Geçmeyen kas, kemik, eklem ağrıları, gözaltında torbalanmalar, ağızda yaralar…
Vitaminlerin yaşamsal önemi tartışılmaz. C vitamininin önemi ise çok eskilere dayanıyor.
Uzm.Dr. Özgür Şamilgil
ozgur.samilgil@florence.com.tr
Şanssız tür: İnsan
C vitamini aslında memeli hayvanlarda sadece besinlerle alınmıyor, vücut tarafından imal ediliyor. Maymunlarda günlük C vitamini tüketiminin 2000-2500 mg olduğu düşünülürse daha hareketsiz yaşayan bizler için 500 mg hiç de fazla sayılmayabilir.
Ne kadar önemli, kimlere daha çok lazım ?
C vitamini vücutta birçok kimyasal tepkimede önemli rol oynuyor, cildin, eklem ve bağ dokularının, kemiklerin, damarların dayanıklılığı ve elastikiyetini sağlayan elastan molekülünün üretimini sağlıyor, vücutta oksidasyonu (yıpranma ve yaşlanmayı) önlüyor, yağdan enerji üretimi için gereken Carnitene oluşumunu, mücadele hormonu noradrenalinin üretimini sağlıyor.
Bu yüzden; ağır spor yapanlarda, yeni ameliyat geçirenlerde, az uyuyan, çok çalışan, fazla alkol ve sigara tüketenlerde, gebelik ve emzirme döneminde mücadele hormonu üretimi ihtiyacı çok arttığında, büyüme çağındaki çocuklarda, âdet döneminde kanaması fazla olanbayanlarda C vitamini ihtiyacı çok artıyor.
Damar Hastalıkları: Damar elastikiyetinin ve dayanıklılığının azalması hipertansiyon ve damar sertliğiyle kalp-damar hastalıklarının, inmenin temel sebepleri olduğundan C vitamini eksikliği bu hastalıkların oluşmasında önemli rol oynuyor. Damar duvarının zayıflaması yüksek kan basıncıyla yırtılmaya ve beyin içinde kanama sonucu inmeye neden olabiliyor. Bu durumun C vitamini eksikliği olan kişilerde daha sık rastlandığı eskiden beri yapılan araştırmalarda gösterilmiş durumda. Bol sebze meyve ağırlıklı beslenenenlerde inme, damar sertliği hipertansiyon, kalp-damar hastalıklarının daha az rastlandığı gözlemleri, C vitaminin önemini gösterse de bu besinlerde hipertansiyonu engelleyen potasyum, magnezyum ve E vitaminin de çok bulunduğu gözardı edilmemeli. C vitamini bozulmuş olan E vitamininin tekrar canlanmasını da sağlıyor. Aslında besinlerin içeriği bir bütün halinde bu faydayı sağlıyor. Sonuçlar sebze ve meyve ağırlıklı beslenmenin inmeye karşı koruyuculuğunu bir defa daha gösteriyor.
Havadan nem kapıyor ! Taze tüketilmeli...
Oda ısısında ağzı açık bekletilen havayla temas eden portakal suyundaki C vitamini 20 dakika sonra bozuşmaya başlıyor en fazla 1 saati geçirmeden vakumlu şişeyle dolaba kaldırılması 2 günden fazla bekletilmeden tüketilmesi gerekiyor. 70 derece ısıyla bile hemen bozuştuğundan, mikrodalga, düdüklü tencere ve kaynatma yöntemleri ile pişirilen gıdalarda C vitamini etkisiz hale geliyor. Fırın veya düşük ısıda kısa sürede pişirme yöntemi öneriliyor.
Sebzelerin, salataların tüketilmeden hemen önce ve iri parçalar halinde doğranması gerekiyor, ince kıyım kesilir ve 1 saatten fazla açıkta bekletilirse C vitaminin yapısı bozuluyor. Derin dondurucuda vakumlu ambalajda saklansa bile 1 ay ancak dayanıyor.