Turkovac aşısı Faz 3 klinik çalışmalarının bir parçası olarak başkent Ankara'daki büyük bir hastanede gönüllülere uygulanmaya devam ediliyor. Çin'in Sinovac ve Almanya'nın Pfizer-BioNTech'i tarafından çok sayıda insana aşı yapıldığı için Turkovac üçüncü bir doz kullanılabileceği belirtiliyor. Sinovac'ın CoronaVac'ı Turkovac gibi aktif olmayan bir aşıyken, Pfizer-BioNTech aşısı haberci RNA (mRNA) teknolojisini kullanıyor. Rusya'nın adenoviral bazlı Sputnik V aşısının da yakında ülkenin aşı envanterine dahil edilmesi bekleniyor. Peki yerli aşı Turkovac ne zaman çıkacak? Denemeler nerede yapılıyor?
YERLİ AŞI TURKOVAC NE ZAMAN ÇIKACAK?
Aşının Faz-3 aşamasının tamamlanmasıyla Türkiye'nin yaygın aşılama programında eli daha güçlü hale gelecek.
Yerli aşının yıl sonuna doğru kullanıma hazır olabileceği tahmin ediliyor.
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve Erciyes Üniversitesi iş birliğiyle geliştirilen Turkovac'ın, Faz-3 çalışmaları kapsamında gönüllülere uygulanmasına devam ediliyor. Daha önce gönüllü olmak isteyenlerin başvuruları, "enabiz.gov.tr" sitesinden alınıyordu. Başvurular, e-Nabız mobil uygulamasına eklenen "Aşı Çalışması İçin Gönüllü Ol" bölümünden de alınmaya başlandı. İlgili bölümden Turkovac'ın hem Faz-3 çalışması hem de Kovid-19 aşısının üçüncü dozu olarak uygulaması için başvuru yapılabiliyor.
TURKOVAC FAZ 3 ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR
TURKOVAC aşısıyla ilgili klinik öncesi çalışmaların bitirildiğini ve Faz-3 çalışmalarının devam ettiğini anlatan Özdarendeli, "TURKOVAC aşısı 3. faza yeni geçti. Şimdi son aşaması olan, yani kullanım onayı almadan önceki son aşama Faz-3, binlerce gönüllüde denenmesi gereken bir aşama. Şu anda Faz-3 aşamasınayız. Bundan sonraki aşama artık aşının yaygın olarak kullanılması, iyi sonuçlar çıktığı takdirde." diye konuştu.
TURKOVAC, İNGİLİZ VARYANTINA KARŞI ETKİLİ
Özdarendeli, TURKOVAC aşısının İngiliz ve Delta varyantlarına karşı etkili olup olmadığı yönündeki soruyu, "İngiliz varyantıyla ilgili, rektörümüzün de destekleriyle hızlı bir proje yaptık. İngiliz varyantına karşı yaptığımız çalışmalarda, TURKOVAC aşısı yüzde 100 etkili. Transferik farelerde yaptığımız çalışmalarda yüzde 100 etkin olduğunu bulduk. Delta varyantı ile ilgili çalışmalar sürüyor. Bununla ilgili şu anda tam bir veri olmadığı için onu söyleyemiyorum." ifadelerini kullandı.
TURKOVAC AŞISININ ÖZELLİKLERİ NELER?
Aşı türü: Etkisizleştirilmiş virüs içeren inaktif aşı
Uygulanması gereken doz sayısı: Henüz kesinleşmedi
Geliştiren kurumlar: Kayseri, Erciyes Üniversitesi bünyesindeki Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi (ERAGEM) ve İyi Klinik Uygulama ve Araştırma Merkezi (İKUM).
Destekleyen: Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB)
Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı'nın desteklediği aşının Türkiye Koordinatörlüğü'nü, Hacettepe Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Öğretim Üyesi ve aynı zamanda Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal yürütüyor. Aşıyı, Prof. Dr. Aykut Özdarendeli'nin başında olduğu Erciyes Üniversitesi bünyesindeki Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi ile İyi Klinik Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde görevli ekip geliştiriyor.
Faz-1: 44 gönüllü ile Kasım 2020'de tamamlandı, hiçbir yan etki görülmediği açıklandı.
Faz-2: 250 gönüllü ile Nisan 2021'de tamamlandı, %100 başarı oranı olduğu açıklandı. Ağır bir yan etki gözlemlenmedi.
Faz-3: Sağlık Bakanlığı'na başvuru yapan gönüllüler ile 22 Haziran 2021'de başladı, 2021 sonuna dek tamamlanması bekleniyor.
Seri üretim ve uygulama: 2022'nin ilk aylarından itibaren seri üretim ve uygulamanın başlaması hedefleniyor.