Başkan Erdoğan, İran'ın başkenti Tahran'da 19 Temmuz'da yapılan üçlü zirvenin ardından dün Soçi'de Rusya Devlet Başkanı Putin'le bir araya geldi. 4 saat süren görüşme sonrasında ortak açıklama yapıldı:
İKİLİ İLİŞKİLER: Türkiye-Rusya ilişkilerinin, mevcut bölgesel ve küresel tüm sınamalara rağmen, karşılıklı saygı ve mütekabil çıkarların tanınması temelinde ve uluslararası yükümlülüklerle uyumlu olarak ilerletilmesi yönündeki ortak irade teyit edildi.
TİCARET HACMİ: İki ülke arasındaki ticaret hacminin tespit edilen hedefler doğrultusunda ve dengeli bir temelde artırılması, ekonomi ve enerji alanlarında iki ülkenin birbirlerinden beklentilerinin mütekabiliyet çerçevesinde karşılanması, ulaştırma, ticaret, tarım, sanayi, finans, turizm ve inşaat gibi sektörlerde uzun süredir iki ülke gündeminde bulunan konularda işbirliğinin güçlendirilmesi yönünde somut adımlar atılması üzerinde mutabık kalındı.
BÖLGESEL İSTİKRAR: Bölgesel konular bağlamında, liderler, Türkiye ile Rusya arasında var olan samimi, açık sözlü ve güvene dayalı ilişkilerin bölgesel ve uluslararası istikrarın tesisi açısından taşıdığı kilit öneme işaret etti. İki lider bu çerçevede, Ukrayna limanlarından tahıl ve gıda ürünlerinin emniyetli taşınmasına yönelik İstanbul Mutabakatı'na varılmasında iki ülke arasındaki yapıcı ilişkilerin rol oynadığını teyit etti.
TAHIL SEVKIYATI: Erdoğan ve Putin, Rusya'nın tahıl, gübre ve gübre üretimi için gerekli hammaddenin kesintisiz ihracı dahil, İstanbul Mutabakatı'nın lafzı ve ruhuna uygun şekilde tam olarak uygulanması lazım geldiğinin önemini vurguladı.
SURİYE: Suriye'deki son gelişmeler üzerinde durulan görüşmede Erdoğan ve Putin, ülkede kalıcı çözüme ulaşılması için siyasi sürecin ilerletilmesine atfettikleri önemin altını çizdi.
TERÖRLE MÜCADELE: Liderler, Suriye'nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına atfettikleri öneme işaretle, Suriye'de tüm terör örgütlerine karşı mücadelede dayanışma ve eş güdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit etti.
LİBYA: Erdoğan ve Putin, Libya'nın egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine olan güçlü bağlılıklarını vurguladı. Libyalılar arasında mümkün olan en geniş mutabakat temelinde serbest, adil ve muteber seçimlerin düzenlenmesinin önemini vurgulayan iki lider, BM himayesinde yürütülen Libya liderliğindeki ve Libya sahipliğindeki siyasi sürece desteklerini yineledi.
İŞBİRLİĞİ KONSEYİ: Erdoğan ve Putin, Türkiye-Rusya Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin müteakip toplantısının Türkiye'de gerçekleştirilmesi üzerinde mutabık kaldı.
GÖRÜŞMELER VERİMLİ GEÇTİ
Başkan Erdoğan, Putin ile yaklaşık 3 hafta içinde ikinci kez yüz yüze görüşmesinden dolayı duyduğu memnuniyetini dile getirerek, "Heyetlerimizin Türkiye'de yaptıkları görüşmeler de verimli geçti" dedi.
TERÖRLE MÜCADELEDE DAYANIŞMAMIZ KRİTİK
Başkan Erdoğan, görüşme öncesi şu mesajları verdi:
SURİYE: "Suriye'deki gelişmeleri bu vesileyle özellikle ele almamız inanıyorum ki bölgeye ayrıca rahatlama getirecektir. Terörle mücadelede dayanışmamız büyük önem arz ediyor ve bu konuyla ilgili olarak da atacağımız adımlar, yapacağımız görüşmelerle inanıyorum ki bir güç kazanacaktır. Yine bugün tabii dünyanın gözü Soçi'de. 'Acaba Soçi'de ne görüştüler, ne yaptılar?' Burayı takip ediyorlar. Bizim de yapacağımız bu görüşmelerden sonra da bunlara verilecek olan cevaplar onları belli istikamette yönlendirecektir."
AKKUYU: "Enerji alanında Akkuyu konusunu sizlerle bir noktaya getirmemiz onu belli bir yerde gerçekten değerlendirerek, karara bağlamamız Akkuyu'daki süreci ertelemeye fırsat vermeyecektir. Çünkü belirlenen takvimin işlemesi ve Akkuyu'nun belirlenen zamanda bitirilmesi çok çok büyük önem arz ediyor. Zira Türkiye'nin enerji temininde yüzde 10 enerji potansiyelini Akkuyu Enerji Santrali halledecek ve bu konuyla ilgili olarak da etraflıca bir görüşme yapmamızın faydalı olacağına inanıyorum. Ben de bugün böyle bir fırsatı bulduğumuz için memnuniyetimi özellikle ifade etmek istiyorum."
AVRUPA TÜRKİYE'YE MİNNETTAR OLMALI
Rus Lider Putin, görüşme öncesi yaptığı açıklamada Rusya ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin geçen yıl yüzde 57 arttığını vurguladı. İki ülkenin gerçekleştirdiği birçok stratejik proje olduğuna değinen Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve enerji konusundaki projeleri hatırlatttı. Putin, şöyle devam etti: "Bir süre önce inşaatını tamamladığımız TürkAkım doğal gaz proje hattı, Rus doğal gazını Avrupa'ya sevk eden önemli hatlardan biri haline geldi. TürkAkımı, diğer yönlere doğalgaz sevk eden hatlardan farklı olarak düzenli ve eksiksiz şekilde çalışmaya devam ediyor. Sadece Türkiye'ye doğal gaz sevk etmiyor, Avrupa'ya da tüketicilere de gazımızı aktarıyor. Avrupa, Rusya'dan kesintisiz doğal gaz akışı dolayısıyla Türkiye'ye minnettar olmalıdır." Putin, Türkiye'ye petrol, kömür ve doğal gazı herhangi bir sıkıntı çekmeden ihraç ettiklerinin altını çizdi.
TAHIL TEŞEKKÜRÜ
BM ve Türkiye'nin aracılığı sayesinde Ukrayna tahılının Karadeniz limanlarından sevkıyatıyla ilgili sorunun çözüldüğünü ve sevkıyatın başladığını vurgulayan Putin, bu paket tedbirlerinin alınmasından dolayı Erdoğan'a teşekkür etti.
DOĞAL GAZDA RUBLEYLE ÖDEME YAPILACAK
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, iki liderin görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada "Ticaret, ekonomi ve neredeyse tüm sektörlerde ilişkilerimizin gelişimini yeni bir düzeye taşıyan müzakereler çerçevesinde çok önemli kararlar alındı" dedi. Novak, şunları kaydetti: "Türkiye'ye yılda 26 milyar metreküp düzeyinde sevk edilen doğalgaz konusu ele alındı. Liderler, görüşmeler sırasında doğal gaz teslimatlarında kısmen ruble cinsinden ödemeye başlanacağı konusunda anlaştı. Kademeli şekilde ulusal para birimlerine geçmekten bahsediyoruz ve ilk aşamada bazı tedarikler Rus Rublesi'yle ödenecek."