TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı, Avrupa'da As¸ırı Sagˆın Yu¨kselis¸ini araştırdı.
As¸ırı sagˆın mesajının ırkc¸ılık, go¨c¸men kars¸ıtlıgˆı s¸eklinde ortaya c¸ıkan yabancı du¨s¸manlıgˆı ve kurulu du¨zen kars¸ıtlıgˆı merkezli popu¨lizm üzerinde yükseldiğine işaret edilen araştırmada, "Do¨rdu¨ncu¨ As¸ırı Sagˆ Dalga" olarak da nitelendirilen son do¨nemdeki bu yu¨kselis¸in 2008'de ekonomik kriz ve mu¨lteciler nedeniyle başladığı belirtildi.
Araştırmada, "Zor ekonomik s¸artlar Avrupa'ya olan kitlesel go¨c¸le birles¸ince aşırı sagˆ partilerin uzun su¨reden beri vurguladıgˆı 'Avrupa'nın Islamlas¸masının yas¸am tarzlarını tehdit ettigˆi' tezi halklara daha 'gerc¸ekc¸i' go¨ru¨nmeye bas¸lamıs¸tır." denildi.
1980'lerin bas¸ında her yu¨z Avrupalı sec¸menin sadece birinin oyunu alabilen as¸ırı sagˆ partilerin, bugu¨n c¸ogˆu Batı Avrupa u¨lkesinde cumhurbas¸kanlıgˆı, ulusal parlamento ve Avrupa Parlamentosu sec¸imlerinde du¨zenli olarak yüzde 10'un u¨zerinde oy aldığına dikkat çekilen araştırmada, 2016'da sağ veya sol otoriter egˆilimli siyasi partilerin Avrupa'nın sadece en ku¨c¸u¨k bes¸ ülkesinde (Lu¨ksemburg ve Slovenya, Malta, Karadagˆ ve Izlanda) destek bulamadığı ifade edildi.
Araştırmada, son genel sec¸imlerde as¸ırı sagˆ partilerin Avusturya'da yüzde 24 (2013); Danimarka’da yüzde 21,1 (2015); Finlandiya’da yüzde 17,6 (2015); Fransa'da yüzde 13,2 (2017); Hollanda'da yüzde 13 (2017); Isvec¸'te yüzde 12,9 (2014); Isvic¸re'de yüzde 30,7 (2015); Macaristan'da yüzde 65,1 (2014); Norvec¸'te yüzde 16,3 (2013) ve Polonya'da yüzde 46,4 (2015) oy aldığı anımsatıldı.
Avrupa'da as¸ırı sagˆın yu¨kselis¸inin tek go¨stergesinin siyasi partilerin oy oranlarındaki artıs¸ olmadığı, as¸ırı sagˆcı birey ve grupların is¸ledigˆi suc¸larda da ciddi bir artıs¸ meydana geldiği ifade edilen araştırmada, Almanya'da 2016'da bir o¨nceki yıla go¨re as¸ırı sagˆ gruplar tarafından is¸lenen suc¸ların yüzde 2,6 artarak 23 bin 555'e yükseldiği ifade edildi.
As¸ırı sagˆın yu¨kselis¸i kadar dikkat c¸eken bir hususun da ılımlı sagˆdan sosyal demokrat partilerin bir kısmına uzanan genis¸ yelpazedeki "kurulu du¨zen partilerinin", as¸ırı sagˆın so¨ylemlerini hatta reçetelerini takip ederek bunları "normalles¸tirmeye" bas¸laması olduğu belirtilen araştırmada, gerek sec¸imlerde oylarını arttırmaları gerek o¨nerilerinin digˆer partilerce benimsenerek hayata gec¸irilmesi ile her halükarda kazananın as¸ırı sagˆcılar olduğu vurgulandı.
"Yabancıların dıs¸lanması"
Siyasi partilerin oy oranlarındaki yu¨kselis¸in, as¸ırı sagˆın yu¨kselis¸inin sadece bir yanını yansıttıgˆının unutulması gerektiği kaydedilen araştırmada, "Avrupa'da 'yabancı' olarak go¨ru¨lenin dıs¸lanmasını ve as¸agˆılanmasını veya degˆersizles¸tirilmesini onaylayan insanların sayısı, as¸ırı sagˆ partilerin oy oranına yansıyanın c¸ok u¨stu¨ndedir." görüşüne yer verildi.
Araştırmada, şunlar kaydedildi:
"As¸ırı sagˆın yu¨kselis¸i; siyasi ortam ve s¸artlara uyum yetenekleriyle krizlerin neden oldugˆu kos¸ullardaki objektif ko¨tu¨les¸me kadar 'ana akım siyaset sınıfının' genis¸ kitlelerin duyarlılıklarına hitap edecek s¸ekilde kendisini yenilemek yerine as¸ırı sagˆın basit ve sade 'c¸o¨zu¨m rec¸etelerini' benimsemesinden kaynaklanmaktadır. Bunun sonucu ise as¸ırı sagˆın yadırganmadıgˆı ve 'tu¨m o¨zgu¨rlu¨kc¸u¨ sanayi toplumlarının normal patolojisi' olarak go¨ru¨ldu¨gˆu¨ bir sosyo-politik ortamdır." (AA)