Güzel bir gülümsemede, sağlıklı çiğneme fonksiyonlarının sağlanmasında ve yüzün fiziksel görünümünde hem alt çene hem de üst çenenin çok önemli rolü vardır. Mandibula adı verilen alt çene ve maksilla adı verilen üst çene, dişlerin estetik görünümünde birlikte çok önemli bir rol oynar. Çenede yapılan değişiklikler sonrasında yüz bölgesinde bir çok etkiler gösterir. Hem estetik hem de işlevsel şikayetleri olan kişiler sıklıkla çene estetiği tedavisine başvururlar. Sizler için hazırladığımız bu yazıda Uzman Diş Hekimi Profesör Doktor Birkan Özkan'a bazı sorular yönelterek aldığımız cevapları sizlerle paylaşacağız.
- ÇENE KITLAMASI NEDEN OLUR?
Halk dilinde çene kıtlaması veya tıklaması olarak bilinen temporomandibular eklem bozukluğu, temporomandibular bozukluk adı verilen bir durumdan kaynaklanır. Bu durum, çene kaslarınız, sinirleriniz veya çene kemiğinizi kafatasınızın her iki tarafındaki şakak kemiklerinize bağlayan yapılarla ilgili bir sorun olduğu anlamına gelir. Çene kıtlamasının birçok sebebi vardır. Muhtemel sebepler arasında çok fazla sakız çiğneme, düzenli olarak parmak ısırma, tek taraflı çiğneme, bölgesel dişsizlik, dengesiz yük alan dişlerin varlığı, küçüklükte çeneye alınan darbe varlığı, diş gıcırdatma, kişisel zararlı çene hareketi alışkanlıkları, çene sıkma, dudak ve yanakları ısırma gibi eylemler yer alır. Bu hareketler temporomandibular eklemlerinizi yıpratabilir ve çenenizi belirli yönlerde hareket ettirdiğinizde bir tıklama veya çıtlama sesine neden olabilir.
- ÇENE AĞRISI NEDEN OLUR?
Çene ağrısına baktığımızda ise çene ekleminde veya çene kaslarında bir anormallik veya yaralanmadan kaynaklanan bir sorun olduğunu söyleyebiliriz. Ancak elbette tek sebep bu değildir.
Çene ağrısının ilk sebebi az önce de söz ettiğimiz üzere TMD'lerdir. TMD'nin nedenleri sıralayacak olursak şunları söyleyebilirim:
- Çene hareketini kontrol eden kasların ağrıması,
- Çene ekleminde yaralanma,
- Çene ekleminin aşırı uyarılması,
- Genellikle çene hareketlerini yumuşatmaya yardımcı olan yer değiştirmiş bir disk,
- Çene eklemindeki koruyucu diskin artriti
- Çene hareketini sağlayan diskin delinmesi veya parçalanması
Çene ekleminde veya çene hareketinizi kontrol eden kaslarda hasara şunlar da neden olabilir elbette.
- Geceleri dişlerini gıcırdatmak,
- Stres ve endişe nedeniyle istemeden çenenizi sıkmak,
- Spor yaparken yüze vurulması gibi ciddi soruna neden açabilecek olaylar.
Çene ağrısına neden olan başka faktörler de vardır. Örneğin küme tipi baş ağrısı, gözlerden birinin arkasında veya çevresinde ağrıya neden olur. Ancak ağrı çeneye yayılabilir. Küme baş ağrıları, baş ağrısının en ağrılı türlerinden biridir. Bir diğer neden sinüsle ilgili yaşanan sorunlardır. Sinüsler, çene ekleminin yakınında bulunan hava dolu boşluklardır. Sinüslere virüs veya bakteri gibi bir mikrop bulaşırsa, aşırı mukus çene eklemine baskı uygular ve ağrıya neden olabilir. Bir diğer neden ise elbette ki diş ağrısıdır, ki bu şikayet ile sık sık karşılaşıyoruz. Bazen diş apsesi olarak bilinen şiddetli diş enfeksiyonları çeneye yayılan ağrıya neden olabilir. Migren ağrısı çeneye şakak kaslarına vuran ağrılara sebep olabilir ki bu migren ağrısı çenelere yansır. Dişlere gelen dengesiz yükler veya dolguların ve kaplamaların ağızda çiğnemede etkin rol alamamasından kaynaklı çene ağrılarına sebep olur. Son bir neden daha söyleyeceğim ancak bu biraz daha korkunç bir durum: kalp krizi. Kalp krizi, göğüs dışında kollar, sırt, boyun ve çene gibi vücudun diğer bölgelerinde ağrıya neden olabilir. Özellikle kadınlar kalp krizi sırasında yüzlerinin sol tarafında çene ağrısı yaşayabilir. Bundan dolayı, herkesten bu konuda çene ağrılarına duyarlı olmasını rica ediyorum.
- ÇENE ŞEKİL BOZUKLUKLARI NELERDİR?
