Bülent ŞANLIKAN
Hükümetin ve AK Parti İBB Adayı Binali Yıldırım’ın projeleri arasında yer alan İstanbul surları, çarpık yapılaşmadan kurtarılacağı günleri bekliyor. Fatih Belediyesi’nin de “Millet Bahçesi” yapmayı planladığı surlarda geçmişten bugüne gelen kaçak yapılar tarihi surları her geçen gün biraz daha tehdit ediyor. Uzmanlar surlar için acil harekete geçirilmesi uyarısında bulunuyor.
SÜREKLİ BAKIM EKİBİ
İstanbul surlarının restorasyon çalışmalarına da katılan İTÜ Mimarlık Fakültesi Restorasyon Anabilim Dalı Eski Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Zeynep Ahunbay çevresel ve yapısal yönden acil müdahale gerektiğini belirterek bir bilimsel kurulun toplanıp çalışmalara başlamasının önemine vurgu yaptı. Prof. Dr. Ahunbay, “1999 depreminden etkilenen kara surlarında birçok kule ve duvar hasarlıdır. Dünya mirasının geleceğe güvenle aktarılması için iyi yetişmiş sürekli bakım ekiplerinin devreye girmesi öncelikli bir gerekliliktir. Daha önce de gündeme gelen sürekli bakım ekibinin henüz oluşturulmamış olması önemli bir eksiklik” diye konuştu.
ÖZENLİ VE SABIRLI ÇALIŞMA
Ahunbay şöyle devam etti: “Sur restorasyonunda, tarihi dokunun en az müdahaleyle geleceğe aktarılması birincil hedef olmalı. Sahte görüntüler yaratan yeniden yapımlardan kaçınılmalı. Kullanılacak malzemenin uyumlu olması önemli. Çalışmaların özenle, sabırla yürütülmesi başarıya götürecektir. Açık alanlarda ciddi güvenlik sorunları vardır. Yazıtlı blokların çalınması olayları yanında, insanların ısınmak veya piknik yapmak için duvar diplerinde ateş yakmasını önlemek için surlar boyunca sürekli denetime gerek duyulmaktadır.”
16 ASIRDIR AYAKTA
Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) zamanında, 5. asırda yapımına başlanan ve şehri saran 16 asırlık İstanbul surları, dünyadaki en büyük ve en karmaşık şehir tahkimat sistemlerinden biridir. Theodosius (408-450) zamanında İstanbul surları Sarayburnu’ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray’a ve Marmara kıyısı boyunca Yedikule’ye, Yedikule’den Topkapı’ya, Topkapı’dan Ayvansaray’a uzanıyordu. Surların uzunluğu 22 km’dir. Haliç deniz surları 5.5 km. kara surları 7,5 km. Marmara surları 9 km’dir.
TAPULU YERLER DE VAR
Ayvansaray Mahallesi Muhtarı Galip Akçay: “Surlardaki bazı yapıların tapuları da var. Vakti zamanında kaçak olarak yapılmış ancak sonraki dönemlerde tapusu verilmiş yerler. Hazine arazisinde işgalci olarak görünüyor. Bu binalarda elektrikle su da var. Kimisinin doğalgazı bile var. Bölge halkı kesinlikle evlerinden çıkmak istemiyor. Ancak daha insani koşullarda vatandaşın mağdur edilmeyeceği şekilde projeler gündeme gelirse sıcak bakar insanlar. Bölge halkı bir mağduriyetin başka bir mağduriyet doğurmasını istemiyor.”
TARİH BİLİNCİ GEREK
“Bizans İmparatorluğu’nda Türk Varlığı” adlı çalışması bulunan Prof. Dr. Yonca Anzerlioğlu, "Tarihi eserin üzerine ev yapılmış. Surlar tarihi bir miras. Bilimsel çalışmalar yapılıp surlar koruma altına alındığında ancak o zaman ortaya ciddi bir tarih bilinci çıkar. Üniversitelerde arkeoloji, tarih bölümleri, ilgili kamu kuruluşları bir araya gelerek bu çalışma ortak yapılmalı. Surları önce biz anlayacağız ki sonrasında turistlere anlatacağız” diye konuştu