Prokalsitoninin (PCT) bir enfeksiyon tipini teşhis etmediğini belirtmek önemlidir; aksine, sistemik bir enfeksiyonun güçlü bir göstergesidir. Prokalsitonin testi pozitifse, doktor tanıyı doğrulamak için ek testler isteyecektir. Bunlar kan kültürlerini ve tam kan sayımını (CBC) içerebilir. Peki PCT kan değeri nedir, kaç olmalı? PCT kan tahlili yüksekliği, düşüklüğü neden olur? Detaylar haberimizde.
Kan tahlillerinde pek çok değerin düşüklüğü veya yüksekliği bazı hastalıkların belirtisi olabilmektedir. Bunlardan birisi de PCT adı verilen prokalsitonin değeridir. Halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen PCT değeri bazı durumlarda yüksek veya yüksek çıkabilmektedir.
Prokalsitonin, vücutta doğal olarak üretilen ve sepsis için bir belirteç görevi gören bir peptittir. Sağlıklı bir bireyde prokalsitonin yükselmesi olası değildir. Bir kişi hastaysa ve sepsis şüphesi varsa, bakteriyel enfeksiyonun yaygın bir yayılımının olup olmadığını belirlemek için prokalsitonin testi istenir.
Bazı durumlarda, ciddi bir lokal enfeksiyon ile sistemik bir enfeksiyon arasında ayrım yapmak için bir prokalsitonin testi kullanılacaktır. Lokal enfeksiyon örnekleri arasında pnömoni, diş apsesi veya idrar yolu enfeksiyonu (İYE) bulunur. Sepsis, aksine, kan dolaşımına giren ve vücudun tüm bölgelerine hareket eden sistemik bir enfeksiyondur.
Lokal bir enfeksiyonun hayatı tehdit edici hale gelmesi mümkün olsa da, sepsisin şiddetli olması ve agresif tıbbi müdahaleyi gerektirmesi daha olasıdır. Sepsisin teşhisi bazen zordur çünkü erken evrelerde her zaman semptomatik değildir. Çoğu zaman, bir atlet ayağı kadar küçük bir şey sepsise yol açabilir.
Sepsis belirtileri ateş, nefes almada zorluk, düşük tansiyon ve kafa karışıklığını içerir. Tedavi edilmezse sepsis septik şoka ve ölüme neden olabilir. Aslında, tedavinin ertelendiği her saat için ölüm riski en az %8 artar.
Prokalsitonin sonuçları ayrıca bir enfeksiyonun bakteri mi yoksa virüsten mi kaynaklandığını belirlemek için kullanılabilir. Enfeksiyon semptomları şiddetliyse ancak prokalsitonin seviyesi düşükse, neden daha çok viraldir. Bu, uygun ilaç tedavisini sağlayabilir ve gereksiz antibiyotik kullanımını önleyebilir.
PCT NEDİR?
PCT bir kan testi olup vücuttaki enfeksiyonların kana karışması durumunu tespit etmek amacıyla yapılmaktadır. Sepsis hastalığı durumu tespiti için yapılan PCT testi yükselişi ise halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinmektedir.
Viral olarak bilinen enfeksiyon durumunda PCT değerinde herhangi bir değişim olmamaktadır. Fakat bakteri enfeksiyonları PCT değerinin yükselmesine neden olmaktadır.
PCT KAÇ OLMALIDIR?
PCT değerinin normal aralıklarda olması oldukça önemlidir. PCT testinin normal değer aralığı 0.05 ng/ml'den daha düşüktür. Sepsis hastalarında veya sepsis şok durumlarında PCT değeri yaklaşık 1000 ng/ml seviyesine kadar çıkabilmektedir. Bu değerin yüksek çıkması hastalığın ciddi olması ile doğru orantılı olmaktadır. Bu sebeple buna yönelik testlerin yapılması ve değerinin yüksek çıkması durumunda uzman doktorlar tarafından devamlı takip edilmesi gerekmektedir.
PCT YÜKSEKLİĞİ NEDEN OLUR?
PCT değerinin yüksek olması vücutta ciddi derece enfeksiyon olması anlamına gelmektedir. PCT değerinin yüksek olmasının farklı nedenleri de bulunmaktadır. Bu nedenler şunlardır:
- Çoklu organ yetmezliği durumunda PCT değeri durumu yükselişe geçebilir.
- Troit kanseri PCT testi değerlerinin yüksekliğine neden olmaktadır.
- İdrar yolları enfeksiyonu, uzun süre kullanılan ilaçlar ve zatürre gibi hastalıklar PCT değerlerinin yükselmesine sebep olmaktadır
- Kemik iliği kanseri. böbrek yetmezliği ve cerrahi işlemler PCT değerinin yüksek çıkmasına neden olabilmektedir.
- Travma ve şok gibi durumlar PCT değerinin yükselmesine sebep olmaktadır.
PCT DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?
PCT değeri sağlıklı kişilerde yok denecek kadar az seviyededir. Kan içerisinde düşük olduğunda da bazı enfeksiyon hastalıklarının habercisi olabilmektedir. PCT düşüklüğünün birkaç farklı nedeni olabilmektedir. Bu nedenler şunlardır:
- Yapılan bazı cerrahi operasyonlar sonucunda PCT değeri düşük çıkabilmektedir.
- Vücuda organ nakli yapılması durumunda PCT değeri düşük çıkmaktadır.
- Virüslerden dolayı meydana gelen enfeksiyon hastalıklarında da PCT değeri düşük çıkmaktadır.