HİKMET GENÇ
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de buluştu. TDT tarihinde ilk kez gözlemci ülkenin ev sahipliğinde gerçekleşen TDT Devlet Başkanları Gayriresmi Zirvesi'ne Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan liderleri katıldı. "Doğu'nun ve Batı'nın Buluşma Noktası" temasıyla Macaristan Başbakanı Victor Orban'ın ev sahipliğinde düzenlenen zirvede siyasetten ticarete, ulaştırmadan sanayiye, kültürden eğitime kadar birçok konuda işbirliğini artırma vurgusu yapıldı.
BİRÇOK ENGELİ AŞTIK
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, zirvede yaptığı konuşmada, teşkilatın bir zirvesini ilk defa gözlemci ülkede düzenlenmesinin Macaristan'a verilen önemin en açık göstergesi olduğunu vurguladı. Türk devletleri olarak tarihin ve medeniyetin kesişim noktasında Doğu'nun bilgeliği ile Batı'nın dinamizmini birleştiren köklü bir mirasın taşıyıcıları olduklarını belirten Erdoğan, "Teşkilatımızın Doğu ile Batı'yı buluşturan bu stratejik bağlantının asli mimarlarından biri olacağına yürekten inanıyorum. Macaristan'ın kültürel işbirliğimizin nişanesi TÜRKSOY'a gözlemci üye olarak katılımını teşvik ettiğimizi ifade etmek istiyorum" dedi. Teşkilat olarak nice zorluğun, önyargının, engelin üstesinden geldiklerini kaydeden Erdoğan, "Geriye doğru baktığımızda bugün parmakla gösterilen bir seviyedeyiz. Elbette önümüzde daha gidilecek çok mesafe var ama siz kardeşlerimle hedefe varacağımızdan hiçbir şüphe duymuyorum" şeklinde konuştu.
SINIRLARIN ÖTESİNE UZANALIM
Geçmişte Kıbrıs'ta, Karabağ'da, Bosna'da, bugün de Gazze'de yaşanan trajedilerin Türk dünyasını sınırlarının ötesini de düşünmesi gerektiğini hatırlattığını vurgulayan Erdoğan, "Sesimizi duyuracağımız her vesile insanlığın ihtiyaç duyduğu adil düzen, hakça paylaşım ve hukuk temelli sistem arayışlarına cevap verecektir. Kardeşlik hukukumuzun gereği olarak birbirimizi kollarken, aramızdaki dayanışmayı çok daha görünür kılmamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.
14 BİN BEBEK ÖLEBİLİR
Soykırımcı İsrail'in Gazze katliamına dikkatleri çeken Erdoğan, "Modern zamanların en şiddetli insani felaketinin yaşandığı Gazze'de sivil halk adeta cehennemi yaşıyor" dedi.
Birleşmiş Milletler'in (BM) "yardım ulaşmazsa 14 bin bebek ölebilir" uyarısını hatırlatan Erdoğan, "Türk dünyası olarak ateşkesin tesisi, insani yardımların kesintisiz sevkıyatı, Gazze'nin yeniden imarı ile adil ve kalıcı bir barış sürecinin başlatılması yönündeki çabalara katkılarımız önemlidir. Bölgemizdeki istikrar ve sükunet arayışları çerçevesinde İsrail'in sınır tanımayan yayılmacılığına karşı durulması ve Filistin'in yanı sıra Lübnan ve Suriye'nin toprak bütünlüğünün desteklenmesi gerekiyor" şeklinde konuştu.
Erdoğan, Macaristan Başbakanı Orban ile görüştü. AB üyelik sürecinin canlandırılması gerektiğini belirten Erdoğan, Rusya-Ukrayna savaşında zaman kaybetmeden müzakere çağrısı yaptı.
BARIŞA DESTEK OLMALIYIZ
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın küresel etkilerinin derinden hissedildiğini kaydeden Erdoğan, "Taraflar 2022 yılından bu yana ilk kez geçtiğimiz günlerde yeniden İstanbul'da bir araya geldi. Kapsamlı ateşkese ve adil bir barışa ulaşılması yönünde her iki ülkeyle yoğun temaslarımızı sürdüreceğiz. Suriye'nin istikrara kavuşmasına yönelik yoğun çabalarımız devam ediyor. Bu fırsatın etkin ve doğru şekilde kullanılması sadece Suriye'de değil, bölge ve ötesinde istikrarın sağlanması açısından önemlidir" dedi. Macaristan'da olmaktan büyük memnuniyet duyduklarını ifade eden Erdoğan, TDT dönem başkanlığını yürüten Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'a da başarılarının devamını diledi.
