Kimyasal adı askorbik asit olan suda eriyen bir vitamindir. Yapısı gereği vücutta üretilemez ve dışarıdan besinlerle temin edilmesi gerekir. Doğada çok yaygın şekilde bulunan bu vitaminin en zengin kaynaklarını taze meyve ve sebzeler ve çiğ et oluşturur. Meyveler arasında en çok C vitamini içerenler; limon, portakal, greyfurt, kivi, ananas, çilek ve frenk üzümüdür. Bu meyvelerden özellikle sitrus meyveleri (limon, portakal, greyfurt), kivi ve domatesin dış kısımları (kabuk) askorbik asit bakımından zengindir. Sebzeler, özellikle kuşburnu, karnabahar, lahana, ıspanak, kuru soğan, biber, turp, tere, maydanaoz ve yer elması C vitamini bakımından en zengin kaynaklardandır.
EKSİKLİĞİ KEMİK GELİŞİMİNİ ETKİLER
Ateşli hastalıklar, kronik hastalıklar ve enfeksiyon (pnömoni, boğmaca, tüberküloz, difteri, sinüzit, romatizmal ateş vb.) C vitamini ihtiyacını artırır. C vitamini vücudun enfeksiyonlara karşı olan direncinde büyük öneme sahiptir. C vitamini eksikliği olan kişilerde vücut direnci zayıflar, bu kişiler hastalıklara daha kolay yakalanır ve iyileşmeleri de gecikir. C vitamininin diş ve diş eti sağlığında önemli bir rolü vardır. Eksikliğinde kemik ve diş gelişiminde bozulma, diş etlerinde kanamalar görülür. Ayrıca dişlerin bakterilere karşı direnci zayıflar ve dişlerde çürüme meydana gelir. C vitamininin ciddi ve uzun süreli eksikliği sonucu skorbüt hastalığı meydana gelebilir. Skorbüt hastalığı diş etlerinde uzun süreli kanamalar, yaraların normalden yavaş iyileşmesi, dişlerde çürüme, çeşitli diş ve diş eti rahatsızlıkları ile karakterizedir. Skorbüt hastalığı tedavi edilmediği takdirde ölüme neden olabilir. Bu nedenle C vitamini tüketimine çok önem verilmelidir. Skorbüt her yaşta meydana gelebilir fakat daha sık 6-12 ay arası sadece inek sütü ile beslenen çocuklarda görülür. Bulgular 3-4 ay C vitamininden yoksun bir diyetle beslenme sonucu ortaya çıkar. Belirtileri; başlangıçta sindirim bozukluğu, anoreksi, solukluktur. Daha sonra vücutta ağrı, bacaklarda ödem, deri ve mukozalarda kanamalar ve yüksek ateş görülebilir.
FAZLASI KARIN AĞRISI YAPAR
Yetişkinler için C vitamininin koruyucu dozu günlük 70-150 mg arasındadır. Bebeklerde günlük 30 mg, daha büyük çocuklarda ise 40-60 mg alınması önerilmektedir. C vitamini ihtiyacının arttığı diğer koşullarda, günlük optimum ihtiyacın üç ila beş katı yeterli gibi görünmektedir. C vitamininin fazla alınması karın ağrısı ve ishale neden olabilir. C vitamini antioksidan bir vitamindir. Ayrıca demir emilimini de olumlu etkiler. C vitamininin yokluğu birkaç haftada belirtilerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Yetersizliğinde eklem ağrıları, yaraların geç iyileşmesi, skorbüt gibi sorunlara neden olabileceği gibi enfeksiyonlara karşı kişiyi daha zayıf kılar.