Doğru soru: Biz neden orada değiliz?

İşgalci İsrail'in Gazze'de ve Filistin'de yaptığı insan hakları ihlallerine vicdanî olarak karşı duran milyonlarca insan biri olan ve geçen yıl 6 Eylül'de İsrailli bir keskin nişancı tarafından şehit edilen Ayşenur Ezgi Eygi'nin mücadelesi bir belgesele konu oldu. Yönetmen Zümrüt Sönmez imzalı TRT World yapımı "Bir Zeytin Ağacının Altında" (Under an Olive Tree), 26 yaşında genç bir Türk kızının yürekli mücadelesini anlatıyor. Zeynep Türkoğlu'nun hazırlayıp sunduğu 24 Portre programına konuk olan yönetmen Zümrüt Sönmez, Ayşenur Ezgi Eygi'yi, O'nu Filistin'e götüren süreci anlattı.

Global Sumud Filosu'na ve Gazze'ye selam göndererek programı açan Türkoğlu, "Ayşe Nur Ezgi Eygi gencecik bir insandı. Türk'tü, Amerikan vatandaşıydı, eğitim süreci devam ediyordu. Bir evliliği vardı yaklaşık üç yıl aşkın süredir devam eden. Bu genç, hayat dolu genç kadın dünyanın çeşitli yerlerindeki insanların acılarıyla özdeş kılmıştı kendi ruhunu. Hassasiyet gösterdiği konulardan biri de Gazze'nin işgal altında oluşu, orada yaşanan soykırımdı aynı zamanda. Varlığını buna şahit olmaya, gözlemeye, ispata, adamış bir insandı." diyerek tanıttı Ayşenur'u.

AYŞENUR, FİLİSTİN'E GÖZLEMCİ OLARAK GİTMİŞTİ

Geçen yıl Amerika'dan bir grup aktivistle birlikte Batı Şeria'nın Nablus şehrine bağlı Beyta köyünde bir protestoya gözlemci olarak katılan Ayşenur Ezgi Eygi 6 Eylül 2024'te İsrailli bir keskin nişancı tarafından şehit edilmişti. Beyta'da Ayşenur'un bulunduğu tarihe kadar her hafta protestoların devam ettiğini hatırlatan yönetmen Sönmez, genç aktivistin ölümüne yol açan süreci şöyle anlattı: "Her hafta aslında birtakım çatışmalara sahne oluyordu o bölge. Batı Şeria'da İsrail'in illegal yerleşim operasyonu daha da artmış durumda. Filistinli halk da İsrailli yerleşimcileri protesto ediyordu. Pek çok insan evlerinden zorla atılıyor, çıkartılıyor. Hatta biz bu belgesel için gittiğimiz zaman birkaç ay önce orada biz röportaj yaparken de çok yakından çatışma sesleri geliyordu. Çünkü yine İsrail yerleşimciler bir Filistinli'nin evini basmışlar ve onları oradan çıkarmaya çalışıyorlardı. Bir çatışma vardı. Yani orada sürekli devam eden böyle bir gerçek ve böyle bir gündem var. Her hafta cuma namazından sonra Beyta'da bir protesto düzenleniyor. Ayşenur da uluslararası dayanışma platformunun bir üyesi ve uluslararası bir aktivist ve gözlemci olarak orada bulunuyordu. Orada İsrailli bir sniper'ın yani keskin nişancının başına isabet ettirdiği kurşunla bir zeytin ağacının altında hayatını kaybetti."

BİZ NEDEN ORADA DEĞİLİZ

Ayşenur'un şehit edilmesinin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen halen soruşturma açılmadığını kaydeden Sönmez, 22 yıl önce de Rachel Corrie'nin yine benzer şekilde öldürüldüğünü hatırlatarak İsrail'in bunu aktivistleri yıldırmak için yaptığına dikkat çekti. Rachel Corrie gibi Ayşenur'un da hayat dolu genç bir kadın olduğunun, ölmek için Filistin'e gitmediğinin altını çizen Sönmez, 'Neden Filistin'e gittiler' sorusu yerine Rachel Corrie'nin babasının söylediği gibi "Biz neden orada değiliz?" demek gerektiğini ifade etti. Sönmez, "İsrail, kendi karşısında olan herkesi terörist olarak yaftalıyor ve bu insanları her ne şartla ve ne şekilde olursa olsun durdurmak yönünde bir tavrı var. Bu insanlar gitmeyi bırakırsa ve 'artık bu riski göze almayacağız ve gitmeyeceğiz' dedikleri anda zaten İsrail kazanmış olacak. Biz bu ruhun, bu vicdanın durmamış olmasına borçluyuz aslında bugün hem Filistin'de hem de tüm dünyada direnişin devam edişini" diye konuştu.

KISACIK ÖMRÜ BİR KAHRAMANLIK HİKÂYESİ

İsrail'in Filistin'de uyguladığı soykırıma dair tüm gerçekleri uluslararası izleyicilere anlatmayı hedefleyen TRT World, yeni belgeseli "Bir Zeytin Ağacının Altında" (Under an Olive Tree) ile Ayşenur Ezgi Eygi'nin yaşamına odaklanırken Filistin'de süregelen soykırımın sivil hayatlar üzerindeki yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor. Eygi'nin yaşam öyküsü üzerinden anlatılan Filistin direnişi "Bir Zeytin Ağacının Altında" belgeseli, Eygi'nin adalet ve özgürlük mücadelesi ile geçen kısa ömrünü konu alıyor. Kendisinin, üniversite yıllarından itibaren Filistin davasına duyduğu ilgi, dayanışma çabaları ve insani yardım faaliyetlerine odaklanan belgesel, Eygi'nin yaşam öyküsü üzerinden Filistin halkının direnişini ve bu direnişin, farklı coğrafyalardan gelen insanlar tarafından nasıl sahiplenildiğini izleyicilere aktarıyor.