Narsisizm, bir kişinin kendisini benzersiz bir birey olarak algıladığı, kendisini diğerlerinden daha iyi gördüğü, her zaman gerçekliğe karşılık gelmeyen bir ruhsal özelliktir. Aslında birçok insanın karakterinde benzer özellikler mevcuttur. Sağlıklı bir insanda hırs ve memnun etme arzusuna dönüşürler. Ancak, çocuklukta ortaya konan belirli bir senaryo altında, bu tür davranışlar, genellikle bipolar bozukluk ve depresyon gibi diğer tanıların eşlik ettiği patolojiye dönüşebilir. Peki bir narsistle nasıl iletişim kurulur? Tedavisi var mı?
Narsistlerin derin duygulardan ve kendinden şüphe etmekten kaçınmasını sağlar. Böyle bir bozukluğu olan bir kişi, asgari eleştiriye dayanamaz, yorumları kişisel bir suç olarak algılar ve biri ona hayran olmayı reddederse sinir krizi geçirebilir.
Narsisizm uzun yıllar tartışma konusu olmuş ve insanlar arasında hızla yayılmış bir terimdir. Narsisizm diğer adıyla özseverlik olarak bilinir. Kişinin kendi bedensel ve zihinsel benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılık olarak tanımlanır. Kısacası kişinin kendisine aşık olması denilebilir. Narsist kelime kökeni olarak Yunan mitolojisinde bir kahraman olan Narkissos'dan gelmektedir.
Yunan mitolojisinden günümüze kadar gelen narsist kelimesi mitolojik kahraman Narkissos'dan gelir ve Narkissos adını narkoza ve bir çiçek familyası olan nergisgillere de vermiştir. Narsist günümüzde ileri boyuttaki durumuna kişilik bozukluğu olarak tıpta yerini almıştır. Bazı bilim adamları bu durumu ego ile bütünleştirmiştir. Narsist erkek ve narsist kadın olarak nitelendirme durumları da ortaya çıkmıştır.
NARSİST NEDİR?
Narsisizm olarak bilinen terim; kişinin kendini beğenmesi, kendine aşık olması, zihinsel benliğine hayranlık duyulması olarak tanımlanır. Halk arasında diğer adı özseverliktir. Bazıları bu durumu ego da dese aynı kavramlar değildir. Narsist ne demek; narsisizm etkileri görülen kişilere narsist denilmektedir.
Narsisizm nedir? Sorusunu biraz daha açalım. Bir bebekten yola çıkarsak, bebek dış dünya ile ilişki kuramadığı için gerçek bir narsisizm örneğidir. Bebeğin libidosu dış dünyaya yönlendirilmemiştir. Nesneleri algılaması aylar sürer. "Ben" ve "Ben olmayan" arasındaki bir ince çizgide kalır. Dış dünyaya ilgi duymadığı için merkezinde "ben" vardır. Bebek için tek gerçek kendisidir. Yani susaması, acıkması veya üşümesi bebek için tek gerçektir. Bu duruma birincil narsist denilmektedir.
Bebek giderek büyüdüğünde ise artık nesneleri algılamaya başlar. Dış dünyaya doğru yönlenir. Nesnel düşüncesi ağırlık kazanır. Belirli ölçülerde narsist kalmaya devam eder. Bu durum ikincil narsisizm olarak tabir edilir.
NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Narsist kişilik bozukluğu olan kişilerde, başkalarının düşüncelerine veya isteklerine gereken ilgi gösterilmez. Eğer gereken ilgiyi göremezlerse ve hedeflerine ulaşamazlarsa adeta çöküş yaşarlar. Kendilerini daima haklı gösterme çabaları vardır. Kendilerini en önde, en gözde veya en başta göstermek için ellerinden geleni yaparlar. Ayrıca kendilerini başkalarının yerine koyamazlar. Böylelikle başkalarını da anlayamazlar. Başkalarının fikir ve düşünceleri kendilerini uyuyorsa bir değeri vardır, eğer uymuyorsa hiç umursamazlar. Kendi çıkarlarına uygun davranıp başkalarına zarar verdiklerinin farkına varmazlar. Hedeflerine ulaşamayan narsist birisi aşırı öfkelenir, saldırganlaşır, psikolojik travma geçirebilir. Narsist kişilik kısaca böyle tanımlanabilir.
NARSİST ERKEK
Erkekler kadınlara göre narsisizm ölçüsünü kaçıran cinsiyet konumunda. Narsist erkek kendini fazlasıyla özel hisseder. Yanındaki kadının güzelliğiyle, başarısıyla övünür. Kalabalık bir grupta yer alan narsist erkek önce kendisini över daha sonra partnerini över. Kendine bulacağı partneri en iyisi olacak şekilde seçmeye çalışır. Dışarıda partnerini övgü dolu sözlerle överken evde tam tersini uygular. Narsist erkek iş hayatında da kendinden çok bahsetmeyi, başarılarından bahsetmeyi sever. Hep kendi ön plandadır.
NARSİST KADIN
Narsist kadın yanındaki insanın statüsünden faydalanır ve hayranlıkla ilgilenir. Yanına yakışacak birisiyle ilgilenir, yanındaki kişi ile kendisinin daha çok beğenilmesini ister. Eleştiriye katlanamaz ve kendini her zaman ön planda tutar. Karşı tarafın beklentilerini karşılamaz ve ilgiye hep muhtaçtır. Narsist bir kadın ile narsist bir erkeğin anlaşması oldukça zordur.
NARSİSİZM TEDAVİSİ
Çoğu zaman, narsistler kendilerinde bir sorun olduğundan şüphelenmezler, çünkü kendilerini hiçbir şey için suçlama eğiliminde değildirler. Bu tür insanlar bir uzman tarafından görüldüyse, bunun nedeni ilgili sorunlar olabilir: depresyon, bipolar bozukluk veya aşırı alkol tüketimi. Narsisizm için henüz bir çare bulunmadı. Psikoterapinin bu hastalar üzerinde olumlu bir etkisi vardır. İyi yapılandırılmış sınıflar, bir kişinin sevdikleriyle ilişkilerini geliştirmesine, eleştiriye karşı koymayı öğrenmesine, kendisini ve başkalarını hor görmeyi bırakmasına, gerçek hedefler koymasına ve bunlara ulaşmasına ve gök yükseklerinin hayalini kurmamasına yardımcı olabilir
NARSİSTLERİ NASIL TANIRIZ?
- Bencildirler, empati kurmazlar, sizin duygu ve düşünceleriniz onun için önemli değildir.
- Hep kendilerini haklı görür ve hatalarından dolayı başkalarını suçlarlar. Özür dilemezler.
- Çoğu zaman olumsuz duygular uyandırarak dikkat çekerler ve dengenizi bozarak güçlü hissederler.
- Olduklarından daha iyi ve mükemmel olduklarını, diğerlerinin o olmadan yapamayacağını düşünürler. Övülmekten ve odak noktası olmaktan hoşlanırlar.
BİR NARSİSTLE İLETİŞİM KURMANIN KURALI