TÜRK DÜNYASINDAN SANCAR'A ONUR ÖDÜLÜ
TDT Gayriresmi Zirvesi'nde Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. Aziz Sancar, "Ali Şir Nevai Uluslararası Ödülü"ne layık görüldü. Törende Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Sancar'a ödülünü takdim etti. Türk dünyası liderleri, bilimsel çalışmalara üstün katkılarından dolayı ödül alan Sancar'ı tebrik etti. Erdoğan, "İstikbalimizin teminatı olan gençlerimizin Sayın Sancar'ın izinden giderek bilimde, teknolojide, ilimde ve diğer alanlarda Türk milletine daha nice başarılar yaşatacaklarını düşünüyoruz" dedi.
Başkan, Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. Aziz Sancar'a Ali Şir Nevai Uluslararası Ödülü"nü takdim etti.
KIBRIS TÜRKLERİNE OMUZ VERMELİYİZ
Türk dünyasının ayrılmaz parçası olan Kıbrıs Türk halkıyla dayanışmayı artırma çağrısında bulunan Erdoğan, "Türk dünyasının doğru bildiği yoldan şaşmadan, gönülden bağlı olduğu Kıbrıs Türklerinin hak, özgürlük ve adalet mücadelesine çok daha fazla omuz vermesini bekliyoruz. Bu minvalde Aksakallar Konseyi'mizin mayıs ayı başında KKTC'de gerçekleştirdiği toplantı çok anlamlı" dedi.
KKTC'nin bulunmadığı bir Türk dünyası aile fotoğrafının her zaman eksik kalacağını aktaran Erdoğan, "Bugün zirvemizde KKTC'nin Türk Akademisi'ne gözlemci üyeliğine ilişkin aldığımız kararı çok önemli bir ilave adım olarak görüyoruz. İnşallah uzak olmayan bir gelecekte KKTC'yi teşkilatımıza tam üye olarak kabul edeceğimiz günleri hep birlikte görmeyi ümit ediyorum" mesajını verdi.
LİDERLERDEN SAMİMİ SOHBET
Başkan Erdoğan, zirvenin gerçekleştiği Varkert Bazar'da, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov ile sohbet etti.
'KKTC AYRILMAZ BİR PARÇAMIZ'
Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi'nin ardından yayımlanan Budapeşte Bildirisi'nde KKTC'nin, diğer gözlemcilerle (Macaristan ve Türkmenistan) birlikte Türk dünyasının ayrılmaz parçası olduğu vurgulandı. Türk dünyasının Kıbrıs Türklerinin özden gelen eşit haklarını güvence altına alması gerektiğine dikkat çekilen bildiride, Kıbrıs sorununun karşılıklı kabul edilebilir çözüme ulaşması istendi. Ayrıca bildiride, Türkiye'nin Suriye'nin toprak bütünlüğü, istikrarın tesis edilmesi, ülkedeki tüm bileşenlerinin katılımıyla kapsayıcı bir siyasi sürece ulaşılması ve yaptırımların kaldırılması yönünde oynadığı yapıcı rol takdir edildi.SAVAŞIN DÖNÜM NOKTASINDAYIZ
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Budapeşte'de düzenlenen TDT Gayriresmi Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'na katıldı. Karadeniz'deki savaşa değinen Bakan Fidan, "Rusya-Ukrayna savaşında diplomatik çözüm yolunda bir dönüm noktasındayız. İstanbul'da gerçekleştirilen görüşmelerin, kapsamlı ateşkesin ve akabinde adil ve kalıcı barışın zeminini hazırlamasını ümit ediyoruz" dedi. Filistin'e destek çağrısında bulunan Fidan, "Sivil halka karşı açlığın silah olarak kullanılması ve Filistinlilerin tehcirle tehdit edilmesi kabul edilemez" diye konuştu.
BARIŞ MÜZAKERELERİ ERDOĞAN'IN BAŞARISIDIR
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, zirveye ilk kez ev sahipliği yapmanın kendileri için onur olduğunu dile getirdi. Türk dünyası yükselişe geçtiğini, Avrupa'nın ise yavaşladığını aktaran Orban, Avrupa'nın pusulasız bir şekilde fırtınalı bir denizde savrulduğunu söyledi. TDT ülkelerine son 3 yılda barıştan yana tutum sergiledikleri teşekkür eden Orban, "Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür ederim. Başarılı barış misyonu ve arabuluculuğu için tebriklerimi sunuyorum. Sayın Başkan, 3 yıl sonra yeniden Türkiye topraklarında doğrudan Rusya-Ukrayna görüşmeleri yapılması sizin başarınızdır" ifadelerini kullandı.
İNSANLIK DIŞI YÖNTEM ÇERKES SÜRGÜNÜ
Başkan Erdoğan, 21 Mayıs 1864'te yaşanan Çerkes Sürgünü'nde hayatını kaybedenleri andı. Erdoğan paylaşımında "Çerkes kardeşlerimizin Kafkasya'dan, ana vatanlarından haksızca, hukuksuzca, insanlık dışı yöntemlerle sürgün edilmelerinin yıl dönümünde, hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet niyaz ediyor, yaşanan tarifsiz acıları yürekten paylaşıyorum" dedi.