Başbakan Adnan Menderes ve arkadaşlarının idam kararının verildiği Yassıada, 27 Mayıs 1960 darbesinin 60. yılında düzenlenen tarihi törenle Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak açıldı. Törene Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra TBMM Başkanı Şentop, MHP Genel Başkanı Bahçeli, kabine üyeleri, askeri yetkililer ve birçok siyasi isim katıldı. Erdoğan yaptığı konuşmada, Türkiye’nin 60 yıl önce tarihinin en kara günlerinden biri olan 27 Mayıs darbesine maruz kaldığını hatırlatarak “Yassıada’da yapılan yargılama değil, bir hukuk cinayetiydi” dedi. Erdoğan şöyle devam etti:
YARGILANAN MİLLETTİ
“Yassıada’da aylar boyunca tam anlamıyla bir zulüm makinesi işletilmiştir. Bu ülkenin yüreği vatan sevdasıyla dolu Genelkurmay Başkanını, darbecilere katılmayı reddettiği için bir teğmene tokatlatarak tarihimizde görülmemiş rezillikler sergilediler. Aslında o gün hukuk ve adalet ayaklar altına alınarak idam sehpasına gönderilen milletin bu 3 adamı değil, bizatihi milli iradenin ta kendisi olmuştur. Yassıada’da yargılanan rahmetli Menderes ve arkadaşları değil, tarihi, kültürü, değerleri ve inançlarıyla milletimizdi. Menderes’i ve arkadaşlarını idam sehpasına çıkartanların ve onları destekleyenlerin alınlarındaki kara leke hiçbir zaman silinmeyecektir.”
HALKI HOR GÖRDÜLER
“Demokrasi ve Özgürlükler Adası, ülkemizin geçmişten bugüne verildiği istiklal ve istikbal mücadelesiyle gönüllerdeki hasbi sevginin inşallah nişanesi olacaktır. Sadece darbe yapanları değil, ‘daha ne bekliyorsunuz’ kışkırtmasıyla ordumuzun içine darbe virüsünü sokanları da bu millet asla affetmeyecektir. Ülkemizdeki tüm darbelerin ve cunta hareketlerinin temel karakteri milletimizin değerlerine ve tarihine düşmanlıktır. Halkı hor ve hakir görerek, inancını, kılığını, kıyafetini aşağılayanların gerçekte ne kadar ilkel, ne kadar bağnaz olduklarının en çarpıcı örnekleri darbelerdir.”
AYNI BEKLENTİYE SAHİPLER
“Menderes’e hangi inançla saldırdılarsa, rahmetli Özal’a, şimdi de Cumhur İttifakına aynı nefret duygularıyla yöneldiler. Dün milli iradeye rağmen iktidar rüyası görüyorlardı, bugün de aynı rüya ile avunuyorlar. Dün darbeden, emperyalistlerin desteğinden medet umuyorlardı bugün de aynı beklentiye sarıldılar. Bugün demokrasi düşmanlarının hepsi 27 Mayıs’ın hayranıdır, 15 Temmuz’a ‘tiyatro’ der. Hepsi milli iradeden umudunu kestiği için darbecilerden, yabancılardan medet umar. Hamdolsun, milletimizin desteği ve duası her zaman olduğu gibi bugün de en güçlü şekilde yanımızdadır.”
AYLAR SONRA BİRLİKTE İLK KARE
Başkan Erdoğan ve MHP lideri Devlet Bahçeli koronavirüs salgının ardından ilk kez dünkü törende bir araya geldi. Açılışta Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş dua etti.
DARBE İSTEYEN CEZASINI ÇEKER
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, törende yaptığı konuşmada “Bu yürek oldukça, bu yüksek duruş varlığını korudukça hiçbir demokrasi düşmanı, hiçbir millet muhalifi tıpki 15 Temmuz’da olduğu gibi belini doğrultamayacak, başını kaldıramayacak, başını kaldırsa bile cezasını çekecektir” dedi. Bahçeli, “Cepheleşerek sonuç alamayacağımız görülmektedir. 1950’li yıllara şerk düşen siyasi kamplaşmalar, katılaşmış önyargılar, milli dayanışmamıza fazlasıyla zarar vermiştir” ifadelerini kullandı.
DEMOKRASİNİN KARA GÜNÜ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, kabine üyeleri ve AK Parti yöneticileri yayınladıkları mesajlarla Adnan Menderes ve arkadaşlarını andı.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop: Bu anlamlı ve değerli açılış, demokrasi dışı girişimlerden hâlâ medet umanlara kalıcı bir mesaj olması bakımından büyük önem arz ediyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: 27 Mayıs, iktidarın millete rağmen askeri vesayet tarafından gasp edildiği kara bir gündür. Demokrasiye olan inancımızı koruyarak milletimizin iradesine hiçbir vesayetin ipotek koymasına müsaade etmeyeceğiz.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak: 4. yüzyıldan beri sürgün ve esaret adası olarak anılan Yassıada’yı bugünden itibaren ‘Demokrasi ve Özgürlük Adası’ olarak anacağız. Demokrasi tarihimizin çukuru olan 27 Mayıs’ın kaderini değiştiriyoruz. Milli irade ile ilerlemenin gururunu yaşıyoruz.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: Vesayetin bu milletin sırtına sapladığı ilk hançerdi, 27 Mayıs. Cumhuriyetimizin demokrasi ile birlikteliğine ilk ihanet, takılan ilk pranga... ve demokrasi hafızamızdaki ilk acı hatıra... Unutamayız.
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş: Bu millet kıyamete kadar Menderes ve arkadaşlarını rahmetle, darbecileri ise lanetle hatırlayacaktır.
Adada bulunan 24 metre uzunluğundaki Demokrasi Feneri, karanlıktan aydınlığa geçişi ve demokrasinin geleceğe tuttuğu ışığı simgeliyor.
Adada, 600 kişilik Adnan Menderes Kongre Merkezi’nin yanı sıra cami, 125 odalı otel, kütüphane, sergi salonu, seyir terasları ve Demokrasi Parkı gibi birçok donatı alanı bulunuyor.
103 bin 750 metrekarelik alana sahip adada demokrasi ve şehitler anıtı açık hava müzesi, demokrasi parkı, sergileme alanları ile kafeterya ve restoranlar da yer alıyor. Adı, 2013 yılında Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak değiştirilen Yassıada, darbe döneminin karanlığına ışık tutacak merkez haline geldi.
Darbelerin sonuçlarını yeni nesillere aktarırken dünyaya da demokrasi ve özgürlükler konusunda ev sahipliği yapacak olan adada, söz konusu dönemde yargılamaların yapıldığı mahkeme salonu 27 Mayıs Müzesi’ne dönüştürüldü.
Yoğun çalışma neticesinde yeni şeklini alan Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nın logosuna yandan bakıldığında Adnan Menderes’in silüeti görülüyor.
Mahkeme heyeti ile Adnan Menderes’in balmumu heykelleri dönemin atmosferini yansıtıyor.
Menderes’in sözlerinin yer aldığı panolar oluşturuldu.
Sergi salonu olarak yeniden restore edilen subay yatakhanesinde Menderes’in hayatından kesitlerin yer aldığı bölümler meydana getirildi. Menderes’in kaldığı hücre, sorgulandığı oda yeniden inşa edildi.