTANBUL

Suriye iç savaşında bugüne kadar yarım milyondan fazla insan hayatını kaybetti, milyonlarcası da ülkelerini terk etmek zorunda kaldı. İç savaşının sona erdirilmesi için düzenlenen ilk uluslararası zirve 30 Haziran 2012’de Cenevre’de gerçekleştirildi. Zirveye BMGK daimi üyeleri olan ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’yla beraber AB temsilcileri, Türkiye, Katar, Kuveyt, Arap Birliği temsilcileri ve Irak katıldı. Geçiş hükümeti kurulması, yeni bir anayasa oluşturulması hedeflendi ancak bu hedeflere ulaşılamadı.  2014’teki ikinci toplantı ve 2016’daki üçüncü toplantıda da sonuca ulaşılamadı. Çözüm kapısını aralayan girişim ise Türkiye, Rusya ve İran’ın öncülüğündeki Astana toplantıları oldu. Halep’in boşaltılması sağlandı. Son olarak Rusya, Türkiye ve İran’ın katılımıyla Soçi’de varılan mutabakat, İdlib’de çözüm getirdi. İstanbul’da BM’nin de katılımıyla gerçekleştirilen dörtlü zirve Cenevre ve Astana’da atılan adımları ortaklaştırabilecek bir platform sunuyor.