Çene şekil bozuklukları; konuşma, çiğneme, yutma ve nefes almada sorunlara yol açabilir. Bu durum aynı zamanda temporomandibular eklem ve yüz kaslarınız üzerinde aşırı strese neden olarak diş etlerinizin ve dişlerinizin sağlığını etkileyebilir. Aynı zamanda çene şekil bozukluklarının da ağrı, dejenerasyon ve çene tıkırtısına neden olabildiğini de belirtmek gerekir. Bunların yanı sıra, çenelerinizin ve dişlerinizin yanlış hizalanması yüzünüzün tüm görünümünü etkileyebilir ve ağrıya sebep olabilir. Bu bakımdan çene şekil bozukluklarını düzeltmek, diş kaplama ve dolgularınızın tasarımı, yüz boyutunu ayarlayacağından yüz estetiğinizi büyük ölçüde iyileştirebilir. Sizler de timsah gülüşü, sakızlı gülümseme, uzun yüz sendromu, derin kapanış (deepbite) ve ön açık kapanış (openbite) ya da dişsiz gülümseme gibi çene şekil bozuklukları ile karşı karşıyaysanız hemen bir uzmana danışmanızı öneririm. Birçok teknik ve tedavi yöntemi ile günümüz dünyasında bu sorunların üstesinden gelmek mümkündür. Bunu da hatırlatmak isterim.
- ÇENE ESTETİĞİ NASIL YAPILIR?
Yüz güzelliği, yüzümüzdeki tüm organların uyumu ile ortaya çıkan bir kavramdır. Burnumuzun ucu gibi çenemiz de yüz estetiğinde öne çıkan bir yapıdır. Özellikle burnumuz ve çenemiz yüzümüzün en çıkıntılı organlarıdır ve görünüşte birbirlerini dengelerler. Çenedeki bir bozukluk tüm yüzün görünüşünü etkileyebilir. Yüzün toplam boyutunun üçte ikisini oluşturan alt çene ve üst çene sınırları, dudak burun, yanak, çene ucu, gıdı ve göz altı bölgesinin kemik altyapısını oluşturur. Alt çene ve üst çene yüzün üçte ikisinin oluşturduğu gibi, çene estetiği operasyonları sayesinde burun dudak yanak gözaltı bölgesi ve çene altı gıdı bölgesinde çok büyük şekilsel değişiklikler oluşturabilmektedir.
Cerrahi teknik ve beraberinde gelişen teknoloji ile tüm alanlarda olduğu gibi çene bozuklukları tedavi edilmektedir. Örneğin çene ucunun düzeltilmesi kemiğe veya yumuşak dokuya yapılacak müdahalelerle gerçekleştirilir. Kemiğe yapılan işlemler, çene ucu kemiğinin ilerletilmesi veya geri çekilmesidir ve sıklıkla dişetinden yapılan operasyonlar olmakla birlikte ciltte yara izleri oluşmamaktadır, estetik operasyonlardır. Çene kemiğinin yeni yerinde sabitlenmesi sayesinde kalıcı çözümler ve görünümler ortaya çıkar. Yumuşak dokuya yağ dokusu veya hyaluronik asit içeren dolgu maddeleri enjekte edilebilir. Çeneniz geride ise çene implantları (protez) koyarak çene ilerletilebilir.
- ÇENE AMELİYATLARINDAN SONRA İYİLEŞME SÜRESİ NEDİR?
Çene ameliyatının iyileşme süresi de en çok merak edilen sorulardan birisi. Bu soruya da ayrı bir cevap vermek isterim. Aslında bakarsanız iyileşme süresi tamamen ameliyat için kullanılan yönteme bağlıdır. Çene implantı (Çene protezi) ameliyatı genel veya lokal anestezi altında yapılır. Yaklaşık 1 saat sürer. Bu işleme genellikle ağıza bir kesi yapılarak veya çene ucunun altına ciltten kesi yapılarak başlanır. Eğer ağız içinden dişetinden bu operasyon yapılırsa dışarıdan herhangi bir çizik görülmez. Eğer sadece çene implantı (çene protezi) ameliyatı yapıldıysa hasta aynı gün taburcu olabilir. Çene ucu estetiği operasyonlarında da sıklıkla aynı gün taburcu olmakla birlikte dişetinden yapılan operasyonlar sebebiyle ciltte yara izi bırakılmaz. Operasyon sonrası da hassasiyet olarak hastaya yansır. Üst çene operasyonları sonrası dudak yanak ve burunda bazı görünümsel şekil değişiklikleri olabilir. Üst çene alt çene tüm olarak operasyon gördüğünde, hastanede sıklıkla yatış verilmektedir. Operasyon sonrası 1 ay sıvı ve lifli gıdalarla beslenme önerilebilir. Bu süre içerisinde yer değiştirmiş kemikler kaynama sürecinde olduğu için beslenme açısından hassas davranılır. Aşırı sert gıdalardan uzak durulması önerilir. Alt dudak ve çene tahmin edeceğiniz üzere, alt çene operasyon sonrası komplikasyonlarından olan geçici veya daimi uyuşukluk olabilir. Uyuşukluk ameliyattan bir gün sonra kaybolabilir. Dikiş olarak belirli bölgelere eriyebilir dikişler kullanılması oldukça önemlidir. Dişetine atılan dikişler 7-10 günde içinde alınır. Çenede hafif şişlik ve ödem olabilir ancak bu geçici bir durumdur, endişe etmeyin. Ameliyat sonrası enfeksiyon riskine karşı antibiyotik ve analjezik kullanmanız da tavsiye edilir. zaman zaman. Operasyonun hemen sonrasında ağır sportif hareketlerden kaçınmanız da oldukça önemlidir.
https://www.drbirkanozkan.com/tedaviler/cene-estetigi/cene-eklem-tedavsi/