Uyku felci hastalığı Behind Her Eyes (Gözlerinin Ardında) dizisinin ardından yeniden gündeme geldi. Halk arasında karabasan olarak da bilinen uyku felci pek çok kişinin korkulu rüyası haline geldi. Uyku felci belirtileri genellikle kişinin, uykuya hazırlık aşamasında kendisini gösteriyor. Peki uyku felci nedir, neden olur? Uyku felci tedavisi var mıdır?
Uyku felci (Halk arasında "karabasan" olarak da bilinir), uyandıktan hemen sonra (hipnopompik felç olarak da bilinir) veya seyrek olarak, uykuya dalmadan hemen önce, bedenin geçici olarak hareket edememesi (felç olması) ile karakterize edilen bir durumdur.
Fizyolojik olarak, REM atonia olarak da bilinen REM uykusu sırasında oluşan normal felç ile yakından ilgilidir. Buna göre bazı bilim insanları ve fizikçiler bunun uyku döngüsünün "doğal" bir etkisi olduğuna inanır. Uyku felci beyin REM durumundan tamamen uyanık duruma geçse de beden felcinin devam etmesi durumunda oluşur. Bu durum, kişinin bilincinin tamamen açık olmasına rağmen hareket edememesine sebep olur. Ayrıca bu durum ile birlikte hipnopompik sanrılar olabilir.
Çoğu zaman, uyku felcine uğrayan kişi tarafından bunun bir rüya sebebiyle oluştuğuna inanılır. Bu yüzden, insanların hareket etmek istese de hareket edemediği rüya sayısı bu kadar fazladır. Uyku felcinin sebep olduğu sanrılar bazen durumun normal bir rüya olarak algılanmasına, bazen de oda içerisinde hayali şeyler görülmesine sebep olur.
Baland Jalal Cambridge Üniversitesi nörologları direkt uyku felcine yönelik bir tedavi yayınladılar, bu tedavinin adı Meditasyon-Rahatlama Terapisi ya da MR Terapidir. Bu tedavi, çeşitli ülkelerdeki çalışmalara dayanmaktadır. Bu tedavinin bir kısmı nörolog Vilayanur S. Ramachandran ile oluşturulan nöroloji teorisinden alınmıştır. MR Terapi uyku felci sırasında uygulanan dört basamaktan oluşturmaktadır.
Atağın yeniden değerlendirilmesi (bilişsel yeniden değerlendirme); kişi gözlerini kapar, paniklemekten kaçınır ve atağı hayati tehlikesi olmaması şeklinde yeniden değerlendirir. Psikolojik ve duygusal mesafe alma (duygu regülasyonu); uyuyan kişi kendine olayı felaketleştirmenin (örneğin korku ve kaygının) durumu kötüleştireceğini ve süresini uzatacağını hatırlatır.
Dikkati içe odaklama meditasyonu; dikkati iç dünyadaki duygusal olarak önemli bir nesneye odaklamak. Kasları gevşetme; kişinin kaslarını gevşetmesi, nefesini kontrol etmekten kaçınması, hareket etmeye çalışmaktan kaçınması. Bu tedaviyi destekleyen öncül vaka incelemeleri bulunmaktadır.
Uyku felcinin başlıca belirtisi uyanma öncesi veya uyuma öncesi görülen kısmı veya geçici iskelet kası felcidir. Diğer bir deyişle, bir kişinin uykuya dalarken veya uyanırken hareket edememesi veya konuşamaması hissidir. Uyku felci ile birlikte hipnopompik sanrılar olabilir. Bu halüsinasyonlar işitsel, dokunsal ve/veya görsel olabilir. Uyku felci kişi tekrar REM uykusuna dönmeden önce veya tamamen uyanmadan önce birkaç saniye veya birkaç dakika sürebilir.