DOÇ. DR. ALPER ÇELİK
Diyabetle ilgili birçok kurumun şöyle bir sloganı vardır: "Diyabet sizin dostunuzdur!"... Tip 2 Diyabet gerçekten bir dost mu? Yani siz onunla geçinebilmek için gereken her şeyi yaptığınızda diyabet aslında sizi formda tutan, kan yağlarınızı iyi seviyelere çeken, sağlıklı beslenmenizi sağlayan bir hastalık mıdır?
Öncelikle şu ayrımı yapmakta fayda var. Tip 1 diyabetli hastalar küçük yaşlarda diyabetle yaşamaya alıştıklarından kendilerini koruma konusunda gerçekten bilgililerdir. Onlar hayatı diyabetli bir şekilde yaşadıkları için tip 2 diyabetli bir hastaya göre çok farklı bir bilinç düzeyleri vardır. Tip 2 diyabetli hastalar ise ilerlemiş yaşlarında diyabete yakalanırlar. Diyabete yakalanmaları zaten bir takım alışkanlıklarının sonucu olarak ortaya çıkar. Bu alışkanlıklar içinde beslenme ve hareketsiz yaşam başta gelen unsurlar. Bu hastalara diyabete yakalandıktan sonra "Eğer onun suyuna gidersen, diyabet aslında senin dostundur" demek, en açık şekilde söylemek gerekirse, hastanın o duruma nasıl geldiğini görmezden gelmektir.
Diyabetin dost olup olmadığına rakamlarla bakmak hepimiz için biraz daha aydınlatıcı olacaktır. Dünyada 400 milyona yakın diyabet hastası var. Bunların %90'ı tip 2 diyabetli. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre her yıl en az 4 milyon insan diyabet yüzünden hayatını kaybediyor. Bu dostumuz(!) dünyada en çok ölüme neden olan hastalıklar sıralamasında 7'nci sırada.
Biraz daha yerele inip ülkemizin durumuna bakalım. Bunu yapabilmek için elimizdeki en iyi kılavuz TURDEP I ve TURDEP II çalışmaları... Türkiye'de 10 milyon civarında diyabetli var. Diyabet ülkemizde en çok ölüme neden olan hastalıklar sıralamasında 7. sırada. Diyabete bir yılda harcadığımız para 13 milyar TL... Bu rakamlara diyabet nedeniyle oluşan iş gücü kaybı dahil değil. Ülkemizde diyabet yüzünden her yıl 32 bin kişi hayatını kaybediyor. Yani her gün yaklaşık 87 kişi diyabet yüzünden ölüyor. Son 10 yılda diyabetin tedavisi için harcadığımız para %40 arttı. Ülkemizde diyabetten ölenlerin %55'i kadın.
Şimdi öyle bir dost düşünün ki her yıl 4 milyon kişinin hayatına mal oluyor, insanların cebindeki parayı adeta sömürüyor, dost olduğu herkesi mutsuz ve yorgun bireyler haline getiriyor, gerçek dostlarına ayıracağı vakitleri çalıyor...