Kış döneminin gelmesi ve son iki yıla kıyasla maske kullanımının gevşemesiyle Kovid-19 dışındaki solunum yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığı arttı. Acil servis başvurularında yoğunluğa neden olan ateş, boğaz ağrısı, öksürük, burun akıntısı gibi belirtilerle seyreden enfeksiyonlar, özellikle okul dönemi çocukları daha fazla etkiliyor. Prof. Dr. Ergin Çiftçi, çocuklarda en sık görülen enfeksiyonlar ve korunma yöntemlerine ilişkin 10 soruya şu yanıtları verdi:
Çocuklarda en sık hangi enfeksiyonlar görülüyor?
RSV, influenza, adenovirüs, metapnömovirüs, bocavirüs gibi enfeksiyonları sıklıkla görüyoruz. Kovid-19 vakalarında da son dönemde hafif bir artış söz konusu. Bakteri grubu olarak da halk arasında beta veya son zamanlarda Strep-A adıyla bilinen A grubu beta-hemolitik streptokok enfeksiyonlarını da görüyoruz.
Vakalar eskiye kıyasla arttı mı?
Çocuklar, daha önceki yıllarda da gördüğümüz oran ve ağırlıkta hastalanıyor.
BEBEKLERİ AĞIR ETKİLİYOR
RSV en çok hangi yaş gruplarını ağır etkiliyor?
RSV, 6 aydan küçük bebekleri çok daha ağır etkileyen bir hastalık, bronşit ve zatürreye yol açabiliyor. Çocuk ne kadar küçükse hastalık o kadar ağır seyrediyor, hastaneye yatışa neden oluyor. Bu dönemde en önemli, riskli gördüğümüz enfeksiyon RSV.
Çocuklarda su çiçeği hastalığının görülme sıklığında artış var mı?
Aşı olmuş çocuklarda da daha hafif seyreden su çiçeğini görebiliyoruz. Çok bulaşıcı olduğu için çocuğun çevresindeki diğer kişilerin de hastalığa yakalanma ihtimali yüksek. Şu an ciddi bir vaka artışı söz konusu değil. İlerleyen dönemde de aşılaması yapıldığı için böyle bir durum yaşanması beklenmiyor.
MASKE, MESAFE, HİJYEN ŞART
Aileler, solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için neler yapmalı?
Enfeksiyonlardan bütünüyle korunmak mümkün olmasa da maske, mesafe, hijyen kurallarına uymak çok önemli. Bu önlemlere uyulursa hastalıkların görülme sıklığı çok azalacaktır. Çocuklarımızın iyi beslenmesinin yanı sıra aşılarını da yaptırmalıyız. Aşılar sayesinde hastalıklara daha az yakalanılıyor, yakalanılsa bile daha hafif geçiriliyor.
Çocuklar hangi aşıları olmalı?
Ulusal Aşı Takvimi'nde yer alan bütün aşıları zaten çocukların olması gerekiyor. Fakat bunun yanı sıra riskli gruplara önerilen influenza (grip) aşıları 6 aydan büyük bütün çocuklara da yapılabiliyor, yaklaşık yüzde 70 oranında koruma sağlıyor. Aşılar zatürre başta olmak üzere pek çok hastalığı da önlüyor. 12 yaş üzerindeki herkes Kovid-19 aşısını olabiliyor. Bu aşının da enfeksiyona karşı koruyuculuğu var.
Okullarda hangi önlem alınmalı?
Maske, enfeksiyonlara karşı koruyucu. Bu konuda okul ve öğretmenlerin kendi içlerindeki durumu değerlendirerek karar almalarını tavsiye ediyorum. Sınıf mevcudiyeti, sınıfın büyüklüğü, havalandırma durumu, ders ve teneffüs süreleri dikkate alınarak karar verilmesinde fayda var. Eğer uygulanabiliyorsa bu dönemde maske kullanımı mutlaka enfeksiyon sıklığını azaltacaktır.
STREP-A'DA ERKEN TEDAVİ ÖLÜMÜ ÖNLER
Strep-A hastalığını anlatır mısınız?
Strep-A bir bakteri ve antibiyotikle tedavi ediliyor. Aslında ilk kez gördüğümüz, yabancı bir enfeksiyon etkeni değil toplumumuzun yıllardır beta olarak bildiği hastalık. Pandemi öncesi ne kadar artış görüyorsak yine aşağı yukarı aynı artışla karşılaşıyoruz.
Hastalığın belirtileri ve riskleri neler?
Beta, çocuklarda 'faranjit' dediğimiz yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, boyundaki lenf bezlerinin büyümesi gibi bulgulara yol açıyor. Baş-karın ağrısı, kusma gibi belirtiler ve toplumun 'kızıl' olarak adlandırdığı döküntüler de görülebiliyor. Bazen streptokoksik toksik şok sendromu ve 'nekrotizan fasiit' dediğimiz, ağır tabloya yol açan invaziv hastalıklara da sebep olabiliyor.
Bazı ülkelerde çocuk ölümleri yaşandı. Bunun nedeni nedir?
Yaşanan çocuk ölümleri endişe yaratıyor. Benzer durum şu an için ülkemizde söz konusu değil. Ölümlerle neden karşılaşıldığı şu an kesin olarak bilinmiyor ama çeşitli ihtimaller var. Bunlardan biri, daha çok hastalık yapma, ölüme neden olma yeteneği olan bir bakteri türünün dolaşıma girmiş olması. Bunun dışında çok sayıda virüs enfeksiyonu olduğu için bazı hastalar gözden kaçmış, tedavileri zamanında başlamamış olabilir. Ayrıca yoğun virüs enfeksiyonları nedeniyle bağışıklığın düşmesi ve bakteri enfeksiyonunun daha ağır seyretmesi de ihtimal dahilinde. Üstünde çok durulan bir başka olasılık da çocukların pandemide çok izole kalması ve birçok enfeksiyonla karşılaşmamasının bağışıklık yanıtlarını düşürdüğü yönünde. Şu an sadece ihtimaller değerlendirilse de zaman içerisinde kesin nedeni anlaşılacaktır.