Referandum ne zaman yapılacak? Gurbetçiler nasıl oy kullanacak?

Yeni anayasa Meclis'ten geçti, YSK, anayasa değişikliğiyle ilgili kararı Resmi Gazete'de yayımlanırken AK Parti, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kitapçığını AK Parti'nin web sitesinde ''Kararımız EVET'' başlığıyla yayımladı. Peki Türkiye'yi referanduma götüren süreçte halkoylaması nasıl yapılacak,süreç nasıl işleyecek, referandum ne zaman, seçimlere hangi partiler katılıyor?

Türkiye referanduma gidiyor.Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş geçtiğimiz gün içinde yaptığı açıklamada anayasa değişikliği ve referandum sürecine ilişkin 2-9 Nisan tarihlerini işaret etmişti. Öte yandan referandumun 20 Nisan'a kadar yapılacağını söyleyen Başbakan Yıldırım da kampanyanın Cumhurbaşkan'yla koordinali olacağını açıklamıştı.

Değişime giden yolda Yüksek Seçim Kurulu (YSK) halk oylamasında (referandum) sandık bölgesi seçmen sayılarını belirlerken, seçimlere katılacak partiler de belli oldu. İşte Halk oylamasına giden süreçte tüm detaylar...

İŞTE AK PARTİ'NİN REFERANDUM İÇİN HAZIRLADIĞI KİTAPÇIK

HALKOYLAMASI NASIL YAPILACAK?

Halkoyuna sunulma işlemleri, Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) yönetim ve denetiminde seçim kurullarınca yürütülecek. YSK, Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulması için bütün tedbirleri alacak ve hazırlıkları yapacak. Kurul, halkoylamasının sağlıklı ve düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak amacıyla gerekli ilke kararlarını almaya yetkili olacak.

YENİ ANAYASA MADDELERİ NELER? CUMHURBAŞKANI'NA HANGİ YETKİLER VERİLİYOR?

Halkoylamasında beyaz renk üzerinde "Evet", kahverengi üzerinde "Hayır" ibareleri bulunan iki ayrı renkten oluşan birleşik oy pusulası kullanılacak. Halkoylamasına katılanlar, üzerinde özel işaret bulunan mühürü birleşik oy pusulasında tercih ettiği kısmın üzerine basarak oyunu kullanacak.

Anayasa değişikliğinin halkoylaması, kanunun Resmi Gazete'de yayımını takip eden 60. günden sonraki ilk pazar günü yapılacak.

Anayasa değişikliklerinin halka anlatılmasında, ilgili kanunun propaganda serbestliğine ilişkin hükümleri, halkoylaması gününden önceki yedinci günden başlayarak uygulanacak.

PROPAGANDA YAPILABİLECEK

Anayasa değişikliklerinin açıklanması ve tanıtılması amacıyla, TBMM'de grubu bulunan siyasi partiler ve Cumhurbaşkanı, halkoylaması gününden önceki yedinci günden itibaren, halkoylamasından önceki gün saat 18.00'e kadar radyo ve televizyonla propaganda yapabilecek.

Oy verme kütüğü ile sandık listesinde kayıtlı olan ve oy kullanma yeterliği bulunan her vatandaş halkoylamasına katılacak ve oyunu kullanacak. Yabancı ülkelerdeki vatandaşlar, halkoylamasından 20 öncesinden başlayarak oylarını kullanabilecek.

Seçmen kütüğünde ve sandık listesinde kaydı ve oy kullanma yeterliği bulunduğu halde halkoylamasına, hukuki veya fiili mazereti olmaksızın katılmayanlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından para cezası ile cezalandırılacak. Ancak, halkoylaması gününden itibaren üç ay içinde hukuki veya fiili mazeretini bildiren ve mazereti ilçe seçim kurulu başkanınca geçerli görülenlerden bu para tahsil edilmeyecek.

Sandık, ilçe ve il seçim kurullarınca düzenlenecek tutanaklarda; sandık listesinde kayıtlı olanların sayısı, halkoylamasına katılanların sayısı, geçerli olan oyların sayısı, geçerli olmayan oyların sayısı, Anayasa değişikliğine "Evet" ve "Hayır" oyu verenlerin sayısı ayrı ayrı gösterilecek.

İl seçim kurulları, ilçe seçim kurullarından gelen tutanakları toplayacak ve il birleştirme tutanağında beliren sonuçları derhal, YSK'ya bildirecek ve tutanağın onaylı bir örneğini gönderecek.

YSK, il seçim kurullarından gelen sonuçları birleştirerek ilan edecek. Geçerli oyların yarısından çoğu "Evet" ise anayasa değişikliği Türk milleti tarafından kabul edilmiş olacak.

YSK SANDIK KURALLARINI BELİRLEDİ

Son olarak, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) halk oylamasında (referandum) sandık bölgesi seçmen sayılarını belirledi. Resmi Gazete'de yayımlanan YSK kararına göre bir sandık bölgesindeki seçmen sayısı 410-415 olacak.

