Prof. Dr. Köksal Yuca: Ağzınız kokuyorsa bu hastalıklardan şüphelenin

Ağız kokusu (halitozis), toplumun neredeyse yarısında görülen bir problem. Sosyal yaşamı olumsuz etkileyen bu soruna yol açan nedenleri ve tedavi yollarını Kulak Burun Boğaz Hastalıkları, Ağız Yüz Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Köksal Yuca'ya sorduk.

Ağız Yüz Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Köksal Yuca, ağız kokusunun toplumun yaklaşık yüzde 50'sini etkilediğini dile getirdi: "İnsan nefesi kötü kokuya sebep olabilen birçok maddeyi barındırabilir. Ağız kokusu hem erkekler hem de kadınlar arasında sıkça görülebilmektedir. Bu durum kişilerin sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilmektedir. Hoş olmayan nefes kokusunu tanımlamak için tıp dilinde 'halitozis' terimi kullanılır." Ağız kokusunun sebeplerinden de söz eden Dr. Yuca, "Halitozis yüzde 90 ağız boşluğu kaynaklıdır. Yüzde 9 olarak; solunum sistemi, sindirim sistemi ve boşaltım sisteminden kaynaklanır. Yüzde 1 olarak da yeme alışkanlığı ve kullanılan ilaçlarla ilgilidir" diye konuştu.

TÜKÜRÜĞÜN AZALMASI HALİTOZİSE NEDEN OLUR

Prof. Dr. Köksal Yuca, ağız boşluğundan kaynaklanan halitozis hakkında şunları söyledi: "Isı ve nem dolayısıyla bakteriler ağızda kolayca çoğalabilir. Ağzımızda yaklaşık 500 adet farklı bakteri yaşamaktadır. Bunların çoğu kötü kokuya sebebiyet veren maddeler üretmektedir. Kötü ağız hijyeni, yemek artıkları ve diş plakları bir müddet sonra diş ve diş eti hastalıklarına neden olmakta ve ağız kokusu gitgide şiddetlenmektedir. Ağız hijyenimizin korunmasında tükürük önemli bir yere sahiptir. Tükürüğün azalmasına yol açan faktörler, halitozise neden olabilmektedir. Antidepresan ilaçlar, tansiyon ilaçları, psikotik ilaçlar ağız kuruluğu yapabilmektedir. Ağız kuruluğu bazen yaşla birlikte artabilmekte bazen de hastalık olarak karşımıza çıkabilmektedir. Bu durumda suni tükürük ürünleri kullanılabilir. Ağız kuruluğuna sebep olan hastalıklar arasında şunları sayabilirim; tükürük bezi hastalıkları, otoimmün hastalıklar, şeker hastalığı, hepatitler, vitamin eksiklikleri. Ayrıca menopoz ve emosyonel stres de ağız kuruluğuna neden olur."

BURUN TIKANIKLIĞI OLAN KİŞİLERİN DE AĞZI KOKABİLİR

Dr. Yuca, ağız dışı kaynaklı halitozisin nedenlerini de şöyle açıkladı: "Burun ve sinüsler en önemli sebepler arasındadır. Burun tıkanıklığı olan kişiler, polip ya da alerjik rinit nedeniyle burun akıntısı olanlar ağız solunumunu sıklıkla tercih ettiklerinden ağızda kuruma oluşmakta ve oral hijyen bozularak halitozise yol açmaktadır. Paranazal sinüs hastalıkları, sinüslerde inflamasyon, enfeksiyon ve artmış mukus sekresyonu ile halitozise sebep olabilir. Burunda, geniz ve gırtlak bölgesindeki yabancı cisimler, ikincil enfeksiyonlara ve nefeste kötü kokuya yol açar. Halitozis, solunum sistemi, sindirim sistemi, hematolojik ya da endokrin kaynaklı olabilir. Solunum sistemi kökenli kaynaklar içerisinde; sinüzit, yarık damak, burun ya da akciğerdeki yabancı cisimler, tümöral oluşumlar, bademcik iltihabı, bademcik taşı ve bronşit sayılabilir. Sindirim sistemi kökenli kaynaklar içerisinde; pasaj boyunca tıkayıcı oluşumlar, farengeal boşluklardaki yemek artıkları birikimi, zenker divertikulumu, midenin fıtıklaşması, reflü, akalazya, malabsorbsiyon (hazım) sendromları sayılabilir."

BAHARATLI YİYECEKLER GEÇİCİ OLARAK KOKU YAPAR

Karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, lösemiler, diyabetik ketoasidoz ve menstruasyonun (adet dönemi) da halitozise neden olabileceğini belirten Prof. Dr. Köksal Yuca, diğer ağız kokusu nedenlerini de şöyle sıraladı: "Sarımsak, soğan, baharatlı yiyecekler geçici halitozis nedenleri arasındadır. Alkol, tütün, uçucu gaz solunması, kloral hidrat, nitrit ve nitratlar, disulfiram, amfetamin ve fenotiazinler de halitozise neden olur."

SEBEBİ ANLAŞILAMAZSA TEDAVİ BAŞARISIZ OLUR

Ağız kokusunun tedavisi için önce kaynağını bulmak gerektiğini dile getiren Prof. Dr. Köksal Yuca, tedavi planının buna göre planlandığını belirtti. Dr. Yuca, kokunun ağız boşluğundan kaynaklanıyor olması halinde tedavinin şu şekilde yapılması gerektiğini söyledi: "Ağızdaki bakterileri azaltmaya yönelik adımlar atılmalıdır. Diş ve dişeti tedavisi ilk adımdır. Antiseptik gargaralar gayet faydalıdır. Düzenli diş fırçalanması, diş ipi kullanımı, dişlerin arasının temiz tutulması çok önemlidir. Dil yüzeyinin temiz tutulması da kritik öneme sahiptir. Aksi takdirde dil bakteri yuvası haline gelir. Ağız içi protezlerin temizliği çok önemlidir. Diş dolgularının alt yüzeyinin çürük olmadığından emin olunmalıdır. Bazen dolguların arasına yemek artığı kaçabilmekte ve halitozise neden olabilmektedir. Halitozis ağız boşluğundan kaynaklanmıyorsa; sebebi solunum sistemi, sindirim sitemi, boşaltım sistemi, karaciğer yetmezliği veya böbrek yetmezliği ise ilgili uzmandan konsültasyon istenmelidir. Halitozisin sebebi anlaşılamadığında tedavi başarısız olabilmekte ve kişilerin sosyal yaşamı olumsuz etkilenmektedir."