108 yıl sonra Trablus’ta

YELDA GÖKDAĞ

TBMM Genel Kurulu dün saat 14.00’te Libya’ya asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresini görüşmek üzere Meclis Başkanı Mustafa Şentop başkanlığında toplandı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ilk dakikalarda, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise son dakikalarda TBMM’ye giriş yaptı.

20’ŞER DAKİKA VERİLDİ

Siyasi parti grupları 20’şer dakika söz alarak tezkereye ilişkin görüşlerini paylaştı. AK Parti adına konuşma yapan Milli Savunma Komisyonu Başkanı İsmet Yılmaz, tezkereye neden “evet” diyeceklerini madde madde sıraladı. Libya’nın Türkiye’den askeri destek talebinde bulunduğunu belirten Yılmaz, “Türkiye’nin bu talebe seyirci kalması beklenemez” diyerek Hafter’in saldırıları karşısında insani durumun kötüleştiğini ve DEAŞ, El Kaide gibi terör örgütlerinin oluşumlarına izin verildiğini kaydetti. Yılmaz, “Türk şirketlerinin ve Türk vatandaşlarının hedef alınacağı yönünde açıklamalar yapılıyor. Bu destek hem uluslararası hukuka hem de BM’ye uygun olup, tarihi ve kültürel geçmişine uygun olacaktır” dedi.

Konuşmaların ardından elektronik cihazla yapılan açık oylamaya 509 vekil katıldı. 325 kabul oyuyla tezkere Genel Kurul’da kabul edildi. 184 milletvekili tezkereye hayır oyu kullandı. CHP, İYİ Parti, HDP hayır oyu kullandı.

TBMM’de CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, MHP lideri Devlet Bahçeli ile selamlaştı.

Saadet Partisi’nin milletvekili Cihangir İslam, Twitter’dan oturuma katılmama kararı aldığını ve oy kullanmayacağını açıkladı. Konya vekili Abdulkadir Karaduman ise yaptığı konuşmada partisinin “evet oyu kullanacağız” açıklamasına rağmen Karaduman, “hayır” oyu vereceğini açıkladı.

Oylama öncesinde AK Partili Emin Akbaşoğlu ile CHP’li Engin Altay arasında tartışma yaşandı. Akbaşoğlu, İYİ Parti Sözcüsü Yavuz Ağırailoğlu ile konuşurken yanlarına gelen Altay askerimiz için skandal bir benzetmede bulundu: “Oraya diplomat gönderin, asker değil. Mehmetçiği lejyoner gibi kullanmak bu Meclis’e yakışmaz.”

İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Libya’ya tezkeresinin kabul edilmesine ilişkin Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de tek taraflı ganimet avcılığına ‘dur’ dediğini belirti. Altun, Türkiye olarak, Libya ve Doğu Akdeniz’de güvenlik ve barışın korunması için bütün gücümüzü sarf etmeye ve bölgeyi tek taraflı olarak sömürmeye çalışanların oyunlarını bozmaya devam edeceğiz” diye yazdı.

AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi ve İsrail’in doğal gaz hattı anlaşması imzaladığını hatırlatarak Libya tezkeresinin önemine dikkat çekti. Çelik twitter hesabından, “Türkiye gerek diplomasi ile gerekse sahada irade ortaya koyarak yakın bölgemizdeki işgalciliğe karşı duruş sergiledi. Libya tezkeresi etrafımızdaki ülkelerde boy gösteren vahşi işgalciliğe, yeni-sömürgeciliğe karşı hukuktan, sorumluluktan ve barıştan yana bir iradedir. Libya’da vahşi işlerde imzaları olanlar, Libya tezkeresinden en çok rahatsız olanlar oldu” paylaşımını yaptı.

Türkiye’yi Libya’nın Trablus kentinde kurulu Ulusal Mutabakat Hükümetini (UMH) General Halife Hafter güçlerine karşı koruma amacıyla askeri destek vermeye götüren süreç, 27 Kasım’da iki taraf arasında savunma ve güvenlik işbirliğiyle deniz yetki alanlarının sınırlandırılması muhtıralarının imzalanmasıyla başladı.

Türkiye, Libya ile varılan deniz yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşmasıyla ABD desteğiyle Yunanistan-Güney Kıbrıs-Mısır ve İsrail tarafından geliştirilen Doğu Akdeniz Doğal Gaz Forumu oluşumuna yanıt verirken, bölgedeki hidrokarbon paylaşım mücadelesinde önemli bir adım atmış oldu. Libya’daki gelişmeleri Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon geriliminden bağımsız görmediğini üst düzey açıklamalarla ortaya koyan Ankara, Kuzey Kıbrıs’a gözlem amaçlı İHA yerleştirerek ve olası bir deniz üssü kurma planlarını gündeme getirerek güç politikasından geri adım atmayacağını ortaya koyuyor. Buna paralel olarak Libya’daki çatışmalarda Trablus hükümetine her türlü desteği verdiğini ve vermeye devam edeceğinin altını çizen Ankara, TBMM’den geçen tezkereyle elini iyice güçlendirdi.

Libya Dışişleri Bakanı Muhammed et-Tahir Seyyale, TBMM’de kabul edilen Libya tezkeresinden ötürü mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’na teşekkürlerini iletti.

İtalyanlar, 29 Eylül 1911’de Trablusgarp ve Bingazi’yi ele geçirmek için Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Ancak aralarında Mustafa Kemal’in de bulunduğu Türk subaylarının öncülük yaptığı direniş hareketiyle karşılaştılar. Mustafa Kemal, 22 Aralık’ta büyük bir başarı elde ederek Tobruk Savaşı’nı kazandı. 1912’de Uşi Antlaşması ile biten savaş, idealist Osmanlı subaylarının “onur savaşı” olarak tarihe geçti.

108 yıl sonra Trablus’ta

Gazi Mustafa Kemal'in de görev yaptığı Trablusgarp Savaşı’ndan 108 yıl sonra Mehmetçik Libya’ya gidecek. Tezkere CHP-HDP-İYİ Parti ret ittifakına rağmen kabul edildi.