YSK kararında, şu ifadeler yer aldı:

"Halkoylamasında, bir sandık bölgesindeki seçmen sayısının 410-415 olarak, mezra gibi toplu yerleşim birimleri için de mesafe durumu ve ulaşım güçlükleri ile 298 sayılı Kanun'un 5. maddesinde sandık bölgesi oluşturulması işlemlerinde oluşturulan sandık bölgelerinde de sandık seçmen sayısının 410-415 olarak belirlenmesine, Köylerde seçmen sayısını 415'i aşmadığı takdirde bir sandıkta oy kullanılabileceğine, 25 Ocak 2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi."

YSK, SEÇİMLERE KATILABİLECEK PARTİLERİ BELİRLEDİ

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyelikleri seçimlerine katılabilme yeterliliğine sahip siyasi partileri belirledi.

Yüksek Seçim Kurulu, Siyasi Partiler Kanunu'na göre seçimlere katılma yeterliliğine sahip parti sayısının 9 olduğunu tespit etti. Yüksek Seçim Kurulu'nun bu kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyelikleri seçimlerine katılabilme yeterliliğine sahip siyasi partileri belirledi. YSK'nın Resmi Gazete'de yayımlanan kararında, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 14. maddesinin 11. bendi ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 20. ve 36. maddelerine göre 1 Ocak'tan en az 6 ay öncesi itibarıyla illerin en az yarısında teşkilat kurdukları ve büyük kongrelerini yaptıkları saptanan 9 partinin seçimlere katılma yeterliliği bulunduğu bildirildi.

9 PARTİNİN SEÇİMLERE KATILMA YETERLİLİĞİ BULUNUYOR

Bu partilerin alfabetik sırayla Adalet ve Kalkınma Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Halkların Demokrasi Partisi, Hür Dava Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi olduğu belirtildi. Diğer partilerin ise genel kongre veya teşkilatlanma koşulunu yerine getiremedikleri, dolayısıyla 298 sayılı kanunun 14. maddesinin 11. bendinde öngörülen şartları taşımadığının belirlendiği kaydedildi.

GURBETÇİLER İÇİN SANDIK KURULACAK

Türkiye, Anayasa referandumunda Almanya’daki Türk vatandaşlarının bu ülkede kurulacak sandıklarda oy kullanabilmesi için Berlin nezdinde resmi girişimde bulundu.

AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, Türkiye’nin talebi Berlin Büyükelçiliği kanalıyla Almanya Dışişleri  Bakanlığına resmi yazıyla (nota) iletildi. Alman makamlarının, Türkiye’nin bildiriminin ardından, referanduma  ilişkin bazı ek bilgiler talep ettiği, taraflar arasında görüşmelerin sürdüğü öğrenildi. 

Diplomatik kaynaklar, Almanya’daki mevzuat gereği, yabancı ülke vatandaşlarının Almanya’da kurulacak sandıklarda  oylarını kullanabilmesi için, en az 60 gün önceden bildirimde bulunmak gerektiğini, bu koşulun yerinegetirildiğini kaydettiler.

 Almanya’nın, seçimlerin yapılacağı bölgelerde çevre güvenliğinin sağlanması gibi konularda beklentilerinin  bulunduğu, görüşmelerde bir sorun yaşanmasının beklenmediği ifade edildi. 

Türkiye’de referandum tarihinin kesinlik kazanmasının ardından, Yüksek Seçim Kurulunun yurt dışındaki oy kullanma işlemleri hakkında tüm detayları belirlemesi, bunların kamuoyuna duyurulması bekleniyor. Dışişleri Bakanlığı ise süreçte aksaklıkların yaşanmaması için, önceden hazırlıklarını sürdürüyor ve gerekli izinler için başvurularını sürdürüyor. 

Daha önce yapılan seçimlerdeki deneyimler ışığında, Almanya’nın farklı kentlerindeki 13 başkonsoloslukta  sandıkların kurulması, oy verme işleminin mart ayının ikinci yarısında başlaması ve yaklaşık 15 gün sürmesi  öngörülüyor.

Türkiye’nin Almanya’nın Berlin, Düsseldorf, Essen, Frankfurt, Hamburg, Hannover, Karlsruhe, Köln, Mainz, Münih, Münster, Nürnberg ve Stuttgart kentlerinde başkonsoloslukları bulunuyor. 

Başkonsolosluk binalarının büyük olduğu kentlerde sandıklar bu binalarda kurulacak. Başkonsolosluk binalarının küçük olduğu kentlerde ise oy kullanma işleminin kiralanacak çok amaçlı salonlarda ya da fuar alanı gibi merkezlerde gerçekleştirilmesi planlanıyor. 

Yurt dışında en fazla Türk vatandaşının yaşadığı ülke olan Almanya’da, 1 Kasım 2015’teki genel seçimlerde, kayıtlı bir milyon 411 bin seçmenden, 575 bini sandık başına giderek oy kullanmıştı.